Jagbani

helo

Jagbani.in

ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ opt-out ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋ।

ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ''Block'' ਸਿਲੈਕਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਨੋਟਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਥੱਲੇ ਦਿੱਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰੋ।

  • ਇੱਥੇ ਜਾਓ Chrome>Setting>Content Settings
  • ਇੱਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ Content Settings> Notification>Manage Exception
  • "https://www.punjabkesri.in:443" ਦੇ ਲਈ Allow ਚੁਣੋ।
  • ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਾਉਜ਼ਰ ਦੀ Cookies ਨੂੰ Clear ਕਰੋ।
  • ਪੇਜ ਨੂੰ ਰਿਫ੍ਰੈਸ਼( Refresh) ਕਰੋ।
Got it
  • JagbaniKesari TvJagbani Epaper
  • Top News

    TUE, JUN 10, 2025

    11:41:42 PM

  • drug smugglers arrested after

    ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ 500 ਕਿਲੋ ਕੋਕੀਨ ਸਮੱਗਲਿੰਗ ਮਾਮਲੇ ’ਚ...

  • pakistan announcement budget

    ਖਾਣ ਨੂੰ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ 'ਤੇ ਫੌਜ 'ਤੇ ਇੰਨਾ ਖਰਚ...

  • pm narendra modi met mp delegation operation sindoor

    ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਪਾਕਿ ਦੀ ਪੋਲ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਆਏ ਸਰਬਪਾਰਟੀ...

  • baba arrested for sexually abusing women

    ਘਰ 'ਚ ਦੱਬੇ ਪੈਸੇ ਕੱਢਣ ਦਾ ਲਾਲਚ ਦੇ 'ਬਾਬਾ' ਵੜ੍ਹ...

browse

  • ਪੰਜਾਬ
  • ਦੇਸ਼
    • ਦਿੱਲੀ
    • ਹਰਿਆਣਾ
    • ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ
    • ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
    • ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਕੈਨੇਡਾ
    • ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
    • ਪਾਕਿਸਤਾਨ
    • ਅਮਰੀਕਾ
    • ਇਟਲੀ
    • ਇੰਗਲੈਂਡ
    • ਹੋਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖਬਰਾਂ
  • ਦੋਆਬਾ
    • ਜਲੰਧਰ
    • ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
    • ਕਪੂਰਥਲਾ-ਫਗਵਾੜਾ
    • ਰੂਪਨਗਰ-ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ
  • ਮਾਝਾ
    • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
    • ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
    • ਤਰਨਤਾਰਨ
  • ਮਾਲਵਾ
    • ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
    • ਲੁਧਿਆਣਾ-ਖੰਨਾ
    • ਪਟਿਆਲਾ
    • ਮੋਗਾ
    • ਸੰਗਰੂਰ-ਬਰਨਾਲਾ
    • ਬਠਿੰਡਾ-ਮਾਨਸਾ
    • ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ-ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ
    • ਫਰੀਦਕੋਟ-ਮੁਕਤਸਰ
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਪਾਰਟੀਜ਼
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪੌਪ ਕੌਨ
    • ਟੀਵੀ
    • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
    • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
    • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
    • ਫੁੱਟਬਾਲ
    • ਟੈਨਿਸ
    • ਹੋਰ ਖੇਡ ਖਬਰਾਂ
  • ਵਪਾਰ
    • ਨਿਵੇਸ਼
    • ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ
    • ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ
    • ਵਪਾਰ ਗਿਆਨ
  • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
  • ਗੈਜੇਟ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਇਲ
    • ਤਕਨਾਲੋਜੀ
    • ਮੋਬਾਈਲ
    • ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ
    • ਐੱਪਸ
    • ਟੈਲੀਕਾਮ
  • ਦਰਸ਼ਨ ਟੀ.ਵੀ.
  • ਸਿਹਤ
  • ਅਜਬ ਗਜਬ
  • Home
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਖੇਡ
  • ਵਪਾਰ
  • ਧਰਮ
  • Google Play Store
  • Apple Store
  • E-Paper
  • Kesari TV
  • Navodaya Times
  • Jagbani Website
  • JB E-Paper

