ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਰਮਿਆਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੂੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਇੰਡੋ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਇਕ ਰੋਜ਼ਾ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਚ ਆਖੀ ਗਈ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈਸ਼ਨ ਗਾਲਿਬ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸੈਸ਼ਨ ਇੰਡੀਆ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੰਡੋ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈਂਟਰ (IIHC) ਅਤੇ ਤਨਜ਼ੀਮ ਉਲੇਮਾ-ਏ-ਇਸਲਾਮ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਗਾਲਿਬ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇਕ ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਇਸਲਾਮਿਕ ਫਰੰਟ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸੰਯੁਕਤ ਸਕੱਤਰ ਅਬਦੁਲ ਰਹੀਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਫਰੰਟ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਇਸਲਾਮੀ ਫਰੰਟ ਸੂਫੀ ਸੂਫੀ/ਬਰੇਲਵੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਅਨੇਕਤਾ 'ਚ ਏਕਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਚਟਗਾਂਵ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਅਖਬਾਰ "ਦੈਨਿਕ ਪੁਰਬੋਦੇਸ਼" ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਸਿਟੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਕਾਲਜ, ਚਟੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਮੁਹੰਮਦ ਅਬੂ ਤਾਲੇਬ ਬੇਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਸੂਫੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਜਿਹੀ ਹੈ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਅਜਮੇਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਸੂਫੀ ਦਰਗਾਹਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਨਜ਼ੀਮ ਉਲੇਮਾ-ਏ-ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੁਫਤੀ ਅਸ਼ਫਾਕ ਹੁਸੈਨ ਕਾਦਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਫੀ ਸਿਲੇਬਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਕੱਟੜਵਾਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਉਦਾਰਵਾਦ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਸੂਫ਼ੀ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇ।
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੰਡੀਆ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ 'ਚ ਕਰਵਾਏ ਸੈਮੀਨਾਰ 'ਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਖਤਰ ਉਲ ਵਾਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਫੀ ਮਦਰੱਸਿਆਂ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਅੱਜ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਉਥੋਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਫੀ ਮਦਰੱਸਿਆਂ 'ਚ ਦਾਖਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਲੋਕ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੂਤ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਇਮਰਾਨ ਹੁਸੈਨ ਤੁਸਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਕੱਟੜਪੰਥ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਰਮਿਆਨ ਬਿਹਤਰ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸਬੰਧ ਅੱਜ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ 1971 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਬੰਧ ਹਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਿਹਤਰ ਹਨ। ਇਹ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ। ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਸਹਿਯੋਗ ਹੋਰ ਵਧਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮੁਹੰਮਦ ਅਬੂ ਤਾਲੇਬ ਬੇਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 'ਚ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਤਾਕਤਾਂ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ 'ਚ ਸੂਫ਼ੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਬਹੁਮਤ ਵਿੱਚ ਹੈ ਪਰ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਬਹੁਤੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਸੂਫ਼ੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਦੋ-ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਵਲੋਂ ਧਾਰਮਿਕ ਕੱਟੜਪੰਥ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦੁਆਰਾ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਹਿਰਾਂ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ, ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਜ਼ਫਰੂਦੀਨ ਬਰਕਤੀ, ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋ, IIHC ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਦੋਹਾਂ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ
ਦੋਵਾਂ ਸੈਸ਼ਨਾਂ 'ਚ ਕਈ ਨੁਕਤਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁੱਖ ਹਨ:
1. ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਫੀ ਮਦਰੱਸਿਆਂ 'ਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਸੂਫੀ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋ ਸਕਣ।
2. ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ 'ਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਵੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਤਸਵੀਰ ਲੈ ਕੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
3. ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਲਈ ਤਨਜ਼ੀਮ ਉਲੇਮਾ-ਏ-ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਇੰਡੀਆ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕਲਚਰਲ ਸੈਂਟਰ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵਾਂ ਦਰਸੇ ਨਿਜ਼ਾਮੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੂਫੀ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
4. ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਫੀ ਸਰਕਟ ਤੱਕ ਬੱਸ ਰੂਟ ਰਾਹੀਂ ਵੀਜ਼ਾ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਢਾਕਾ ਤੋਂ ਕੋਲਕਾਤਾ, ਅੰਬੇਡਕਰ ਨਗਰ, ਲਖਨਊ, ਦੇਵਾ ਸ਼ਰੀਫ, ਬਹਿਰਾਇਚ, ਦਿੱਲੀ, ਪਾਕਪਟਨ ਤੋਂ ਅਜਮੇਰ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਉਸੇ ਰੂਟ 'ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
5. ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਫੇਰੀ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
6. ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਸੂਚਨਾ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸਟਾਫ ਲਈ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਚਰਚਾ
NEXT STORY 
