ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਤਿਉਹਾਰ ‘ਛਠ ਪੂਜਾ’ ਬਿਹਾਰ, ਝਾਰਖੰਡ, ਪੂਰਬੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਆਸਾਮ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਕੇ ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵਲੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਹੈ।
ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਚਾਰ ਦਿਨਾ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਭੈਣ ‘ਛਠ ਮਈਆ’ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਔਲਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਔਲਾਦ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁੱਖ-ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ-ਤਲਾਬਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ‘ਛਠ ਮਈਆ’ ਦੇ ਜੈਕਾਰੇ ਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਸੂਬਾਈ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਨਦੀਆਂ ਦੀ ਅਣਡਿੱਠਤਾ ਕਾਰਣ ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਤਲਾਬਾਂ ਆਦਿ ਵਿਚ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਅਨੇਕ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਅਨੇਕ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ।
ਜਲੰਧਰ ਵਿਚ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਵਲੋਂ ਨਹਿਰ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਨਾ ਛੱਡਣ ਕਾਰਣ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਕੂੜੇ ਅਤੇ ਦਲਦਲ ਨਾਲ ਭਰੀ ਨਹਿਰ ਵਿਚ ਹੀ ਛਠ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ’ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੀ ਝੱਗ ਛੱਡਦੇ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਪੂਜਾ ਸੰਪੰਨ ਕੀਤੀ।
ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਵਿਚ ਵੀ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ। ਧਨਬਾਦ ਅਤੇ ਬੋਕਾਰੋ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਲਾਬਾਂ ਦਾ ਵੀ ਇਹੀ ਹਾਲ ਸੀ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਅਨੇਕ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇਖੀ ਗਈ।
ਇਹੀ ਨਹੀਂ, ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਨਮਿੱਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਦੌਰਾਨ ਇਕੱਲੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿਚ 18 ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ।
ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਲੋਂ ਸਵੱਛ ਪਾਣੀ ਮੁਹੱਈਆ ਨਾ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਨਿਭਾਉਣਾ ਦੁਖਦਾਈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਅਢੁੱਕਵੇਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵੀ ਓਨੀਆਂ ਹੀ ਦੁਖਦਾਈ ਹਨ।
ਅਜਿਹੇ ਮੌਕਿਆਂ ’ਤੇ ਸਵੱਛ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾ ਹੋਣ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ ‘ਛਠ ਪੂਜਾ’ ਵਰਗੇ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਲਈ ਨਦੀਆਂ, ਘਾਟਾਂ, ਤਲਾਬਾਂ ਆਦਿ ਦੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸਵੱਛ ਜਲ ਪੂਰਤੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਚਿਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖਤ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
–ਵਿਜੇ ਕੁਮਾਰ\\\
ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਮੌਤਾਂ ’ਤੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ
NEXT STORY