ਮੈਲਬੌਰਨ : ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ 'ਚ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟ ਰਹੇ ਇੱਕ ਕੈਦੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ‘Vegemite’ ਖਾਣ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਪਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਕੈਦੀ ਨੇ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਯੀਸਟ-ਆਧਾਰਿਤ ਸਪ੍ਰੈੱਡ (Yeast-Based Spread) ਨਾ ਦੇਣਾ, ਇੱਕ "ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ" ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ।
ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ*
ਕੈਦੀ ਅਤੇ ਕੇਸ: ਆਂਦਰੇ ਮੈਕਕੇਚਨੀ (Andre McKechnie) ਨਾਮ ਦਾ 54 ਸਾਲਾ ਕੈਦੀ, ਜੋ 1994 'ਚ ਇੱਕ ਕਤਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਉਮਰ ਕੈਦ ਕੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨੇ ਇਸ ਬੈਨ ਖਿਲਾਫ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ 'ਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕਾਨੂੰਨੀ ਆਧਾਰ: ਮੈਕਕੇਚਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਐਲਾਨ ਕਰੇ ਕਿ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚਾਰਟਰ ਆਫ਼ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਐਂਡ ਰਿਸਪੌਂਸੀਬਿਲਿਟੀਜ਼ ਐਕਟ (Charter of Human Rights and Responsibilities Act) ਤਹਿਤ ਉਸ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਐਕਟ ਸਾਰੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਬਚਾਅ ਪੱਖ ਨੇ ਕਰੈਕਸ਼ਨਜ਼ ਐਕਟ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ "ਭਲਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਭੋਜਨ" ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ 'ਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ।
ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ Vegemite ਕਿਉਂ ਹੈ ਬੈਨ?
ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ 12 ਜੇਲ੍ਹਾਂ 'ਚ 2006 ਤੋਂ Vegemite 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਨ: ਜੇਲ੍ਹ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੈਦੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਸ਼ੀਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਪੈਕੇਟਾਂ 'ਤੇ Vegemite ਦਾ ਲੇਪ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਗੰਧ ਨਾਰਕੋਟਿਕ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁੱਤਿਆਂ (narcotic detection dogs) ਦਾ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾ ਸਕਣ।
ਕਾਰਨ 2 : Vegemite 'ਚ ਖਮੀਰ (Yeast) ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਵਰਜਿਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੀ "ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ 'ਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ" ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ Vegemite?
Vegemite ਬੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਪ-ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇੱਕ ਖਾਰਾ, ਚਿਪਚਿਪਾ, ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ। ਇਹ 1923 ਤੋਂ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੁਆਦ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਲੋਕ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਇਸਨੂੰ "ਭਿਆਨਕ" ਕਿਹਾ ਸੀ), ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ 80 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਘਰਾਂ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਜਾਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਭੜਕੇ
ਅਪਰਾਧ ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਅਟਾਰਨੀ ਜੌਨ ਹੇਰਨ ਨੇ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇ ਨੂੰ "ਮਾਮੂਲੀ (frivolous) ਅਤੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ" ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਹੇਰਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕੇਸ ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਮੁੜ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਧਿਆਨ ਹਮੇਸ਼ਾ "ਅਪਰਾਧੀ" 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਪੀੜਤਾਂ 'ਤੇ।
ਕਬਾੜ 'ਚ 200 ਰੁਪਏ 'ਚ ਖਰੀਦੀ ਪਲੇਟ, 8 ਲੱਖ ਨਿਕਲੀ ਅਸਲੀ ਕੀਮਤ
NEXT STORY 
