ਬਿਜਨੈੱਸ ਡੈਸਕ - ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। RBI ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ (ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ 2025) ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ 64,000 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ (64 ਟਨ) ਸੋਨਾ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਸਮੇਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸੰਪਤੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਹਿਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?
ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ
ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਸੰਪਤੀ ਫ੍ਰੀਜ਼ ਅਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ, ਘਰੇਲੂ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਸੋਨਾ ਰੱਖਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਆ
RBI ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਤਿਜੋਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੰਕਟ ਜਾਂ ਵਪਾਰਕ ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਾਕਤ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ। ਇਹ ਵਿੱਤੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਵੱਲ ਇੱਕ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿੱਤੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੋਖਮ ਘਟਾਉਣਾ
ਰੂਸ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪੱਛਮੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਆਪਣੀ ਜੋਖਮ-ਘਟਾਉਣ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਲਿਆ ਹੈ।
ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਕੋਲ ਕੁੱਲ ਸੋਨੇ ਦਾ ਭੰਡਾਰ
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਤੰਬਰ 2025 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਕੋਲ ਕੁੱਲ 880.8 ਟਨ ਸੋਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 575.8 ਟਨ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਲਗਭਗ 290.3 ਟਨ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਫਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਟਲਮੈਂਟਸ (ਬੀ.ਆਈ.ਐਸ.) ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਕੋਲ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 31 ਮਾਰਚ, 2024 ਤੱਕ, ਇਹ ਅੰਕੜਾ 822.10 ਟਨ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 57.48 ਟਨ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਸੋਨਾ ਕਿੱਥੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ 'ਗੋਲਡ ਵਾਲਟ' ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ?
ਮਾਰਚ 2023 ਤੋਂ, RBI ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕੁੱਲ 274 ਟਨ ਸੋਨਾ ਵਾਪਸ ਲਿਆਇਆ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਕਈ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 52% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। 20 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ $4,381.21 ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ।
Air India ਨੂੰ 4000 ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ! ਵਜ੍ਹਾ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ... CEO ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
NEXT STORY 
