ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ — ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਸਿਆਸੀ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਵਿਗਿਆਪਨ ਖਰਚ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਫੇਸਬੁੱਕ ਨੇ ਹਾਲ ’ਚ ਹੀ ‘ਸਿਆਸੀ ਵਿਗਿਆਪਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ’ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਪਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਏ.ਪੀ.ਆਈ. (ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਇੰਟਰਫੇਸ’ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਯੂਜ਼ਰਸ ਨੂੰ ਇਹ ਦੇਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਨੇ ਅਸਲ ’ਚ ਇਕ ਸਿਆਸੀ ਵਿਗਿਆਪਨ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮੁਹਿੰਮ ’ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਏ.ਪੀ.ਆਈ. ਨੇ 2 ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨਇਨਤਾਰਾ ਰੰਗਨਾਥਨ ਅਤੇ ਮੈਨੂਅਲ ਬੇਲਟ੍ਰਾਨ ਵਲੋੋਂ ਆਪਣੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਐਡ ਵਾਚ ’ਤੇ ਹਾਸਲ ਡਾਟਾ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਪਨ ਖਰਚ, ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਪ੍ਰੱਤਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 2 ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਫੀਸ਼ੀਅਲ ਪੇਜਸ ਦੀਆਂ 2 ਵੱਡੀਆਂ ਸਮਰਥਕ ਹਨ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ’ਚ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਵਿਗਿਆਪਨ ਦਾ ਖਰਚ 40 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਕੋਲ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 1,040 ਵਿਗਿਆਪਨ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਵਿਗਿਆਪਨ ਆਊਟਰੀਚ 10 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸੂਬਿਆਂ ’ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇੇ ਪਾਰਟੀ ਆਨਲਾਈਨ ਵਿਗਿਆਪਨ ਖਰਚ ’ਚ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ 7 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ’ਤੇ ਖਰਚੇ 35,058,591 ਰੁਪਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਲਟ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ’ਚ ਸਿਰਫ 6,483,277 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਖਰਚ ਦਾ 1/5 ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਪਨ ਖਰਚ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ’ਚ ਸਿਰਫ 3 ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਹੀ ਇਹ ਉਲਟਾ ਪਿਆ-ਕੇਰਲ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਓਡਿਸ਼ਾ। ਕੇਰਲ ’ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 28,166,172 ਰੁਪਏ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ’ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ 20 ਤੋਂ 15 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਸਿਰਫ 3,818,667 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਖਰਚ ਦਾ 1/7 ਸੀ। ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਿਆਸੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤੀਕਾਰ ਰੱਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਿਆਸੀ ਮਾਹਿਰ ਰਿਮਝਿਮ ਗੌੜ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਚਾਰਧਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਤਕ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ (ਪਾਰਟੀ/ਨੇਤਾਵਾਂ) ਲਈ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਪੱਕੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਮੁਹਿੰਮ ਦੂਜੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ’ਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 10 ਗੁਣਾ ਸਸਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ਬਾਰੇ ਸਿਆਸੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਚੋਣ ਖੇਤਰ ’ਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਮਰਥਕ ਜਾਂ ਇਕ ਏਜੰਸੀ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਸਮਰਥਕ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੀ ਇਨਫਲੂਏਂਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹੈ, ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਕਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੋਸਟਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜੈਵਿਕ ਪਹੁੰਚ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੰਟੈਂਟ ਮੈਨੇਜਰ ਪੋਸਟਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਕਰਸ਼ਕ ਵਨ-ਲਾਈਨਰਸ, ਚਿੱਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਜ਼ਰੀਏ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਧਿਆਨਪੂਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਲਾਈਕਸ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਜਦ ਤਕ ਅਸੀਂ ਅਸਲੀਅਤ ’ਚ ਟਿਕਾਣੇ ’ਤੇ ਸੱਟ ਨਹੀਂ ਮਾਰਦੇ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਧਨ ਨੇ ਗਾਹਕ ਦੇ ਚੋਣ ਖੇਤਰ ’ਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੁਟਕਲੇ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਕ ਦਿਨ ’ਚ 5 ਚੁਟਕਲੇ ਸੁਣਾਏ। ‘ਜੈਸਾ ਦੇੇਸ਼, ਵੈਸਾ ਭੇਸ।’ ਭਾਵੇਂਕਿ ਸਿਆਸੀ ਮੁਹਿੰਮ ’ਚ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵਿਗਿਆਪਨ ’ਚ ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਮੁਹਿੰਮ ਅਨੋਖੀ ਹੈ ਪਰ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ
ਭਾਜਪਾ ਨੇ 3 ਮੁੱਖ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ-‘ਮੈਂ ਵੀ ਚੌਕੀਦਾਰ’, ‘ਫਿਰ ਏਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ’ ਅਤੇ ‘ਮਾਈ ਫਸਟ ਵੋਟ ਫਾਰ ਮੋਦੀ’। 2019 ’ਚ 2,600 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ’ਚੋਂ 1,500 ’ਚ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਕ ਪੇਜ ’ਚ ਚੌਕੀਦਾਰ ਹੈਸ਼ਟੈਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇੱਥੇ ਇਕ ‘ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਚੌਕੀਦਾਰ ਹੈ’, ਇੱਥੇ ਦੇ ‘ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ’, ‘ਚਲੋ ਹਮ ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਕਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਤੇ ਹੈਂ’ ਅਤੇ ‘ਸਬਸਿਡੀ ਛੋੜਨਾ ਏਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ’ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਵਲੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਆਕਰਸ਼ਨ ਦੇ ਕੁਝ ਤਰੀਕੇ ਹਨ।
