ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਯੁੱਧ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਤਣਾਅ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋੜ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੇਰ ਦੁਪਹਿਰ, ਲੇਬਨਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੇਰੂਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਪੇਜਰਾਂ 'ਚ ਧਮਾਕੇ ਹੋਏ, ਜਿਸ 'ਚ 10 ਸਾਲਾ ਬੱਚੀ ਸਮੇਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 9 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ 5,000 ਪੇਜ਼ਰ ਵਿਸਫੋਟ ਹੋਏ, ਜਿਸ ਵਿਚ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਈਰਾਨ ਸਮਰਥਿਤ ਸਮੂਹ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਲੜਾਕੇ ਅਤੇ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਵੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।
ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਸੂਤਰ ਨੇ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਏਐੱਫਪੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਲੀ ਅੰਮਰ ਅਤੇ ਹਸਨ ਫਦਲੱਲਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸੂਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੇਜਰ ਧਮਾਕੇ ਬੇਰੂਤ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕਸਬੇ, ਦੱਖਣੀ ਲੇਬਨਾਨ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਬੇਕਾ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੋਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਕਈ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸਮੂਹ ਨੇ ਸੰਚਾਰ ਲਈ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਸਮੂਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਪੇਜਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਪੇਜਰ ਤੋਂ ਟੈਕਸਟ ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੇਡੀਓ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਬਲਾਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੇਜਰ ਤਾਇਵਾਨ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਪੇਜਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਤਾਈਵਾਨੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪੇਜਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਯੰਤਰ ਯੂਰਪ ਦੀ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੀ ਧਮਕੀ
ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਲੇਬਨਾਨੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ, "ਅਸੀਂ ਇਸ ਅਪਰਾਧਿਕ ਹਮਲੇ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।" ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਹਮਲੇ ਲਈ ਢੁੱਕਵੀਂ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲੇਗੀ।
ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਭਗ ਸਾਲ ਲੰਬੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹ ਦੀ "ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਮੀ" ਸੀ।
ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੁਸੈਨ ਖਲੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਮਲਾ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਖਲੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਇਹ ਇਕ, ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ।
ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀ ਜ਼ਿਆਦ ਮਕਾਰੀ ਨੇ ਪੇਜਰ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਮੱਧ ਪੂਰਬ 'ਚ ਵਧੇਗਾ ਤਣਾਅ, ਜੰਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ?
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲਈ ਹੈ ਪਰ ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਹ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਮੋਸਾਦ ਮਾਹਿਰ ਹੈ।
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਖਬਾਰ ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਪਾਦਕ ਡੈਨ ਸਬਾਗ ਨੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 'ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ 'ਤੇ ਅਸਧਾਰਨ, ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲਾ ਹਮਲਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਲੇਬਨਾਨੀ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪੇਜਰਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ। ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਮੋਸਾਦ ਦਾ ਇੱਕ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੈ।
ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪਾਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਹਾਲੀਆ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਯੋਸੀ ਮੇਲਮੈਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਰਮਾਗੇਡਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਖੁਫੀਆ ਤੰਤਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਸੂਸੀ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ, ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਸਾਦ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਵਿਚਕਾਰ ਯੁੱਧ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਇਕ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੇਲਮੈਨ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਹਮਲੇ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰੂਸ ਨੇ ਪੇਜਰ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਲੇਬਨਾਨੀ ਸਮੂਹ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸਫੋਟਕ ਪੇਜ਼ਰ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖੇਤਰੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪੇਜਰ ਹਮਲੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੇਵਾ ਸ਼ਿਨ ਬੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਲੇਬਨਾਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸਫੋਟਕ ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਰਿਮੋਟ ਤੋਂ ਵਿਸਫੋਟ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ।
ਇਸ ਖਬਰ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕੇ ਹੋਏ ਹਨ ਜੋ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਲਈ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਹੈ। ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦੇ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਤਣਾਅ ਕਦੇ ਵੀ ਇਨਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਅਮਰੀਕਾ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਲੇਬਨਾਨ ਪੇਜਰ ਧਮਾਕਿਆਂ ਵਿਚ 'ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ' ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ 'ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ' ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪ੍ਰੈੱਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਮੈਥਿਊ ਮਿਲਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਸੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।'
ਨਾਲ ਹੀ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਹੱਲ ਲਈ ਫਿਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।
ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਸਥਿਰਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਨਾ ਉਠਾਏ।
ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਮੈਥਿਊ ਮਿਲਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਉਹ ਖੇਤਰ 'ਚ ਹੋਰ ਅਸਥਿਰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਨਾ ਉਠਾਏ।'
ਈਰਾਨ, ਸਹਿਯੋਗੀ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ, ਯਮਨ ਦੇ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀਆਂ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ "ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਧੁਰਾ" ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪੇਜਰ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧੇਰੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵੱਲੋਂ ਈ-ਵੀਜ਼ਾ 'ਚ ਬਦਲਾਅ, ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ
NEXT STORY 
