ਬਿਜ਼ਨਸ ਡੈਸਕ : ਬੈਂਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਜਨਵਰੀ 2026 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੈੱਕ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਾਹਤ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਯੋਜਨਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਚੈੱਕ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਅਤੇ ਫੰਡ ਜਲਦੀ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ, ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਨੇ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਲਈ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਟਲ ਗਈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਰਿਕਾਰਡ ਹਾਈ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੁੱਟੇ ਸੋਨੇ-ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਭਾਅ, ਜਾਣੋ ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ
ਆਰਬੀਆਈ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ
24 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਸਰਕੂਲਰ ਵਿੱਚ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਫਾਸਟ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਸਿਸਟਮ (Phase 2) ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਨੋਟਿਸ ਤੱਕ ਮੁਲਤਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੜਾਅ 3 ਜਨਵਰੀ, 2026 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ।
ਪੜਾਅ 2 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਜਾਂ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਚੈੱਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਕਲੀਅਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸੋਨਾ ਜਾਏਗਾ 3 ਲੱਖ ਦੇ ਪਾਰ! ਇਕ ਬਿਆਨ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਵਧਾਈ ਹਲਚਲ
ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਨਿਯਮਾਂ 'ਚ ਬਦਲਾਅ
ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਫੇਜ਼ 1 ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।
ਕੰਟੀਨਿਊਅਸ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਐਂਡ ਸੈਟਲਮੈਂਟ (ਸੀਸੀਐਸ) ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹਨ।
CCS ਸਿਸਟਮ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ Phase-1 ਵਿੱਚ ਕੀ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ?
ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੈੱਕ ਟ੍ਰੰਕੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ (ਸੀਟੀਐਸ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੀਸੀਐਸ ਸਿਸਟਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਚੈੱਕਾਂ ਦੀ ਭੌਤਿਕ ਗਤੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਡਿਜੀਟਲ Image ਅਤੇ ਐਮਆਈਸੀਆਰ(MICR) ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ, ਬੈਂਕਿੰਗ-UPI ਭੁਗਤਾਨ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਹੋਣਗੇ ਕਈ ਬਦਲਾਅ
4 ਅਕਤੂਬਰ, 2025 ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਪੜਾਅ 1—
ਦਿਨ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ, ਨਿਰੰਤਰ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੰਡੋ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੋਈ ਚੈੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸਕੈਨ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਹਾਊਸ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਡਰਾਅਈ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਚੈੱਕ ਪਾਸ ਜਾਂ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਤਾਂ ਚੈੱਕ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਡੁੱਬੇਗਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕਾਂ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਪੈਸਾ... RBI ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ 3 ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
ਪੜਾਅ 2 ਵਿੱਚ ਕੀ ਬਦਲਣਾ ਸੀ?
ਪੜਾਅ 2 ਵਿੱਚ ਚੈੱਕ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਲਈ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਹੋਣੀ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ੀ ਆਉਣੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸੇ ਦਿਨ ਜਾਂ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣੇ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ।
ਅੰਤਿਮ ਤਾਰੀਖ ਕਿਉਂ ਮੁਲਤਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ?
ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਸਿਸਟਮ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਹੋਰ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸਮੇਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਅੰਸ਼ਕ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ—
ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੰਡੋ: ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 3 ਵਜੇ ਤੱਕ।
ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ/ਅਸਵੀਕਾਰ ਸਮਾਂ: ਸ਼ਾਮ 7 ਵਜੇ ਤੱਕ।
ਅੱਗੇ ਦੀ ਕੀ ਹੈ ਯੌਜਨਾ?
ਫੇਜ਼ 2 ਦੇ ਮੁਲਤਵੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਪਰ-ਫਾਸਟ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਤਾਰੀਖ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ, ਮੌਜੂਦਾ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt
ਮਾਰੂਤੀ ਨੇ ਵਾਹਨ ਕਰਜ਼ੇ ਲਈ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਬੈਂਕ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ
NEXT STORY 
