ਮੁੰਬਈ (ਬਿਊਰੋ) : 31 ਜੁਲਾਈ ਯਾਨੀਕਿ ਅੱਜ ਮਹਾਨ ਗਾਇਕ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ ਦੀ 43ਵੀਂ ਬਰਸੀ ਹੈ। 31 ਜੁਲਾਈ 1980 ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪਿਆ। ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ 1 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮੁੰਬਈ 'ਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਛੱਤਰੀਆਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਫ਼ਿਲਮੀ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਬਾਹਰੋਂ ਕਈ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਰਫੀ ਸਾਹਬ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ 'ਚ ਇਹ ਉਤਸੁਕਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੀ ਵਾਪਰਿਆ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਚਲੇ ਗਏ? ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਖ਼ੁਲਾਸਾ ਲਖਨਊ ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਰਫ਼ੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦੀਕਸ਼ਿਤ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਜਵਾਈ ਪਰਵੇਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ।
ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ
31 ਜੁਲਾਈ 1980 ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਜਲਦੀ ਉੱਠ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 9 ਵਜੇ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਬੰਗਾਲੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਕਮਲ ਘੋਸ਼ ਦੇ ਬੰਗਾਲੀ ਗੀਤ ਦੀ ਰਿਹਰਸਲ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕਮਲ ਘੋਸ਼ ਆਪਣੇ ਘਰ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਲਈ ਆਏ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਸਿਹਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਘੋਸ਼ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਹੀ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸੀਨੇ 'ਚ ਹਲਕਾ ਦਰਦ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਜਾ ਜ਼ਹੀਰ ਭਾਈ (ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਸਕੱਤਰ ਵੀ ਸਨ) ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਦੋ ਹਲਕੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਪੈ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਪਰ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦੁਪਹਿਰ 1 ਵਜੇ ਡਾਕਟਰ ਚੰਦਰਮਾਖੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 1.15 ਵਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਡਾਕਟਰ ਕੇ. ਐੱਮ. ਮੋਦੀ ਘਰ ਆਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਜਾਂਚ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਐਂਬੂਲੈਂਸ 'ਚ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਾਰ 'ਚ ਹੀ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਿਮ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਉਥੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਕੋਲ ਪੇਸ ਮੇਕਰ ਮਸ਼ੀਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜੋ ਦਿਲ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਆਈਆਂ ਕਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ
ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਬੰਬੇ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਸ਼ਿਫਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪੇਸ ਮੇਕਰ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਾਈ ਪਰ ਇਹ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਦੂਜੀ ਰਫਤਾਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਰਾਤ ਦੇ 9 ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਵਿਅਰਥ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਾ: ਕੇ. ਐੱਮ. ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਡਾਗਰ ਨੇ ਰਫੀ ਸਾਹਬ ਨੂੰ ਅਟੈਂਡ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਿਬ ਸਦਾ ਲਈ ਛੱਡ ਗਏ ਅਮਿੱਟ ਯਾਦਾਂ
ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦੇਹ ਰਾਤ ਭਰ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਰੱਖੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਸ਼ 1 ਅਗਸਤ 1980 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 9.30 ਵਜੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਬਾਂਦਰਾ ਦੀ ਮਾੜੀ ਮਸਜਿਦ 'ਚ ''ਨਮਾਜ਼-ਏ-ਜਨਾਜ਼ਾ'' ਦੀ ਰਸਮ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਾਂਤਾਕਰੂਜ਼ ਕਬਰਸਤਾਨ 'ਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਮੀਂਹ ਪਿਆ। ਉਸ ਦਿਨ ਮੁੰਬਈ 'ਚ ਇੰਨੀ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ, ਜਿਵੇਂ ਰੱਬ ਨੇ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਕੇ ਰੋਇਆ ਹੋਵੇ। ਸ਼ਾਮ 6.30 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਜਦੋਂ ਰਫੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੀਂਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੁਕ ਗਿਆ। ਸੁਣਨ 'ਚ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਿਬ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿਦਾ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਅਮਿੱਟ ਯਾਦਾਂ ਛੱਡ ਗਏ।
22 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ‘ਗਦਰ’ ਦੇ ਨਾਂ ਹੈ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ, ਕੋਈ ਅਦਾਕਾਰ ਹੁਣ ਤਕ ਤੋੜ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ
NEXT STORY 