ਪੰਜਾਬ

  • ਦੋਆਬਾ
  • ਮਾਝਾ
  • ਮਾਲਵਾ

ਮਨੋਰੰਜਨ

  • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਟੀਵੀ
  • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
  • ਪਾਰਟੀਜ਼
  • ਪੌਪ ਕੌਨ
  • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
  • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼

Photos

  • Home
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
  • ਖੇਡ
  • ਦੇਸ਼

Videos

  • Home
  • Latest News 2023
  • Aaj Ka Mudda
  • 22 Districts 22 News
  • Job Junction
  • Most Viewed Videos
  • Janta Di Sath
  • Siasi-te-Siasat
  • Religious
  • Punjabi Stars Interview
  • Home
  • Article News
  • ਨਿਰਪੱਖ ਚੋਣ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ

ARTICLE News Punjabi(ਸੰਪਾਦਕੀ)

ਨਿਰਪੱਖ ਚੋਣ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ

  • Edited By Anuradha,
  • Updated: 22 Oct, 2022 05:48 PM
Article
social media influencing fair elections
  • Share
    • Facebook
    • Tumblr
    • Linkedin
    • Twitter
  • Comment

ਡਾ. ਰਚਨਾ ਗੁਪਤਾ

ਕੰਧਾਂ ’ਤੇ ਚਿਪਕੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਤਰਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅੱਜ ਸੂਚਨਾ ਭੇਜਣ ਦਾ ਜ਼ਮਾਨਾ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ’ਚ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਚੱਲਦਾ ਗੈਰ-ਕਾਬੂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ’ਚ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਮਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸੋਚਣ, ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਤੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਫੇਰੇਬੰਦੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਚੱਕਰਵਿਊ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਸਾਰਥਕਤਾ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੋਵੇ।

ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਪਰਵ ਭਾਵ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਇਹ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ, ਜੋ ਮੂਲ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਚਾਲਿਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਭਵਿੱਖ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਿਗਆ ਹੈ। ਗੱਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੂਬੇ ’ਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਚੋਣਾਂ, ਫੇਸਬੁੱਕ, ਟਵਿਟਰ, ਵ੍ਹਟਸਐਪ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਆਦਿ ਅਣਗਿਣਤ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਆਪਣੇ ਮਨਮਾਫਿਕ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਦਾ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਘੇਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਆ ਰਹੇ ਨਤੀਜੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਮੂਲ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਨ ਜਿਸ ’ਚ ਫ੍ਰੀ ਅਤੇ ਫੇਅਰ ਓਪੀਨੀਅਨ ਜ਼ੀਰੋ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਜਨਤਾ ਉਹੀ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਲਈ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਚਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਹਰ ਜ਼ਮਾਨੇ ’ਚ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਫ੍ਰੈਂਕਲਿਨ ਡੀ. ਰੂਜ਼ਵੇਲਟ ਨੇ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਜਾਨ ਐੱਫ. ਕੈਨੇਡੀ ਨੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ, ਅਜਿਹੇ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਬੜੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।

ਚੋਣਾਂ ’ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਭਰਪੂਰ ਫਸਲ ਵੱਢੀ ਅਤੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਤਬਕੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਝੁਕਾਉਣ ’ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ। ਪਿਊ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਓਬਾਮਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ 74 ਫੀਸਦੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੇ ਚੋਣਾਂ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਦੇਖੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਤਬਕਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੁਲ ਬਾਲਗ ਅਮਰੀਕੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 55 ਫੀਸਦੀ ਸੀ।

ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦਾ ਇਹ ਰਿਵਾਜ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਿਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਅਛੂਤਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ’ਚ ਵੀ ਪਿਛਲੀਆਂ ਕਈ ਚੋਣਾਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੌਰ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਸਲੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਅਸਲ ’ਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਤੱਥਾਂ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਵੀ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਕੇ ਤਥਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਆਈ. ਟੀ. ਸੈੱਲ ਕਿੰਨਾ ਤਾਕਤਵਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

2014 ’ਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਦੇ ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਰਮਨਪਿਆਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੇਤਾ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰੇ ਅਤੇ 2019 ’ਚ ਉਹ ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਈਕ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੇਤਾ ਬਣ ਗਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਪੇਜ ਉਤੇ 43.5 ਮਿਲੀਅਨ ਲਾਈਕਸ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਾਲੇ ਪੇਜ ਉਤੇ 13.7 ਮਿਲੀਅਨ ਲਾਈਕਸ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟਵਿਟਰ ਉਤੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਿਨ ਦੁੱਗਣੀ ਰਾਤ ਚੌਗੁਣੀ ਵਧੀ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਸੈਲੀਬ੍ਰਿਟੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਮਿਉੂਨਿਟੀ ਐਕਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਗਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਟਵਿਟਰ ਉਤੇ ਮੋਦੀ ਅਜੇਤੂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਣ ਗਏ। 2018 ਵਿਚ ਟਵਿਟਰ ਉਤੇ ਮੋਦੀ ਦੁਨੀਅਾ ਦੇ ਤੀਸਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਵਾਲੇ ਨੇਤਾ ਸਨ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ 2019 ’ਚ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ’ਤੇ ਮੋਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਵਾਲੇ ਚੋਣਵੇਂ ਨੇਤਾ ਬਣ ਗਏ। ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ’ਤੇ ਮੋਦੀ ਦੇ ਉਦੋਂ 30 ਮਿਲੀਅਨ ਫਾਲੋਅਰਜ਼ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਬਤੌਰ ਨੇਤਾ ਮੋਦੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਉਭਾਰ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਵੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਸਮੀ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ-ਪਰੋਖੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਿਆਸੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਲਗਾਤਾਰ ਹੈ ਸਗੋਂ ਵੱਧ ਦੋਤਰਫਾ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਮੋਦੀ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਅਪਵਾਦ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਨੂੰ ਯੂ-ਟਿਊਬ ’ਤੇ ਵੀ ਵੱਧ ਸੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਿਮਾਚਲ ਜਾਂ ਗੁਜਰਾਤ ਦੀਆਂ ਹਾਲੀਆ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਬਾਨਗੀ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਕੰਟਰੋਲਡ ਕੇਂਦਰੀ ਮੁੱਦਿਆਂ, ਸਥਾਨਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨੇਤਾ ਜੀ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਹਿਰ ’ਚ ਹਸਪਤਾਲ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ’ਚ ਅਧਿਆਪਕ ਭਰੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੱਲਾਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾਵਾਂ ਤੇ ਬਹਿਸ ਜਨਮ ਲੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਵੋਟ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਨ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਕੁਝ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਪਹਿਰਾਵਾ ਤੇ ਪੂਜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੀ ਚੋਣ ਮੁੱਦੇ ਬਣ ਗਏ। ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਗੌਣ ਸਨ।

ਪਰ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ’ਚ ਸਵਾਲ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦਾ ਵੀ ਉੱਠਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿਆਸੀ ਗੱਲਬਾਤ ’ਚ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀ ਟੇਕ ਲੈਣਾ ਬੜਾ ਔਖਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਪਰ ਡਿਜੀਟਲ ਜ਼ਮਾਨੇ ’ਚ ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਣਜਾਣੀਆਂ, ਅਣਪਛਾਤੀਆਂ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀਆਂ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ-ਨਾ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ, ਨਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਟੀਚਾਬੱਧ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ।

