ਬੀਜਿੰਗ : ਘੱਟ ਸਵਾਰੀਆਂ, ਬੇਕਾਬੂ ਵਿਸਥਾਰ ਤੇ ਸੁਸਤ ਵਿੱਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੀਨ ਦੇ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਉੱਤੇ ਭਾਰੀ ਕਰਜ਼ੇ ਚੜ੍ਹ ਗਏ ਹਨ। ਚਾਈਨਾ ਸਟੇਟ ਰੇਲਵੇ ਗਰੁੱਪ (CSRG) ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਰਜ਼ਾ-ਤੋਂ-ਸੰਪਤੀ ਅਨੁਪਾਤ 63.8 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 50 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਨੁਪਾਤ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ 70,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਬੋਝ ਅਸਥਿਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਹੁਣ ਇੱਕ ਵੱਡੇ "ਪੈਸੇ ਦੇ ਟੋਏ" 'ਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ CSRG ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਲਗਭਗ $1 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। 2035 ਤੱਕ 70,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਮਾਡਲ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਜੋ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਕੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਡੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਬੀਜਿੰਗ ਜਿਆਓਟੋਂਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਝਾਓ ਜਿਆਨ ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਘੱਟ ਯਾਤਰੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੋਣਾ ਪਰ ਘੱਟ ਆਵਾਜਾਈ ਘਣਤਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਵਿੱਤੀ ਜੋਖਮ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨਾਲ ਚਾਈਨਾ ਰੇਲਵੇ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਬੋਝ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚੀਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ 'ਸਲੇਟੀ ਗੈਂਡਾ' ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਾਂਗ ਕਾਂਗ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਡੇਸਮੰਡ ਸ਼ਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਧਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਇਸ ਲਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ, ਪਰ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਦੇ ਬੁਲਬੁਲੇ ਫਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਈ। ਹੁਣ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਚਲਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਤੇ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਸੰਕਟ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਰੁਕ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵਿੱਤੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ, ਐਸ ਐਂਡ ਪੀ ਗਲੋਬਲ, ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ "ਅਧੂਰੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵਿੱਤੀ ਦਬਾਅ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।"
ਜਿਸਨੂੰ ਕਦੇ ਚੀਨ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਕਰਜ਼ਾ ਸੰਕਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਡੇਵੀ ਹੁਆਂਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੇਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨਵੇਂ ਰੇਲ ਰੂਟ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹਨਾਂ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੁਣ ਜੋਖਮ ਭਰਿਆ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਚੀਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
ਜੋਹਾਨਸਬਰਗ 'ਚ ਆਪਣੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ-ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਹਮਰੁਤਬਾ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜੈਸ਼ੰਕਰ
NEXT STORY 
