ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਏਸ਼ੀਆ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ 60 ਫੀਸਦੀ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਉਤਪਾਦਨ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਚ ਭਾਰਤ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇਕ ਵੱਡੇ ਖਿਡਾਰੀ ਵਜੋਂ ਉਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਬਜ਼ਾਰ ਦੀ ਵਾਧੂ ਗਤੀ
2023 'ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਬਜ਼ਾਰ 34.3 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਸੀ, ਜੋ 2032 ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਕੇ 100.2 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 20 ਫੀਸਦੀ ਦੀ CAGR (ਸਾਲਾਨਾ ਵਾਧਾ ਦਰ) ਨਾਲ ਵਧੇਗਾ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਗਲੋਬਲ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਉਦਯੋਗ ਵੀ 2030 ਤੱਕ 1 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦਾ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ 'ਚ ਯੋਗਦਾਨ
2022 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 516 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕੀਤੇ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ, ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਰ ਇੰਪੋਰਟ 4.55 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ 'ਚ ਚੀਨ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਮੁੱਖ ਸਪਲਾਇਰ ਰਹੇ।
ਮੁੱਖ ਮੰਗ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ
ਭਾਰਤ 'ਚ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਦੀ ਮੰਗ ਦਾ ਦੋ-ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਟੈਲੀਕਾਮ ਅਤੇ ਇੰਡਸਟਰੀਅਲ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ, IT, ਕੰਜਿਊਮਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ, ਇੰਡਸਟਰੀਅਲ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ 5G, ਆਰਟੀਫੀਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨ ਇਸ ਦੇ ਵਾਧੇ 'ਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੇ।
ਸਰਕਾਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ – ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਮਿਸ਼ਨ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ 10 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਇਨਸੈਂਟਿਵ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ:-
ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਅਤੇ ਡਿਸਪਲੇਅ ਫੈਬ ਲਈ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਖਰਚੇ ਦਾ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਸਹਾਇਤਾ
ਕੰਪਾਊਂਡ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ, ਟੈਸਟਿੰਗ ਅਤੇ ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ
ਡਿਜ਼ਾਈਨ-ਲਿੰਕਡ ਇਨਸੈਂਟਿਵ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ – ਦੇਸੀ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ
85,000 ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲਈ ਟੈਲੈਂਟ ਵਿਕਾਸ ਪਹਿਲ
ਸੂਬਿਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ
ਗੁਜਰਾਤ, ਓਡੀਸ਼ਾ, ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੇ ਖਾਸ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਨੀਤੀਆਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਕਰਨਾਟਕ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਰਗੇ ਸੂਬੇ ਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ
ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ 20 ਫੀਸਦੀ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਭਾਰਤੀ ਹਨ। 1 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ VLSI ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਦੇਸੀ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗਲੋਬਲ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਵੈਲਿਊ ਚੇਨ 'ਚ ਆਪਣਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਜ਼ਿੰਕ 3,823 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰੇਗਾ ਵੇਸਟ ਰੀਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਪਲਾਂਟ
NEXT STORY 