2019 ਦੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਫੁੱਟਪਾਊ ਅਤੇ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੰਟੈਂਟ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਮੰਚਾਂ ’ਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਅਪਲੋਡ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਘੁੰਮਣ ਲੱਗਾ ਸੀ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਹਰਮਨਪਿਆਰਤਾ ਵਾਲੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ’ਚ ਵ੍ਹਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪਾਂ ’ਚ ਨਫਰਤ ਭਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਨਫਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ’ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ’ਤੇ ਸੰਗੀਤਾ ਮਹਾਪਾਤਰਾ ਅਤੇ ਜੋਹਾਂਸ ਪਲੇਗਮੈਨ ਨੇ ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਆਸੀ ਮੰਡਲਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਵਧਾਇਆ ਹੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਹਕੀਕਤ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਹੁਣ ਮੁੱਦਾ ਐਲਾਨ ਪੱਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਮੁੱਦੇ ਹੁਣ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀਆਂ ਸਲਾਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗਰੁੱਪ ਚੈਟਸ ’ਚ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਆਸੀ ਸ਼ੁਚਿਤਾ ਦੇ ਦੌਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਚਾਂ ਨੇ ਖਤਮ ਕਰ ਿਦੱਤਾ ਹੈ। ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਫੇਕ ਅਕਾਊਂਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿਆਸੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਗਾਲੀ-ਗਲੋਚ ਭਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਰਾਹੀਂ ਨੀਵਾਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਟ੍ਰੋਲ ਆਰਮੀ ਹਰ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਜਰ ਦੀ ਕੋਠਰੀ ’ਚ ਕੋਈ ਦੁੱਧ ਦਾ ਧੋਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਝੂਠੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ, ਵਾਧੂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ, ਤੋੜੀਆਂ-ਮਰੋੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ, ਨੇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਨਾਮਕਰਨ, ਨਿਰਾਦਰ, ਟ੍ਰੋਲਿੰਗ ਸਿਰਫ ਨਾਮਾਲੂਮ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਹੈਂਡਲਰਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ’ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪਰਿਪੱਕ ਅਤੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾ ਵੀ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

(ਲੇਖਿਕਾ ਹਿ. ਪ੍ਰ. ਰਾਜ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਸੰਘ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਹਨ)

  • Social Media
  • Influence
  • Fair
  • Elections
  • Internet
  • ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ
  • ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
  • ਨਿਰਪੱਖ
  • ਚੋਣਾਂ
  • ਇੰਟਰਨੈੱਟ

ਹਿਮਾਚਲ ਦੀਆਂ ਚੋਣ ਦਿਲਚਸਪੀਆਂ : ਟੱਕਰ ਸਹੁਰੇ-ਜਵਾਈ ਦੀ : ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਬਾਪ-ਬੇਟੀ ਦੀ

