ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ’ਚ 640 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰ ਕੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਥਿਰਤਾ ’ਚ ਇਕ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ 400 ਕਰੋੜ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ CO2 ਦੇ ਨਿਕਾਸ ’ਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਕਟੌਤੀ ਦੇਸ਼ ਭਰ ’ਚ 16 ਕਰੋੜ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਰੇਲਵੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ 2030 ਤੱਕ ਸ਼ੁੱਧ ਜ਼ੀਰੋ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਿਰਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਬਨ ਫੁੱਟਪ੍ਰਿੰਟ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੇਲਵੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਊਰਜਾ-ਕੁਸ਼ਲ ਸਾਧਨ ’ਚ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ’ਚ, ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ 45,922 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਰੇਲ ਰੂਟ ਜੋੜੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 2004 ਅਤੇ 2014 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿਰਫ਼ 5,188 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਰੇਲ ਰੂਟ ਸਨ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਨੇ ਈਂਧਨ ਦੀ ਬੱਚਤ ਅਤੇ ਨਿਕਾਸ ਘਟਾਉਣ ’ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੇਲਵੇ ਆਵਾਜਾਈ ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।’’ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ (RWH) ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ।
"ਮਾਰਚ 2024 ਤੱਕ, 7,692 RWH ਸਿਸਟਮ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਿਜਲੀ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ," ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਰੇਲ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ 2030 ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਰੇਲਵੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ-ਜ਼ੀਰੋ ਨਿਕਾਸ ਆਵਾਜਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ’ਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2025 ਤੱਕ ਛੱਤ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ-ਅਧਾਰਤ ਪਲਾਂਟਾਂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 494 ਮੈਗਾਵਾਟ (ਮੈਗਾਵਾਟ) ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 103 ਮੈਗਾਵਾਟ ਪੌਣ ਊਰਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਕਈ ਊਰਜਾ-ਬਚਤ ਉਪਾਅ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ’ਚ ਐਂਡ-ਆਨ-ਜਨਰੇਸ਼ਨ (EOG) ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਨੂੰ ਹੈੱਡ-ਆਨ-ਜਨਰੇਸ਼ਨ (HOG) ਟ੍ਰੇਨਾਂ ’ਚ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੋਰ ਅਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਾਵਰ ਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਟਾਂ ਦੇ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਨੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ, ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ’ਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।
ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ 2014 ਤੋਂ 33 ਅੰਕ ਘੱਟ ਕੇ 2018-20 'ਚ 97 ਹੋ ਗਈ : JP ਨੱਢਾ
NEXT STORY 
