ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ 193 ਦੇਸ਼ ਹਨ। ਪਰ 12 ਦੇਸ਼ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 205 ਦੇਸ਼ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 205 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 7 ਅਰਬ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 51 ਕਰੋੜ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ 71 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ 36 ਕਰੋੜ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਖੇਤਰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਜਿਸ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ 15 ਕਰੋੜ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਸੇ ਡਰ ਨਾਲ ਡਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇੰਨੇ ਸਾਰੇ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਬਣਾਏ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਪੂਰੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ? ਕੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਕੋਲ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 7 ਅਰਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ? ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਲੱਭਣ ਲਈ, ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਬੰਬ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸ ਦੇਸ਼ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬੰਬ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ 'ਡੈੱਡ ਹੈਂਡ' ਜਾਂ 'ਡੂਮਸਡੇ ਡਿਵਾਈਸ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਇਹ ਦੌੜ ਕਿੱਥੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ?
ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਨੀਂਹ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਲਗਭਗ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਲਗਭਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਥਿਆਰ ਸਨ, ਪਰ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਅਜਿਹਾ ਹਥਿਆਰ ਫੜਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਪਰ ਪਹਿਲੀ ਸਫਲਤਾ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। 1945 ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਬੰਬ ਬਣਾਇਆ। ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਲਈ ਦੋ ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ, ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਅਤੇ ਨਾਗਾਸਾਕੀ 'ਤੇ ਇਹ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ। ਨਤੀਜਾ ਇੰਨਾ ਭਿਆਨਕ ਸੀ ਕਿ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅੱਜ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ, ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਦੌੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਬਣਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 1949 ਵਿੱਚ, ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ (ਹੁਣ ਰੂਸ) ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਦੂਜਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਫਿਰ 1952 ਵਿੱਚ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵੀ ਇਸ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਅੱਠ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 1960 ਵਿੱਚ, ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਵੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਚੌਥੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।
ਚੀਨ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵੀ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਯਾਨੀ 1964 ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਨੇ ਵੀ ਇੱਕ ਸਫਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੰਜਵਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 1967 ਤੱਕ, ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਵੀ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1986 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਛੇਵੇਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ।
ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਯਤਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਸਿਰਫ਼ ਚੀਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, 1974 ਵਿੱਚ, 'ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਮਾਈਲਿੰਗ ਬੁੱਧਾ' ਦੇ ਤਹਿਤ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਫਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸੱਤਵੀਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੇ ਵੀ 1977 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਫਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਬਣਾਏ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਦੌੜ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਲਿਆ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ 24 ਸਾਲ ਲੱਗ ਗਏ। 1998 ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ-ਸਮਰੱਥ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਆਖਰੀ ਦੇਸ਼ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਸੀ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ 2006 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦਸਵਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 9 ਦੇਸ਼ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਹਨ।
ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ 9 ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ, ਤਾਂ ਅੰਕੜੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਬੁਲੇਟਿਨ ਆਫ਼ ਐਟੋਮਿਕ ਸਾਇੰਟਿਸਟਸ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੂਸ ਕੋਲ 5,500, ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 5,044, ਚੀਨ ਕੋਲ 500, ਫਰਾਂਸ ਕੋਲ 290, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਕੋਲ 225, ਭਾਰਤ ਕੋਲ 172, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਲ 170, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 90 ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਕੋਲ 50 ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਹਨ। ਭਾਵ ਇਨ੍ਹਾਂ 9 ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਕੁੱਲ 12041 ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਹਨ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ 500 ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਔਸਤਨ ਭਾਰ 30 ਤੋਂ 40 ਕਿਲੋਟਨ ਹੈ, ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ 7 ਅਰਬ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਪੂਰੀ ਧਰਤੀ, ਯਾਨੀ 15 ਕਰੋੜ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਲਈ ਲਗਭਗ 1 ਲੱਖ 28 ਹਜ਼ਾਰ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਪੂਰੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ।
ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ? ਕੀ ਉਹ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਬੈਠੇ ਹਨ? ਨਹੀਂ। ਬੁਲੇਟਿਨ ਆਫ਼ ਐਟੋਮਿਕ ਸਾਇੰਟਿਸਟਸ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਅਰਜਨਟੀਨਾ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਸਵੀਡਨ, ਲੀਬੀਆ, ਰੋਮਾਨੀਆ, ਮਿਸਰ, ਤਾਈਵਾਨ, ਅਲਜੀਰੀਆ, ਜਾਪਾਨ, ਸੀਰੀਆ, ਇਰਾਕ ਅਤੇ ਈਰਾਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਈਰਾਨ, ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਹਨ। ਜਪਾਨ ਕੋਲ ਸਾਰੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ।
ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਬਾਰੇ ਜਿਸਨੂੰ 'ਡੈੱਡ ਹੈਂਡ', 'ਪੈਰੀਮੀਟਰ' ਜਾਂ 'ਡੂਮਸਡੇ ਡਿਵਾਈਸ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੂਸ ਦਾ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਪਰਮਾਣੂ ਸਿਸਟਮ ਹੈ ਜੋ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਕੰਮ 1945 ਤੋਂ 1991 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਅਚਾਨਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਸੋਚ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਰੂਸ ਨੇ ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ।
'ਡੈੱਡ ਹੈਂਡ' ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇਸ਼ ਰੂਸ 'ਤੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਕਈ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਰੂਸੀ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਫੌਜੀ ਕਮਾਂਡ ਦਾ ਸਫਾਇਆ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਰੂਸ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ 5,500 ਬੰਬ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲਾਂਚ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਉਸ ਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣਗੀਆਂ ਜਿਸਨੇ ਰੂਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਨਿਗਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸੰਗਠਨ ਇਸ ਦੌੜ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕਿੰਨੇ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਹਨ, ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਕਦੋਂ ਸਮਝੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਮੁਕਾਬਲਾ ਉਸਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਲੈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਧਮਾਕਾ, ਫੌਜ ਦਾ ਜਵਾਨ ਜ਼ਖ਼ਮੀ
NEXT STORY 