NEXT STORY

Stories You May Like

  • jnu student is deleting social media posts
    ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ JNU ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਡਿਲੀਟ ਕੀਤੀਆਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ
  • cbic dismisses social media claims
    CBIC ਨੇ GST ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ’ਚ ਦੇਰੀ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕੀਤਾ
  • now foreigners will not be able to control american social media
    ਹੁਣ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ, ਵੀਜ਼ਾ ਹੋਵੇਗਾ ਰੱਦ!
  • trump administration suspends student visa interviews
    ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਟੂਡੈਂਟ ਵੀਜ਼ਾ ਇੰਟਰਵਿਊ 'ਤੇ ਲਾਈ ਰੋਕ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚ ਹੋਵੇਗੀ ਲਾਜ਼ਮੀ
  • harvard visa applicants   social media accounts to be checked
    ਵੀਜ਼ਾ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਾਂਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਐਲਾਨ
  • elon musk going to start new party
    Elon Musk ਬਣਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ! ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਲ ਨੂੰ 80 ਫੀਸਦੀ ਸਮਰਥਨ
  • can rcb be banned from ipl 2026  claims being made on social media
    ਕੀ IPL 2026 'ਚ RCB 'ਤੇ ਲੱਗ ਸਕਦੈ ਬੈਨ? ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਦਾਅਵੇ
  • anushka  s lookalike picture goes viral on social media
    ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ਅਨੁਸ਼ਕਾ ਦੀ ਹਮਸ਼ਕਲ ਦੀ ਤਸਵੀਰ, ਇਕ ਵਾਰ 'ਚ ਵਿਰਾਟ ਵੀ ਖਾ ਜਾਣਗੇ ਧੋਖਾ !
  • canadian citizen boy used to supply drugs in jalandhar
    ਕੈਨੇਡਾ ਸਿਟੀਜ਼ਨ ਬੰਦਾ ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਕਰਦਾ ਸੀ ਨਸ਼ਾ ਸਪਲਾਈ
  • the case of selling a woman reached the punjab women s commission
    ਔਰਤ ਨੂੰ ਖਿਡੌਣੇ ਵਾਂਗ ਵੇਚਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਪੰਜਾਬ ਮਹਿਲਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਤੱਕ ਪੁੱਜਾ, ਸਖ਼ਤ...
  • war on drugs
    ‘ਯੁੱਧ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ’ ਦੇ 100 ਦਿਨ ਪੂਰੇ, 78.52 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ...
  • heat breaks records in punjab
    ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਗਰਮੀ ਨੇ ਤੋੜੇ ਰਿਕਾਰਡ, ਸੂਬੇ ਦੇ 10 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ 'ਚ Alert ਜਾਰੀ
  • government holiday declared in punjab tomorrow
    ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਭਲਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ! ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ ਸਾਰੇ ਦਫ਼ਤਰ
  • punjab new
    ਪੰਜਾਬ 'ਚ 20 ਜੂਨ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹੈ ਨਵਾਂ ਸਿਸਟਮ! CM ਮਾਨ ਨੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ...
  • punjab vehicles challan
    ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਾਹਨ ਚਾਲਕਾਂ ਲਈ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਨਵੀਂ ਮੁਸੀਬਤ! ਟ੍ਰੈਫ਼ਿਕ ਚਾਲਾਨ ਕੱਟੇ...
  • punjab weather update
    ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਅਸਮਾਨੋਂ ਵਰ੍ਹ ਰਹੀ ਅੱਗ! ਲੂ ਨੇ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜਾਨ; ਪੜ੍ਹੋ ਆਪਣੇ...
Trending
Ek Nazar
atmosphere in amritsar

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ’ਚ ਬਣਿਆ ਕਰਫਿਊ ਵਰਗਾ ਮਾਹੌਲ !

free facility provided to local vehicle drivers at toll plaza has been closed

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਮੁਫ਼ਤ ਟੋਲ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਖਤਮ, ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੇ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਵਿਵਾਦ

42 university students offered jobs by multinational companies

GNDU ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੌਕਰੀ ਪੱਕੀ! ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ...

anil vij economy country gdp

ਜਲਦ ਹੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਚ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ : ਅਨਿਲ ਵਿਜ

2 elderly people climbed a 150 feet high electricity tower

150 ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ ਬਿਜਲੀ ਟਾਵਰ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ 2 ਬਜ਼ੁਰਗ, ਮਾਮਲਾ ਕਰੇਗਾ ਹੈਰਾਨ

heat breaks records in punjab

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਗਰਮੀ ਨੇ ਤੋੜੇ ਰਿਕਾਰਡ, ਸੂਬੇ ਦੇ 10 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ 'ਚ Alert ਜਾਰੀ

government holiday declared in punjab tomorrow

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਭਲਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ! ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ ਸਾਰੇ ਦਫ਼ਤਰ

jewellers shops in nawanshahr will remain closed for 4 days

Punjab: 26 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 29 ਜੂਨ ਲਈ ਹੋਇਆ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ, ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ ਨਵੀਂ...

