ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ₹3.5 ਕਰੋੜ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ 500 ਅਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਨੋਟ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਗਿਰੋਹ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਗਿਰੋਹ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਅਜੇ ਵੀ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਲਸ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਲੀਮਾਰ ਬਾਗ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕੀ ਪੁਰਾਣੇ 500 ਅਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਜਵਾਬ ਹੈ—ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ!
ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨੋਟ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹਨ। ਕੋਈ ਵੀ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ ਨੋਟਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੀਮਤ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 1,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੋਟ ਹੁਣ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਸਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
ਫੜੇ ਗਏ ਗਿਰੋਹ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਤਰੀਕਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੀ:
ਉਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ, "ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਵਿੱਚ ਬਦਲੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।" ਫਿਰ, ਉਹ ਪੁਰਾਣੇ 500 ਜਾਂ 1,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵੇਚਦੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲਾ ਸੋਚਦਾ ਸੀ ਕਿ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਬਦਲਦਾ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਲਵੇਗਾ। ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਬਦਲਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਅਜਿਹੇ ਗਿਰੋਹ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਪੁਲਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪੀ.ਆਈ.ਬੀ. ਨੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਚਿਤਾਵਨੀ
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਦਾਅਵਾ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 29 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਪੀ.ਆਈ.ਬੀ. ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਜਾਅਲੀ ਦੱਸਿਆ। ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਪੁਰਾਣੇ 500 ਜਾਂ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕੋਈ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਵਾਇਰਲ ਕਲਿੱਪਿੰਗ, ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਤੇ ਪੋਸਟਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਝੂਠੀਆਂ ਹਨ। ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਦਾਅਵਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਪੀ.ਆਈ.ਬੀ. ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ: "ਵਿੱਤੀ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ. ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਜਾਓ: rbi.org.in।"
ਅਜਿਹੇ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ? (ਵਾਧੂ ਜਾਣਕਾਰੀ)
ਕੋਈ ਵੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਜੋ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟ ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, 100% ਨਕਲੀ ਹੈ। ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ., ਬੈਂਕ, ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ ਇਸਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ, ਦਲਾਲਾਂ ਜਾਂ ਏਜੰਟਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ੱਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੁਲਸ ਨੂੰ ਕਰੋ।
ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ CM ਸਿੱਧਰਮਈਆ ਨੇ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ’ਤੇ ਖਰਚੇ 47 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਵਿੰਨ੍ਹਿਆ ਨਿਸ਼ਾਨਾ
NEXT STORY 