1,000 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ‘ਫਿਰ ਏਕ ਬਾਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ’ ਵਿਗਿਆਪਨ ਅਤੇ 30 ਵਿਗਿਆਪਨ ‘ਮਾਈ ਫਸਟ ਵੋਟ ਫਾਰ ਮੋਦੀ’, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਵਰੂਪਾਂ ’ਚ ਪੋਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਕਾਂਗਰਸ ਵਲੋਂ 3,700 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ’ਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਪਣੇ 2019 ਦੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਵਾਅਦਿਆਂ ਸਬੰਧੀ ਪੋਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ‘ਅਸੀਂ 24 ਲੱਖ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਾਂਗੇ’ ਅਤੇ ‘5 ਕਰੋੜ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ 72,000’ ਵਿਗਿਆਪਨ ਪੋਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 20 ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ‘ਅਬ ਹੋਗਾ ਨਿਆਂ’ ਦਾ ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਇਆ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ, ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਕੋਲ ਕੰਨੜ, ਤਾਮਿਲ, ਤੇਲਗੂ, ਮਲਿਆਲਮ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ’ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 100 ਵਿਗਿਆਪਨ ਸਨ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਕੁਝ ਚੰਗੇ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕੀਤਾ।
‘ਦਿ ਰਿਅਲ ਫੇਸ ਆਫ ਫੇਸਬੁੱਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ (ਭਾਰਤ ’ਚ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦਾ ਅਸਲੀ ਚਿਹਰਾ)’ ਦੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਸਾਇਰਲ ਸੈਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਜੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ, ਜੋ 3 ਚੀਜ਼ਾਂ ’ਚ ਇਕ ਹੈ।’ ਭਾਜਪਾ ਕੋਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਲੋਅਰਸ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਵਸਥਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਕਰਸ਼ਨ ਸੀ।
ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਯੂਜ਼ਰਸ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਪਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਰਵਾਇਤ ਮੀਡੀਆ ’ਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਇਕ ਪੈਮਾਨਾ ਸੀ। ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਦੱਸਣਾ ਸੀ। ਸਕਰੀਨ ’ਚ ਅਸਲੀਅਤ ’ਚ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿਊਜ਼ਫੀਡ ਜ਼ਰੀਏ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ ਕਰਨਾ ਅਜੇ ਵੀ ਇਕ ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਗਿਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਕਲਿਕ, ਸ਼ੇਅਰ, ਟਿੱਪਣੀ, ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਆਦਿ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅਸਲੀਅਤ ਜੁੜਾਓ ਸਾਦੇ ਇੰਪਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ’ਚ ਬਿਹਤਰ ਉਪਾਅ ਹੈ।
ਜਦ ਕੋਈ ਯੂਜ਼ਰ ਫੇਸਬੁੱਕ ’ਤੇ ਇਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੋਸਤ ਦੇ ਫੀਡ ’ਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੈਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਕਸਰ ਇਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ‘ਇਕ ਲਾਈਕ ਇਕ ਬ੍ਰਾਂਡ’ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਪੋਸਟ ’ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ‘ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਬ੍ਰਾਂਡ’। ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਪਨ ਦੀ ਆਊਟਰੀਚ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਪਨ ਸਬੰਧੀ ਇਸ ਨੂੰ ਆਰਗੈਨਿਕ ਪਹੁੰਚ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇਕ ਵਿਗਿਆਪਨਦਾਤਾ ਆਪਣੇ ਵਿਗਿਆਪਨ ਲਈ ਬਜਟ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਿਤ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਰਗੈਨਿਕ ਪਹੁੰਚ ’ਚ ਭੁਗਤਾਨ ਬਦਲਣਾ ਮੁੱਖ ਹੈ।
ਕਾਲਜ ਆਫ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ, ਡੇਪਾਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋ. ਜੁਆਨ ਮੁੰਡੇਲ ਨੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ’ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਮੁਹਿੰਮ ਅਤੇ ਇਕ ਲਕਸ਼ਿਤ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸਮੂਹ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲੀਅਤ ’ਚ ਹਾਈ ਕਲਿਕ ਦਰਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੋ ਵਿਗਿਆਪਨ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਲਿਕ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਲਿਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਪਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੀਡਆ ਦੇ ਇਕ ਵੱਡੇ ਜਾਣਕਾਰ ਨਿਖਿਲ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੇਰੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਦੇ ਨਾਲ ਹਾਈ ਸਕੋਰ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਗੱਲਬਾਤ ਸਟਾਰਟਰ ਜਾਂ ਬੁਲਾਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਗਿਆਪਨ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਪੀ.ਐੱਮ. ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ SPG ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਰਕਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ ਬਿੱਲ
NEXT STORY