ਆਲਮੀ ਭੂ-ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਵਿਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ’ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ। ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਵਾਪਸੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਮਲਾ ਹੈਰਿਸ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਿੱਤ, ਨਤੀਜੇ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਗੇ।
ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਗਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਉਪਾਵਾਂ, ਗੱਠਜੋੜ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਚੀਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ ਅਪਣਾਉਣਾ ਲਗਭਗ ਤੈਅ ਹੈ। ਟੈਰਿਫ ਅਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਸਮੇਤ ਵਪਾਰਕ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਚੀਨੀ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨਾਂ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਵੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਕਵਾਡ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ ਵਿਚ ਫੌਜੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ।
ਅਮਰੀਕੀ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਬਰਾਮਦ ਵਿਚ ਨਿਵੇਸ਼ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਸਮੇਤ, ਤਕਨੀਕੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਏਗਾ। ਅੰਤ ਵਿਚ, ਸੀਮਤ ਜਲਵਾਯੂ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਟਰੰਪ ਦੀ ਜਿੱਤ : ਹਮਲਾਵਰ ਦੋ-ਪੱਖੀਵਾਦ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰਤਾ? : ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ‘ਅਮਰੀਕਾ ਫਸਟ’ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਬਹੁਪੱਖੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਆਧਾਰਿਤ ਕੂਟਨੀਤੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਟਰੰਪ ਦੁਬਾਰਾ ਓਵਲ ਦਫਤਰ ਪਰਤਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਦਾ ਦੂਜਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵਪਾਰ ਘਾਟੇ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ’ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ’ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਟੈਰਿਫਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਬਰਾਮਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਟਰੰਪ ਦੇ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਵੀਂ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਮੌਕੇ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਰਾਮਦ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਟਰੰਪ ਦੀ ਸਖਤ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਉਸ ਦੀ ਟੈਰਿਫ ਨੀਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ’ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਟੈਰਿਫ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਟੰਰਪ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।
ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ : ਟਰੰਪ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ’ਚ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਕਵਾਡ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਟਰੰਪ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਚੀਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੰਤੁਲਨ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵੱਡੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਪ੍ਰਤੀ ਟਰੰਪ ਦੀ ਝਿਜਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੇਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਐੱਚ-1ਬੀ ਵੀਜ਼ਾ ਮੁੱਦੇ : ਟਰੰਪ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵਿਚ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਇਕ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੀਜ਼ਾ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀਆਂ ਵਿਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਟਰੰਪ ਦੀ ਦੂਜੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਖ਼ਤ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੀਤੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਸੈਕਟਰ ’ਤੇ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਮਰੀਕੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਲਈ ਐੱਚ-1ਬੀ ਵੀਜ਼ੇ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਰਥਿਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਿਚ ਟਰੰਪ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵੀਜ਼ਾ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਮੁੱਦੇ : ਟਰੰਪ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਵਧਾਇਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਜਾਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਧਾਰਮਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ। ਇਕ ਦੂਜਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਇਸ ਗੈਰ-ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਵਾਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੇ. ਐੱਸ. ਤੋਮਰ
ਦੀਵਾਲੀ : ਸਮਾਜਿਕ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ’ਚ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ
NEXT STORY 