abdul hamid returned home

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਬਦੁਲ ਹਾਮਿਦ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪਰਤੇ ਘਰ

heatwave in punjab

ਤੰਦੂਰ ਵਾਂਗ ਤਪੇਗਾ ਪੰਜਾਬ, 13 ਜੂਨ ਤੱਕ ਹੀਟ ਵੇਵ, ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ...

big relief for the people of punjab from the mann government

ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ, 18 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ...

water crisis in muslim country

ਇਸ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਜਲ ਸੰਕਟ, 2030 ਤੱਕ ਪੈ ਸਕਦੇ ਸੋਕਾ

india vizhinjam port world container ship

ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਝਿੰਜਮ ਬੰਦਰਗਾਹ ’ਤੇ ਪੁੱਜਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੰਟੇਨਰ ਜਹਾਜ਼

hezbollah member killed in israeli airstrike

ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ 'ਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਮੌਤ, 3 ਨਾਗਰਿਕ ਜ਼ਖਮੀ

russia destroyed abrams tanks

ਰੂਸ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਦਮ, ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ 26 ਅਬਰਾਮ ਟੈਂਕ ਕੀਤੇ...

two indian women detained at singapore

ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੇ ਚਾਂਗੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਚੋਰੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ 'ਚ ਦੋ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਹਿਰਾਸਤ...

disclosure about mla raman arora black money made white

MLA ਰਮਨ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਖੇਡ, Black Money ਨੂੰ ਇੰਝ ਕੀਤਾ White, ਹੈਰਾਨ ਕਰੇਗਾ...

israeli forces intercept ship  detained greta thunberg and others

ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਨੇ ਰੋਕਿਆ ਜਹਾਜ਼; ਗ੍ਰੇਟਾ ਥਨਬਰਗ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਲਿਆ ਹਿਰਾਸਤ 'ਚ

