ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਝਟਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਇਹ ਝਟਕੇ ਇੰਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸਨ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈੱਡ ਤੱਕ ਹਿੱਲ ਗਏ। ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਹਿੱਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰ ਆਏ। ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.0 ਮਾਪੀ ਗਈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਟਲ ਗਿਆ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਦਿੱਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਸਿਰਫ਼ 5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਭੂਚਾਲ ਕੁਝ ਪੁਆਇੰਟ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਰੀ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਆਫ ਸਿਸਮੋਲੋਜੀ ਮੁਤਾਬਕ ਭੂਚਾਲ ਸਵੇਰੇ 5.36 ਵਜੇ ਆਇਆ। ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.0 ਸੀ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੂਰ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਤਬਾਹੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਡੂੰਘਾਈ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਵੱਡੀ ਤਬਾਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ੋਨ-4 'ਚ ਹੈ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਨੂੰ ਜ਼ੋਨ-4 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਜ਼ੋਨ-5 ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਅੰਡੇਮਾਨ ਨਿਕੋਬਾਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜ਼ੋਨ-4 ਵਿੱਚ ਲੱਦਾਖ, ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਸਿੱਕਮ, ਦਿੱਲੀ, ਬਿਹਾਰ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਭੂਚਾਲ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ੋਨ-3 ਦੀ ਵਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੇਰਲ, ਗੋਆ, ਲਕਸ਼ਦੀਪ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੂਚਾਲ ਜ਼ੋਨ ਜ਼ੋਨ-2 ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਾਜ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਭੂਚਾਲ?
ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਭੂਚਾਲ ਵਾਲੇ ਜ਼ੋਨ IV ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲਗਾਤਾਰ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 7 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਭਾਰਤ, ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ, 7.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਇਹ ਭੂਚਾਲ ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਿੱਕਮ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚੀਨ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਾਲੇ ਤਿੱਬਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ ਆਇਆ।
ਜੇਕਰ ਭੂਚਾਲ 6 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ?
ਦਿੱਲੀ-ਐੱਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.0 ਸੀ, ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 6 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਇਹ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਦੋ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇੱਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਲਗਭਗ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ, ਅਜਿਹਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ 15 ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ 200 ਤੋਂ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
Fact Check: ਵਿਧਾਇਕ ਦੀ ਗੱਡੀ ਰੋਕਦੇ ਪੁਲਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ ਸਕ੍ਰਿਪਟਿਡ
NEXT STORY 
