ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ 'A' ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਲਿਵਰ ਡਿਜੀਜ਼ (Autoimmune Liver Disease) ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ?
ਇਹ ਖੋਜ ਜਰਨਲ 'ਫਰੰਟੀਅਰਜ਼' (Frontiers) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ 1,200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡਾਟੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 114 ਮਰੀਜ਼ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਲਿਵਰ ਡਿਜੀਜ਼ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਸਨ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਜੋਖਮ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ 'A' ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 'O', 'B' ਅਤੇ 'AB' ਗਰੁੱਪਾਂ ਦਾ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ 'B' ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਲਿਵਰ ਡਿਜੀਜ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਬਿਲੀਅਰੀ ਕੋਲੇਨਜਾਈਟਿਸ (Primary Biliary Cholangitis - PBC) ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਲਿਵਰ ਡਿਜੀਜ਼ ਕੀ ਹੈ?
ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸ਼ਰਾਬ, ਵਾਇਰਲ ਸੰਕਰਮਣ ਜਾਂ ਖਰਾਬ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਆਮ ਲਿਵਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਲਿਵਰ ਡਿਜੀਜ਼ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ (ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ) ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਲਿਵਰ ਜਾਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸੈੱਲਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ:
1. ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ (Autoimmune Hepatitis): ਜਦੋਂ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਸਿੱਧੇ ਲਿਵਰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
2. ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਬਿਲੀਅਰੀ ਕੋਲੇਨਜਾਈਟਿਸ (PBC): ਜਦੋਂ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਬਾਈਲ ਡਕਟਸ (Bile Ducts) ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਿਵਰ ਵਿੱਚ ਬਾਈਲ (ਪਿੱਤ) ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਰੋਸਿਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲੱਛਣ ਦੇ ਰਹਿ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸਬੰਧ
ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ (A, B, AB ਜਾਂ O) ਲਾਲ ਰਕਤ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਐਂਟੀਜਨ (Antigens) 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਐਂਟੀਜਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖੂਨ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ, ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਅਤੇ ਇਨਫਲੇਮੇਸ਼ਨ (ਸੋਜ) ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਲਿਵਰ ਡਿਜੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 'A' ਐਂਟੀਜਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਧੇਰੇ ਸੀ, ਜੋ ਇਮਿਊਨ ਡਿਸਫੰਕਸ਼ਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ 'A' ਵਾਲੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰੀਏ?
ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ 'A' ਹੋਣ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਲਿਵਰ ਰੋਗ ਹੋਣਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਜੋਖਮ ਜ਼ਰੂਰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਥਕਾਨ, ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ, ਪੇਟ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀਪਨ, ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ, ਭੁੱਖ ਘੱਟ ਲੱਗਣਾ ਜਾਂ ਪੀਲੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਗਰੀਬ ਪਟੀਸ਼ਨਰਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੱਕ ਅਦਾਲਤ ’ਚ ਬੈਠ ਸਕਦਾ ਹਾਂ: CJI
NEXT STORY 
