ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੈਟਰੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। 2014 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ 5 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ 248 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਮੈਟਰੋ ਲਾਈਨਾਂ ਸਨ, ਜਦੋਂਕਿ ਮਈ 2025 ਤੱਕ ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ 23 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ 1,013 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੇਜ਼ ਵਿਕਾਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੈਟਰੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਮੈਟਰੋ ਬਣਿਆ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਸਫ਼ਰ
ਮੈਟਰੋ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ:
2013-14: ਔਸਤਨ 28 ਲੱਖ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਯਾਤਰੀ
2025: ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 1.12 ਕਰੋੜ ਤੱਕ ਵਧਿਆ
ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਜਾਮ, ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਮਾਲ ਗੱਡੀ ਦੇਖ PM ਮੋਦੀ ਹੋਏ ਖੁਸ਼, ਰੇਲ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਵੀਡੀਓ
ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਾਧਾ
2014 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ: ਮੈਟਰੋ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਔਸਤ ਗਤੀ 0.68 ਕਿਲੋਮੀਟਰ/ਮਹੀਨਾ ਸੀ
ਹੁਣ: ਇਹ ਵਧ ਕੇ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ/ਮਹੀਨਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ
ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬਜਟ ਵੰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ:
2013-14: ₹5,798 ਕਰੋੜ
2025-26 (ਅਨੁਮਾਨਿਤ): ₹34,807 ਕਰੋੜ
'ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ' ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੈਟਰੋ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 'ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ' ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਤਹਿਤ ਸਖ਼ਤ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ:
75% ਮੈਟਰੋ ਕੋਚ ਅਤੇ 25% ਉਪਕਰਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਣਾਏ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, BEML ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ 2,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਟਰੋ ਕੋਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਨੀਤੀਗਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਰਾਹ ਖੋਲ੍ਹਿਆ
2017 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਨੀਤੀ ਨੇ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ:
ਵਿਆਪਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਯੋਜਨਾ (CMP) ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮੈਟਰੋ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ (UMTA) ਦਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਗਠਨ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 14% ਦਾ ਲਾਜ਼ਮੀ EIRR ਤਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਵਹਾਰਕ ਹੋਣ, PPP ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਜੋ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਨਵਾਂ ਆਫਰ: ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ 'ਚ ਦੋ-ਪਾਸੜ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਨ 'ਤੇ ਮਿਲੇਗੀ 20% ਦੀ ਛੋਟ
ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਗਮ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੈਟਰੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੁਣ ਤਕਨੀਕੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ:
1. ਅੰਡਰਵਾਟਰ ਮੈਟਰੋ
ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਹੁਗਲੀ ਨਦੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ 520 ਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸੁਰੰਗ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅੰਡਰਵਾਟਰ ਮੈਟਰੋ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ।
2. ਵਾਟਰ ਮੈਟਰੋ
ਕੋਚੀ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ-ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਵਾਟਰ ਮੈਟਰੋ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਕਿਸ਼ਤੀ-ਅਧਾਰਤ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਸੇਵਾ।
3. ਗ੍ਰੀਨ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ
ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਸਟੇਸ਼ਨ
ਰੀਜਨਰੇਟਿਵ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ
ਆਈਜੀਬੀਸੀ ਸਰਟੀਫਾਈਡ ਗ੍ਰੀਨ ਸਟੇਸ਼ਨ।
4. ਡਿਜੀਟਲ ਪਰਿਵਰਤਨ
ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਮਨ ਮੋਬਿਲਿਟੀ ਕਾਰਡ (ਐਨਸੀਐਮਸੀ)
ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਟਿਕਟਿੰਗ
ਡਰਾਈਵਰ ਰਹਿਤ ਮੈਟਰੋ
ਆਈ-ਏਟੀਐੱਸ (ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਟ੍ਰੇਨ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ)
ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ: ਮੈਟਰੋ ਦਾ ਅਗਲਾ ਪੜਾਅ
ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ:
ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ
ਪੁਣੇ ਮੈਟਰੋ ਫੇਜ਼ 2
ਬੰਗਲੁਰੂ ਮੈਟਰੋ ਫੇਜ਼ 3
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਏਅਰਪੋਰਟ ਮੈਟਰੋ ਲਿੰਕ
24 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਵਾਟਰ ਮੈਟਰੋ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ
ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਟੀਚਾ ਮੈਟਰੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ 2030 ਤੱਕ ਇਸਨੂੰ 1,000+ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵਧਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਭਾਰਤ ਨੇ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਟਰੰਪ-ਪੁਤਿਨ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਕੀਤਾ ਸਵਾਗਤ
ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਬਣੀ ਮੈਟਰੋ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੈਟਰੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਆਵਾਜਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਧੁਨਿਕ, ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ:
- ਕਿਫ਼ਾਇਤੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਸ਼ਹਿਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
''ਭਾਰਤ ਧਮਕੀਆਂ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਝੁਕੇਗਾ...!'', ਟੈਰਿਫ਼ ਤਣਾਅ ਵਿਚਾਲੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਬਿਆਨ
NEXT STORY 
