ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ— ਤੁਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਏ. ਟੀ. ਐੱਮ. 'ਚੋਂ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਰਹੇ। ਕੇਂਦਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ. ਬੀ. ਆਈ.) ਨੇ ਇਕ ਆਰ. ਟੀ. ਆਈ. ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਮੁਦਰਣ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ (ਬੀ. ਆਰ. ਬੀ. ਐੱਨ. ਐੱਮ. ਪੀ. ਐੱਲ.) ਦੇ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ 2000 ਦੇ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨ 'ਚ ਕਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ 2000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ। ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਘਟੀ ਹੈ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਨੋਟ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੋਟਬੰਦੀ ਸਮੇਂ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਵੱਡੇ ਨੋਟ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ। ਹੁਣ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਨਾਲ ਕਾਲਾ ਧਨ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਵੱਡੀ ਕਰੰਸੀ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਹੁਣ ਕਾਲੇ ਧਨ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋਵੇਗਾ ਮੁਸ਼ਕਲ
ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨਿਤਿਨ ਦੇਸਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਉੱਚੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਲੇ ਧਨ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਨੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਭਰੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ 'ਚ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਗ਼ੈਰ-ਰਸਮੀ ਅਤੇ ਇਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਨਕਦੀ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁਲ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਕਦੀ ਜਾਂ ਕਾਲੇਧਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰਕਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਟਰਾਂਜ਼ੈਕਸ਼ਨ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। 2000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨਾਲ ਜਮ੍ਹਾਖੋਰੀ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
2 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼
ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਆਰ. ਟੀ. ਆਈ 'ਚ ਦਿੱਤੇ ਜਵਾਬ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2016-17 ਦੌਰਾਨ 3542.991 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਨੋਟ ਛਾਪੇ ਗਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਲ 2017-18 'ਚ ਛਪਾਈ 'ਚ ਕਾਫ਼ੀ ਕਮੀ ਆਈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ 111.507 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਨੋਟ ਹੀ ਛਾਪੇ ਗਏ ਜੋ 2018-19 'ਚ ਹੋਰ ਘੱਟ ਹੋ ਕੇ 46.690 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਨੋਟ ਰਹਿ ਗਏ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ 2000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ 'ਤੋਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵੱਡੇ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਕੋਈ ਪਲਾਨ ਨਹੀਂ
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸੂਤਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਆਰ. ਬੀ. ਆਈ. ਨੇ 2000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨਵੰਬਰ 2018 'ਚ ਇਕ ਆਰ. ਟੀ. ਆਈ. ਤੋਂ ਵੀ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿ ਨਾਸਿਕ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਪ੍ਰੈੱਸ ਨੂੰ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਛਾਪਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਸ ਕਰੰਸੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਪਲਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ।
PMC ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ RBI ਵੱਲੋਂ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ, ਹੁਣ ਕੱਢਵਾ ਸਕੋਗੇ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ
NEXT STORY