ਕਾਠਮੰਡੂ(ਭਾਸ਼ਾ)— ਭਾਰਤ-ਨੇਪਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪਟੜੀ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਗਏ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਵੱਲ ਝੁਕਾਅ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨਵੀਂ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਸਰਕਾਰ ਕੀ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਸਿਆ ਹਿਮਾਲਿਆ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ 2017 ਵਿਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਫੌਜੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਨਰਲ ਬਿਪਿਨ ਰਾਵਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਜਨਰਲ ਵਾਂਗ ਯੀ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿਚ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਦਿਆ ਦੇਵੀ ਭੰਡਾਰੀ ਨੇ 2015 ਵਿਚ ਅਹੁਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਯਾਤਰਾ ਉੱਤੇ ਆਈ। ਇਹ ਸਭ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪ੍ਰਣਬ ਮੁਖਰਜੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰ ਕੇ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਟਲੀ 'ਨੇਪਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ' ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਉੱਥੇ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ 4.4 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ੇਰ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇਓਬਾ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵੱਡੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਦੇਓਬਾ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਨੇ ਜੁਲਾਈ ਵਿਚ ਇੱਥੇ ਆਈ.ਐਮ.ਐਸ.ਟੀ.ਈ.ਸੀ. (ਬਹੁ-ਖੇਤਰੀ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੀ ਪਹਿਲ) ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਰੇਲ ਮੰਤਰੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਨੂੰ ਰੇਲ ਜ਼ਰੀਏ ਨੇਪਾਲ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਰੇਲ ਸੰਪਰਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਦਾ ਕੰਮ ਭਾਰਤੀ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਜ਼ਰੀਏ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲ 'ਵਨ ਬੇਲਟ ਜੰਗਲ ਰਿਜਨ' (ਓ.ਬੀ.ਓ.ਆਰ) ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਨਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਬੀਜਿੰਗ ਵੱਲ ਝੁਕਾਅ ਵਧਦਾ ਦਿਸਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸ਼ੱਕੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਚੰਡਾ ਨੇ ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਬਾਓ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਚੀਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਚਿੰਨਫਿੰਗ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਹੁੰਦੇ ਸੰਬੰਧ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣ ''ਸਾਗਰਮਾਥਾ ਫਰੈਂਡਸ਼ਿੱਪ 2017'' ਦੇ ਪਹਿਲੇ 10 ਦਿਨੀਂ ਸੰਯੁਕਤ ਅਭਿਆਸ ਵਿਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਆਫਤ ਛੁਟਕਾਰਾ ਅਭਿਆਸ ਵਿਚ ਚੀਨੀ ਪੀਪੁਲਸ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਨੇਪਾਲ ਇਸ ਸਾਲ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿਚ ਵੀ ਰੰਗਿਆ ਰਿਹਾ, ਜਿੱਥੇ 20 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੜਾਵਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿਚ ਵੋਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਸੰਸਦੀ ਚੋਣ ਵਿਚ ਸੀ.ਪੀ.ਐਨ-ਯੂ.ਐਮ.ਐਲ ਅਤੇ ਸੀ.ਪੀ.ਐਨ ਮਾਓਇਸਟ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਖੱਬੇ ਗੱਠ-ਜੋੜ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿਚ 165 ਵਿਚੋਂ 116 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੇ. ਪੀ. ਸ਼ਰਮਾ ਓਲੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਓਲੀ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦਾ ਕਰੀਬੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੀ.ਪੀ.ਐਨ-ਯੂ.ਐਮ.ਐਲ. ਪੋਲਿਤ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਭੀਮ ਰਾਵਲ ਨੇ ਕਿਹਾ,''ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੋਵਾਂ ਤੋਂ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਅਸੀਂ ਦੋਵਾਂ ਵਲੋਂ ਸਾਡੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ।'' ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਓਲੀ, ਦੇਓਬਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚੰਡਾ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੋਣ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਵਧਾਈ ਵੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਸਾਲ, ਨੇਪਾਲ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਰਣਜੀਤ ਰਾਏ ਨੇ ਇੱਥੇ ਆਪਣੇ ਸਾਡੇ 3 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਕੇ ਮਨਜੀਵ ਸਿੰਘ ਪੂਰੀ ਨੂੰ ਚਾਰਜ ਸੌਪਿਆ।
ਈ.ਡੀ ਕੱਸ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇਜਸਵੀ-ਤੇਜਪ੍ਰਤਾਪ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕੰਜਾ
NEXT STORY 
