ਜਲੰਧਰ (ਨਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ)— ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਹੀ ਪਿਛਲੀਆਂ ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਕੋਈ ਸੀਟ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ 10 ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਉਸ ਦਾ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਜਿਹੜੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੁਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਦੀ ਵੋਟ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਵੋਟ ਨਾਲ ਜੁੜ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਪਲਟ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਗਵਾਹ ਹਨ। ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਭਾਵੇਂ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਕਰਨ ਪਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਉਹ ਕਈ ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਨਤੀਜੇ ਪਲਟਣ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵਿਧਾਨ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਇਹ ਗਠਜੋੜ ਉਮੀਦ ਮੁਤਾਬਕ ਨਤੀਜੇ ਲਿਆਉਣ 'ਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ ਤਾਂ 2019 ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਮਹਾਗਠਜੋੜ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ 'ਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਵਿਗਾੜੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਖੇਡ
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ 'ਚ ਬਸਪਾ ਦੇ ਇਕੱਲੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 3 ਵਾਰ ਉਥੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਗਠਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਥੇ 3 ਵਾਰ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਭਾਜਪਾ ਇਥੇ ਸਿਰਫ 4 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨਾਲ ਜਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਇਥੇ ਬਸਪਾ ਨੂੰ 6 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਕਰੀਬ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਇਥੇ 41.4 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 49 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 40.29 ਫੀਸਦੀ ਸੀ ਪਰ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 'ਚ ਇਕ ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 39 ਰਹਿ ਗਈ ਜਦਕਿ ਬਸਪਾ ਨੇ 4.27 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਸੀਟ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 2008 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ 'ਚ 40.33 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 50 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 38.63 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਚੋਣ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਡੇਢ ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਦੀਆਂ 12 ਸੀਟਾਂ ਘੱਟ ਹੋ ਗਈਆਂ ਜਦਕਿ ਇਸ ਚੋਣ 'ਚ ਵੀ ਬਸਪਾ ਨੇ 6.11 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ 2 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਪਰ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਕਰਕੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਯਕੀਨੀ ਕੀਤੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 2003 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਵੀ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 39.26 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 50 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ 36.71 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਰਫ ਢਾਈ ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 37 ਸੀਟਾਂ ਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕੀ। ਇਸ ਚੋਣ 'ਚ ਬਸਪਾ ਨੂੰ 4.45 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 2 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ।
ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਵੀ ਗਣਿਤ ਵਿਗਾੜ ਚੁਕੀ ਹੈ ਬਸਪਾ
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਵੀ ਬਸਪਾ ਦਾ ਚੰਗਾ ਆਧਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2008 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ 6 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਦਕਿ 1993 ਅਤੇ 2003 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਦੀ ਵੋਟ ਵੰਡ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਾਜਪਾ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਗਈ ਸੀ। 1993 'ਚ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 38.60 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 95 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਵੀ 38.27 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ 0.33 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਸਿਰਫ 76 ਰਹਿ ਗਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਨੂੰ 0.56 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਵੋਟਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀਆਂ ਤਾਂ ਨਤੀਜਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 2003 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਵੀ ਬਸਪਾ ਵੱਲੋਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ 3.97 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ 39.20 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਸ਼ੇਅਰ ਦੇ ਨਾਲ 120 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 35.65 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਤਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ 56 ਸੀਟਾਂ ਨਾਲ ਸਬਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਨੂੰ 3.97 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ 2 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ। ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਬਸਪਾ ਦਾ ਗਠਜੋੜ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਨਤੀਜੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ।
ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਹੋਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ 2 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਹਰ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਕਰੀਬ 75 ਤੋਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ 20 ਤੋਂ 25 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ 'ਤੇ ਹੋਰ ਛੋਟੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਕਬਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਵੋਟਾਂ ਇਕਜੁਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਾਂਗਰਸ ਬਸਪਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਛੋਟੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਕੇ ਤਾਂ ਸੂਬੇ 'ਚ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਇਥੇ ਐੱਨ. ਪੀ. ਈ. ਪੀ. ਨੂੰ 4.25 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਦਕਿ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ 8.21 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਬਸਪਾ ਨੂੰ 3.37 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਵੋਟਾਂ ਕੁਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 16 ਫੀਸਦੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਹਾਰ ਜਿੱਤ ਦਾ ਅੰਤਰ 5 ਫੀਸਦੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਅਪਵਾਦ ਸੀ।
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਬਸਪਾ ਨੇ 2 ਵਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿਗਾੜੀ, 2 ਵਾਰ ਭਾਜਪਾ ਦੀ
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਾਂਗ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਵੀ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਵਧੀਆ ਆਧਾਰ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਇਥੇ 6 ਤੋਂ 9 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬਸਪਾ ਨੇ 2008 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ 8.97 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ 7 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਸਿਰਫ 5 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨਾਲ ਹਾਰ ਗਈ ਸੀ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਅੰਤਰ ਤੋਂ ਵੀ ਚਾਰ ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਬਸਪਾ ਦੀ ਵੋਟ ਵੰਡ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਬਾਜ਼ੀ ਪਲਟ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 37.64 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 143 ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 32.39 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 71 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ 8.50 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਅੰਤਰ ਸੀ ਜਦਕਿ ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਇਸ ਚੋਣ 6.29 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਯਾਨੀ ਦੋਵੇਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਮਿਲ ਕੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜਦੀਆਂ ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 44.88 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 165 ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 36.38 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 58 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਜਦਕਿ ਬਸਪਾ ਨੂੰ 6.29 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 4 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ 1993 ਅਤੇ 1998 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਨੇ 2 ਵਾਰ 7 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਦਿਵਾਉਣ 'ਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਬਸਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ (2014 ਦੇ ਨਤੀਜੇ)
ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕੁਲ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ- 4.19 ਫੀਸਦੀ
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼- 19.77 ਫੀਸਦੀ
ਉੱਤਰਾਖੰਡ- 4.78 ਫੀਸਦੀ
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼- 3.85 ਫੀਸਦੀ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ- 3.54 ਫੀਸਦੀ
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ- 2.63 ਫੀਸਦੀ
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ- 2.44 ਫੀਸਦੀ
ਰਾਜਸਥਾਨ-2.37 ਫੀਸਦੀ
ਪੰਜਾਬ- 1.91 ਫੀਸਦੀ
ਦਿੱਲੀ- 1.23 ਫੀਸਦੀ
ਝਾਰਖੰਡ- 1.10 ਫੀਸਦੀ
ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਛੱਤ ਡਿੱਗੀ, ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੀ ਮੌਤ
NEXT STORY