Daily Horoscope
    Previous Next
    • ਬਹੁਤ-ਚਰਚਿਤ ਖ਼ਬਰਾਂ
    • roshan health care
      ਹੁਣ ਮਰਦਾਨਾ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਹੋਵੇਗੀ ਦੂਰ, ਬਸ ਅਪਣਾ ਲਓ ਇਹ ਕਾਰਗਰ ਸ਼ਾਹੀ...
    • jobs available in banks
      ਬੈਂਕ 'ਚ ਨਿਕਲੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ, ਚਾਹਵਾਨ ਮੁੰਡੇ-ਕੁੜੀਆਂ ਇੰਝ ਕਰਨ ਅਪਲਾਈ
    • young man
      ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਨਹਿਰ 'ਚੋਂ ਮਿਲੀ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਲਾਸ਼, ਜਲਾਲਤ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਚੁੱਕਿਆ...
    • successful hip transplant of a dog
      ਦੇਸ਼ ’ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਵਦੇਸੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਚੂਲੇ ਦਾ ਸਫਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ
    • will elon musk provide cheapest internet in india will bangladesh pakistan
      ਕੀ ਭਾਰਤ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੇਣਗੇ Elon Musk? ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼-ਪਾਕਿਸਤਾਨ...
    • fir for spreading rumors regarding bulldozer action on delhi slums
      ਭੰਨਤੋੜ ਦੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਦਰਜ ਹੋਵੇਗੀ FIR : ਰੇਖਾ ਗੁਪਤਾ
    • 18 peopleseparate incidents in pakistan
      ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ’ਚ 18 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
    • imran khan will get bail in al qadir trust case
      ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੂੰ 11 ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ਜ਼ਮਾਨਤ!
    • accident during team india  s practice  star player injured on first day
      ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ ਹਾਦਸਾ, ਸਟਾਰ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ 'ਚ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ...
    • punjab smuggler fled from police station in desire to see child
      ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਚਾਹਤ 'ਚ ਥਾਣਿਓਂ ਭੱਜਿਆ ਸੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਮੱਗਲਰ, 1300KM ਦੂਰ...
    • this  is amazing  if the ticket is not confirmed then you
      ਕਮਾਲ ਦਾ ਹੈ ਇਹ ਸਿਸਟਮ, ਜੇਕਰ ਟਿਕਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਕਨਫਰਮ ਤਾਂ ਮਿਲੇਗਾ 3 ਗੁਣਾ...
    • ਸੰਪਾਦਕੀ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ
    • the neck of the terrorists   helpers     now in the hands of the security forces
      ‘ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਮਦਦਗਾਰਾਂ ਦੀ ਧੌਣ’ ‘ਹੁਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀ ਮੁੱਠੀ ’ਚ’
    •   37 3 percent increase   in the number of fake rs 500 notes
      500 ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ‘37.3 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ’, ਸਖਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ...
    • changing geopolitical relationships in today  s era
      ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ’ਚ ਬਦਲਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਰਿਸ਼ਤੇ
    • government officials have no fear of law  cases of   assets beyond income
      ਸਰਕਾਰੀ ਅਫਸਰਾਂ ’ਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਖੌਫ ਨਹੀਂ, ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ‘ਆਮਦਨ ਤੋਂ ਵੱਧ...
    • illegal liquor factories running rampant in the country
      ‘ਦੇਸ਼ ’ਚ ਧੜੱਲੇ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ’ ‘ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਬਣਾਉਣ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ’
    • a growing network of cyber thugs     emptying people  s bank accounts
      ‘ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਦਾ ਫੈਲਦਾ ਜਾਲ’ ‘ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਖਾਲੀ’
    • beware of shahbaz sharif  s double talk     he is also threatening along with
      ‘ਸ਼ਹਿਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਦੀਆਂ ਦੋਮੂੰਹੀਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ’ ‘ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ...
    • the negligence arbitrariness some police officers continuously increasing
      ‘ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ’ ‘ਚੰਦ ਪੁਲਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀਆਂ ਅਤੇ...
    • beware of hidden cameras installed in washrooms of hotels
      ਹੋਟਲਾਂ/ਦੁਕਾਨਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਚੇਂਜਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ ਰੂਮਾਂ 'ਚ ਲੱਗੇ ਗੁਪਤ ਕੈਮਰਿਆਂ ਤੋਂ...
    • trump  s strange decision ban foreign students from entering harvard university
      ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ’ਤੇ ਰੋਕ ਦਾ ਟਰੰਪ ਦਾ...
    • google play
    • apple store

    Main Menu

    • ਪੰਜਾਬ
    • ਦੇਸ਼
    • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਦੋਆਬਾ
    • ਮਾਝਾ
    • ਮਾਲਵਾ
    • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਖੇਡ
    • ਵਪਾਰ
    • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
    • ਗੈਜੇਟ

    For Advertisement Query

    Email ID

    advt@punjabkesari.in


    TOLL FREE

    1800 137 6200
    Punjab Kesari Head Office

    Jalandhar

    Address : Civil Lines, Pucca Bagh Jalandhar Punjab

    Ph. : 0181-5067200, 2280104-107

    Email : support@punjabkesari.in

    • Navodaya Times
    • Nari
    • Yum
    • Jugaad
    • Health+
    • Bollywood Tadka
    • Punjab Kesari
    • Hind Samachar
    Offices :
    • New Delhi
    • Chandigarh
    • Ludhiana
    • Bombay
    • Amritsar
    • Jalandhar
    • Contact Us
    • Feedback
    • Advertisement Rate
    • Mobile Website
    • Sitemap
    • Privacy Policy

    Copyright @ 2023 PUNJABKESARI.IN All Rights Reserved.

    SUBSCRIBE NOW!
    • Google Play Store
    • Apple Store

    Subscribe Now!

    • Facebook
    • twitter
    • google +