Fact Check By BOOM
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੀਡੀਆ ਆਊਟਲੈਟਸ ਨੇ ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਦੇ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐੱਮਐਕਸ ਪਲੇਅਰ ਦੇ ਇਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਬਣਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਖ਼ਬਰ 'ਚ ਮੀਡੀਆ ਆਊਟਲੈਟਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਇਕ ਲਾੜੇ ਦੇ 'ਚੋਲੀ ਕੇ ਪੀਛੇ ਕਿਆ ਹੈ' ਗੀਤ 'ਤੇ ਡਾਂਸ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਲੜਕੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਵਿਆਹ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ।
ਬੂਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਦੇ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐੱਮਐਕਸ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਸੀ।
ਟੀਵੀ9 ਭਾਰਤਵਰਸ਼, ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼, ਨਿਊਜ਼18, ਨਵਭਾਰਤ ਟਾਈਮਜ਼, ਜਨਸੱਤਾ, ਲਾਈਵ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ, ਐੱਨਡੀਟੀਵੀ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ 24 ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੀਡੀਆ ਆਊਟਲੈਟਸ ਨੇ ਇਸ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਨੂੰ ਅਸਲ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।
ਟੀਵੀ9 ਭਾਰਤਵਰਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਖਬਰ ਦੇ ਟਾਈਟਲ 'ਚ ਲਿਖਿਆ, ''ਚੋਲੀ ਕੇ ਪੀਛੇ ਕਿਆ ਹੈ...' ਗੀਤ 'ਤੇ ਲਾੜੇ ਨੇ ਕੀਤਾ ਡਾਂਸ, ਇਹ ਦੇਖ ਸਹੁਰੇ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ, ਤੋੜਿਆ ਦਿੱਤਾ ਵਿਆਹ।
ਖਬਰ ਦੀ ਕਾਪੀ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਇਕ ਵਿਆਹ 'ਚ ਲਾੜੇ ਦਾ ਡਾਂਸ ਇੰਨਾ ਮਹਿੰਗਾ ਪੈ ਗਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੀ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਲਾੜਾ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ 'ਚੋਲੀ ਕੇ ਪੀਛੇ ਕਿਆ ਹੈ' ਗੀਤ 'ਤੇ ਡਾਂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਲਾੜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ। ਖ਼ਬਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ 16 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ
ਬੂਮ ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੀ ਕਾਪੀ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ 30 ਜਨਵਰੀ, 2025 ਦੇ ਦਿ ਪਾਇਨੀਅਰ ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੇ ਪੰਨਾ ਨੰਬਰ 3 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਮਿਲਿਆ।
ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਹ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸੁਰਖੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖਬਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ- 'ਚੋਲੀ ਕੇ ਪੀਛੇ ਕਿਆ ਹੈ' 'ਚ ਨੱਚਣ ਕਾਰਨ ਵਿਆਹ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ 'ਚ ਵੱਡੇ ਸ਼ਬਦਾਂ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, 'ਹਰ ਕੋਈ ਮੁਫਤ ਮਨੋਰੰਜਨ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।'
ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਇੱਕ ਖਬਰ ਦੇ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਸੀ ਪਰ ਤਾਰੀਖ ਲਾਈਨ ਜਾਂ ਸਰੋਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਸ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੀ ਕਾਪੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਫੌਂਟ ਵੀ ਅਖਬਾਰ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਖਬਰਾਂ ਦੇ ਫੌਂਟ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿਰਲੇਖ ਵਿੱਚ ਬਿੰਦੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਸਟਾਈਲ ਸ਼ੀਟ ਵਿੱਚ ਹੈਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਿੰਦੀ ਜਾਂ ਫੁੱਲ ਸਟਾਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਲਈ 'ਦਿ ਪਾਇਨੀਅਰ' ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਬਰੁਣ ਕੁਮਾਰ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਬੂਮ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਇਹ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਕ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਹੈ। ਨੋਟ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਦੇ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐੱਮਐਕਸ ਲਈ ਉਸੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।"
(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ BOOM ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)
Fact Check: KBC 'ਚ ਰੇਖਾ ਬਾਰੇ ਅਮਿਤਾਭ ਨਾਲ ਮਜ਼ਾਕ ਕਰ ਰਹੇ ਰੈਨਾ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਡੀਪਫੇਕ ਹੈ
NEXT STORY 
