ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੋਈ ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਮੇਟੀ (GEAC) ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਜੈਨੇਟਿਕਲੀ ਮੋਡੀਫਾਈਡ (GM)ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਬੋਲਗਾਰਡ-2 ਰਾਉਂਡ-ਅਪ ਰੈਡੀ ਫਲੈਕਸ (BG-2 RRF) ਬਾਰੇ ਮਹਿਕੋ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, GEAC ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ BG-2 RRF ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਮੁੜ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਵਰਮ(pink bollworm) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕਮੇਟੀ ਇਸ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੋਧਿਆ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਡਿਫਾਲਟਰ ਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲ ਸਕੇਗਾ ਕਰਜ਼ਾ, RBI ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਫ਼ਾਇਦਾ
2016 ਵਿੱਚ, ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਈਵਾਲ, ਯੂਐਸ-ਅਧਾਰਤ ਮੋਨਸੈਂਟੋ ਦੇ ਨਾਲ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪੱਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ 2016 ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਡੋਜ਼ੀਅਰ ਨੂੰ ਨਵੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਡੋਜ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ, ਸਮਾਜਕ-ਆਰਥਿਕ ਮੁਲਾਂਕਣ ਭਾਰਤੀ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਐਗਰੀ ਦੁਆਰਾ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਡੋਜ਼ੀਅਰ ਦਾ ਇੱਕ ਚੈਕਰਡ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2013 ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2016 ਵਿੱਚ ਯੂਐਸ-ਅਧਾਰਤ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਈਵਾਲ ਮੋਨਸੈਂਟੋ ਨਾਲ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪੱਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਸਵੈਇੱਛਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਡੋਜ਼ੀਅਰ ਨੂੰ ਨਵੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਡੋਜ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰਬੰਧਨ (ICAR) ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਦੁਆਰਾ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਾਜਕ-ਆਰਥਿਕ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : UAE ਬਣਿਆ ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੌਥਾ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼ਕ, ਜਾਣੋ ਕਿਹੜਾ ਦੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹੈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਨਿਵੇਸ਼
ਹਾਲਾਂਕਿ ਡੋਜ਼ੀਅਰ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਪੈਨਲ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਜਨਤਕ ਡੋਮੇਨ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਡੋਜ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਮੰਗ ਨੇ ਬੀਜ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਊਥ ਏਸ਼ੀਆ ਬਾਇਓ-ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਸੈਂਟਰ (SABC) ਜੋਧਪੁਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਭਗੀਰਥ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਸਲ ਡੋਜ਼ੀਅਰ 'ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਜੀਐਮ ਕਪਾਹ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਬੀਜ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਲਈ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਾਰਨ ਕਪਾਹ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜੋਤ ਆਈ ਹੈ (ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਝਾੜ 400-600 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ)।
ਕੁਝ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖਿਡਾਰੀ GEAC ਨੂੰ BG-2 RRF ਨੂੰ ਖਤਰਨਾਕ ਕੀੜਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੋਲਵਰਮ ਕੰਪਲੈਕਸ ਲਈ ਪੈਸਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਬੀਜੀ-2 ਆਰਆਰਐਫ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਦੀਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਕੀੜਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੋਲਵਰਮ ਕੰਪਲੈਕਸ 'ਤੇ ਇਸਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਉਸੇ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਬੀਜ ਕੰਪਨੀ ਬਾਇਓਸੀਡ ਰਿਸਰਚ ਇੰਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇ ਫੀਲਡ ਟ੍ਰਾਇਲ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਉੱਚੇ ਟੈਕਸਾਂ ਤੋਂ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ, ਬਾਜ਼ਾਰ ’ਚ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।
ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਿਆ 3 ਪੈਸੇ ਵਧ ਕੇ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ
NEXT STORY 
