ਲੁਧਿਆਣਾ/ਜਲੰਧਰ (ਸਲੂਜਾ, ਸਹਿਗਲ, ਰੱਤਾ) : ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਮੁਜੱਫਰਨਗਰ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਐਕਿਊਟ ਇੰਸੇਫਲਾਈਟਸ ਸਿੰਡੋਮ ਯਾਨੀ ਚਮਕੀ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਕਹਿਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 100 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਜਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਰੋਗ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਰੀਰ ਤਪਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੰਬਣੀ ਅਤੇ ਝਟਕੇ ਲੱਗਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਝਟਕਿਆਂ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਖੇਤਰੀ ਬੋਲੀ ਵਿਚ ਚਮਕੀ ਬੁਖਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਐਕਿਊਟ ਇੰਸੇਫਲਾਈਟਸ ਸਿੰਡੋਮ ਫੈਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਏ. ਆਈ. ਐੱਸ. ਸਿਰਫ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਹੀ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜਲਦ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਫਲ ਲੀਚੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਲੀਚੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇਕ-ਦੋ ਘੰਟੇ ਲਈ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਰੱਖੋ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਖਾ ਲਈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬੀਮਾਰ ਹੋਣਾ ਯਕੀਨੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਧੁੱਪ ਲਗਦੇ ਹੀ ਲੀਚੀ ਵਿਚ ਫੰਗਸ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ | ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਫਲ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਤਾਜ਼ਾ ਸਪ੍ਰੇਅ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ, ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਕੀੜਾ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੀਚੀ ਨੂੰ ਵੀ ਕੀੜਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਪ੍ਰੇਅ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੀਚੀ ਦਾ ਫਲ ਰੋਗ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਾਲਾਤ ਸਬੰਧੀ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੀਚੀ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਲੀਚੀ ਦੀ ਤੁੜਵਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤੁੜਵਾਈ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੱਚੇ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤੋੜਣ ਸਮੇਂ ਇਹ ਬੱਚੇ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਡਿੱਗੀ ਲੀਚੀ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜਾਨਲੇਵਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਉਤਪਾਦ
ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਹਰਮੋਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਲੀਚੀ ਸਮੇਤ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਉਤਪਾਦ ਹੈ। ਲੀਚੀ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਫਲ ਹੈ ਜੋ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ। ਇਸ ਫਲ ਦੀ ਤਾਂ ਮੈਡੀਕਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਲੀਚੀ ਖਾਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਥੇ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਲੀਚੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਸਬੰਧੀ ਅੱਜ ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਿਚ 'ਲੀਚੀ ਸ਼ੋਅ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੀ. ਏ. ਯੂ. ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲੀਚੀ ਖਾਣ ਦੇ ਕੀ-ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹਨ।
ਬਿਹਾਰ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਿਚ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੀਚੀ ਨਾਮੀ ਫਲ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਹਾਦਸੇ ਉੱਥੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਲੀਚੀ ਦੇ ਬਾਗ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਹੋਏ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੀਚੀ ਘੱਟ ਪੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਬਲੱਡ ਵਿਚ ਗੁਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਕੀ ਲੀਚੀ ਵੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੀਚੀ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਗਿਣਤੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਤੜਕੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਖਾਧੇ ਜੇਕਰ ਸੌਂ ਜਾਣ ਅਤੇ ਸਵੇਰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਡਿੱਗੀ ਲੀਚੀ ਖਾਣ ਤਾਂ ਬਲੱਡ ਵਿਚ ਸ਼ੂਗਰ ਅਚਾਨਕ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਗੁਲੂਕੋਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਲੀਚੀ ਖਾਣ ਨਾਲ ਹਾਈਪੋਗਲਾਈਸੀਮੀਆ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬ੍ਰੇਨ ਵਿਚ ਗੁਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਬੱਚਾ ਰੋਗ ਮਾਹਰ ਰਜਿੰਦਰ ਗੁਲਾਟੀ ਦਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਬ੍ਰੇਨ ਫੰਕਸ਼ਨ ਵਿਚ ਗੜਬੜ, ਦੌਰੇ ਪੈਣਾ, ਕੋਮਾ ਵਿਚ ਚਲੇ ਜਾਣਾ ਵਰਗੇ ਹਾਦਸੇ ਪੇਸ਼ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮਾਹਰਾਂ ਸਮੂਹਕ ਰੂਪ ਨਾਲ ਇਸ ਨਤੀਜੇ 'ਤੇ ਪੁੱਜੇ ਹਨ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਨਾ ਸੌਣ ਦਿਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੀਚੀ ਖਾਣ 'ਤੇ ਰੋਕ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਜੋ ਲੀਚੀ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਜ਼ਿਲਾ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡਾ. ਆਦੇਸ਼ ਕੰਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਲੀਚੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਧੀਆ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦੀ ਲੀਚੀ ਵੇਚਣ ਨਾ ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਕੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਧਪੱਕੀ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਹੇਮਕੁੰਟ ਯਾਤਰਾ : ਭਾਰੀ ਬਰਫਬਾਰੀ 'ਚ ਵੀ ਨਾ ਡੁੱਲਿਆ ਸੰਗਤ ਦਾ ਭਰੋਸਾ
NEXT STORY