ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਬਿਆਨ ਮਗਰੋਂ ਤਣਾਅ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਕਾਇਮ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚਕਾਰ 1985 'ਚ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 'ਚ ਹੋਇਆ ਘਾਤਕ ਬੰਬ ਧਮਾਕਾ ਫਿਰ ਚਰਚਾ 'ਚ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਵੱਖਵਾਦੀ ਨੇਤਾ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਤੁਕਾ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1985 ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਸ ਹਾਦਸੇ ਨੂੰ ਕਨਿਸ਼ਕ ਬੰਬ ਧਮਾਕਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੋਇੰਗ 747 ਦਾ ਨਾਮ ਸਮਰਾਟ ਕਨਿਸ਼ਕ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਿੱਲੀ-ਓਟਾਵਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਦੀ 38ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਐਂਗਸ ਰੀਡ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ 10 ਵਿੱਚੋਂ 9 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।
1985 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਾ
ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 182 ਨੇ 23 ਜੂਨ, 1985 ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਦੇ ਰਸਤੇ ਭਾਰਤ ਜਾ ਰਹੇ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਵਿਚ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਤੱਟ ਨੇੜੇ ਧਮਾਕਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਹਾਜ਼ ਕਦੇ ਭਾਰਤ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 329 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਸੂਟਕੇਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਬੰਬ ਸੀ, ਜੋ ਟਿਕਟ ਧਾਰਕ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚ 268 ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਸਨ ਅਤੇ 82 ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 13 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 131 ਲਾਸ਼ਾਂ ਹੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਫਲਾਈਟ ਹਵਾ 'ਚ ਸੀ ਤਾਂ ਟੋਕੀਓ ਦੇ ਨਾਰਿਤਾ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ 'ਚ ਦੋ ਜਾਪਾਨੀ ਬੈਗੇਜ ਹੈਂਡਲਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਬ ਫਲਾਈਟ 182 'ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਕ ਲਈ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਉਡਾਣ ਲਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਸਫੋਟ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਹਨਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਲਈ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ
ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਉੱਥੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਹਮਲੇ ਸਬੰਧੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਲਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੇ ਦਫਤਰਾਂ 'ਤੇ ਫੋਨ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਕਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ, ਦਸਮੇਸ਼ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਅਤੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸਿੱਖ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਇੱਕ ਟੀਮ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਸਟਿਸ ਬੀਐਨ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ 'ਚ ਗਠਿਤ ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ 'ਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਾ ਸੀ।
ਹਮਲੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਇਹ ਸੀ ਉਦੇਸ਼
ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸਿੱਖ ਵੱਖਵਾਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ 1984 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ 'ਤੇ ਹੋਏ ਘਾਤਕ ਹਮਲੇ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਹਮਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਰਾਇਲ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਮਾਉਂਟਿਡ ਪੁਲਸ (ਆਰਸੀਐਮਪੀ) ਨੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਆਗੂ ਤਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਰਮਾਰ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ, ਜੋ ਹੁਣ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਰਕਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਤਾਂ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੋਚੀ ਸਮਝੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਿਆਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਧਮਾਕੇ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਥਿਆਰਾਂ ਸਮੇਤ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੇ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਪਰਮਾਰ ਨੂੰ 1992 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਸ ਨੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
2000 ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਨੇ ਵੈਨਕੂਵਰ ਦੇ ਇੱਕ ਧਨਾਢ ਵਪਾਰੀ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਮਿੱਲ ਵਰਕਰ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਬਾਗੜੀ ਨੂੰ ਸਮੂਹਿਕ ਕਤਲ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ 2005 ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਚੱਲੇ ਇਕ ਮੁਕੱਦਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੱਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਗਵਾਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤੱਥਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਸਨ।
ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ, ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਇਹ ਸਹੂਲਤ
10 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋਈ ਸਜ਼ਾ
ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਰਿਆਤ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ। ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ 1991 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਹੋਈ ਸੀ। 2003 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਫਲਾਈਟ 182 ਦੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਲਿਕ ਅਤੇ ਬਾਗੜੀ ਦੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।
ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕੀਤਾ ਸਮਰਥਨ
2010 ਵਿੱਚ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਟੀਫਨ ਹਾਰਪਰ ਨੇ ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਜਨਤਕ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। 2016 ਵਿੱਚ ਰਿਆਤ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਨੌਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅੱਧਾ ਘਰ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਕੁਝ ਮਾਹਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਕਤਲੇਆਮ ਮੁੜ ਚਰਚਾ ਵਿਚ
ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਉਸ ਦਰਦਨਾਕ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੀੜਤ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਭਾਵਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਨਿਰਪੱਖ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।
ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 17 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ
NEXT STORY 
