ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ : ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਕੋਲ ਨੋਟ ਛਾਪਣ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਦਿੰਦੀ? ਜੇਕਰ ਸਾਰਿਆਂ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਗਰੀਬੀ ਵੀ ਖਤਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਕੋਈ ਅਮੀਰ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ - ਅਜਿਹਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ ਸਮਝੇ ਨੋਟਾਂ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਭਰ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਨਤੀਜਾ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਦਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਲੱਖਾਂ ਅਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲੈ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਏ, ਪਰ ਇੱਕ ਵੀ ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦ ਸਕੇ। ਆਓ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ...
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Gold 'ਤੇ ਹੋ ਗਈ ਵੱਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ : ਅਜੇ 35% ਹੋਰ ਵਧਣਗੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ, ਜਾਣੋ ਕਿੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣਗੇ ਭਾਅ
ਨੋਟ ਛਾਪਣਾ ਓਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ
ਜੇ RBI ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਨੋਟ ਛਾਪ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਸਿਰਫ਼ "ਕਾਗਜ਼ੀ ਪੈਸੇ" 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦੀ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਸਲ ਦੌਲਤ ਹੈ - ਉਤਪਾਦਨ, ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਰੋਤ। ਜਦੋਂ ਨੋਟ ਬਿਨਾਂ ਲੋੜ ਦੇ ਛਾਪੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਇੰਨੀਆਂ ਨਹੀਂ ਵਧਦੀਆਂ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਹਿੰਗਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ ਕੰਟਰੋਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਹਾਈਪਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਈਪਰ ਮਹਿੰਗਾਈ: ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਪੈਸੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਗਰੀਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਹਾਈਪਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਮਹਿੰਗਾਈ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ, ਜੋ ਰੋਟੀ ਅੱਜ 40 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਕੱਲ੍ਹ 4,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕੇਗੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ 40,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ। ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪੈਸਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਖਰੀਦ ਸ਼ਕਤੀ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਆਰਥਿਕ ਸਿਸਟਮ ਢਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਰਾਹਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਨੇ ਨੇ ਫਿਰ ਮਾਰੀ ਛਾਲ, 10 ਗ੍ਰਾਮ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜਾਣ ਹੋ ਜਾਓਗੇ ਹੈਰਾਨ
ਇਸੇ ਗਲਤੀ ਕਾਰਨ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਗਏ ਦੋ ਦੇਸ਼
ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ ਤੋਂ ਸਬਕ: ਇੱਕ ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਨਾਲ ਵੀ ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ
ਜ਼ਿੰਬਾਵੇ ਨੇ ਇਸ ਗਲਤੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕੀਮਤ ਅਦਾ ਕੀਤੀ। 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਜਟ ਘਾਟੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਸਕੀਮਾਂ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਨੋਟ ਛਾਪੇ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਅਜਿਹਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਅਜਿਹੀ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 100 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ ਡਾਲਰ ਦੇ ਨੋਟ ਛਾਪੇ - ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਇੱਕ ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢਹਿ ਗਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣਾ ਪਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Good News! GST 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਨ 5-8% ਸਸਤੀਆਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ ਲਗਜ਼ਰੀ ਕਾਰਾਂ
ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ: ਤੇਲ ਤੋਂ ਅਮੀਰੀ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਰੰਸੀ ਕਾਰਨ ਤਬਾਹੀ
ਇੱਕ ਹੋਰ ਤਾਜ਼ਾ ਉਦਾਹਰਣ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਹੈ। 2010 ਤੱਕ, ਇਹ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ 2014 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਡਿੱਗੀਆਂ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਆਮਦਨ ਵੀ ਘੱਟ ਗਈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਨੋਟ ਛਾਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਪੈਸਾ ਵਧਦਾ ਗਿਆ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਵੀ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਗਈ।
2018 ਤੱਕ, ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 10,00,000% ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਆਮ ਵਸਤੂ ਜਿਸਦੀ ਕੀਮਤ 100 ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ: ਤੇਲ ਤੋਂ ਅਮੀਰੀ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਰੰਸੀ ਕਾਰਨ ਤਬਾਹੀ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 7th Pay Commission : 1.2 ਕਰੋੜ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਖ਼ੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ, GST ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ...
ਇੱਕ ਹੋਰ ਤਾਜ਼ਾ ਉਦਾਹਰਣ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਹੈ।
2010 ਤੱਕ, ਇਹ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ 2014 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਡਿੱਗੀਆਂ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਆਮਦਨ ਵੀ ਘੱਟ ਗਈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਨੋਟ ਛਾਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਪੈਸਾ ਵਧਦਾ ਗਿਆ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਵੀ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਗਈ।
2018 ਤੱਕ, ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 10,00,000% ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਆਮ ਵਸਤੂ ਜਿਸਦੀ ਕੀਮਤ ₹ 100 ਸੀ, ਲੱਖਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਮੁਦਰਾ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਦਰਜ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਨੋਟਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਜ਼ੀਰੋ ਹਟਾਉਣੇ ਪਏ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢਹਿ ਗਈ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
Gold 'ਤੇ ਹੋ ਗਈ ਇਕ ਹੋਰ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ : ਅੱਤ ਕਰਵਾਉਣਗੀਆਂ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ, ਖ਼ਰੀਦਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਔਖਾ
NEXT STORY 
