ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ : ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ 99ਵਾਂ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ ਅੱਜ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹ ਸਹਿਤ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੇ 99ਵੇਂ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਸਬੰਧ 'ਚ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਗੁਰੂਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਿਖੇ ਆਰੰਭ ਹੋਏ ਸ੍ਰੀ ਆਖੰਡ ਪਾਠ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਭੋਗ ਅੱਜ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਡੈਲੀਗੇਟ ਇਜਲਾਸ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ 'ਚ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣ ਲਿਆ ਗਿਆ।
99ਵੇਂ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੂਜੀ ਅਜਿਹੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ 100ਵੇਂ ਸਾਲ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸਥਾਪਨਾ ਦਿਵਸ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਹੰਤਾ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ 'ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦਲ ਵਜੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋਈ ਸੀ ਪਰ ਇਥੇ ਇਕ ਗੱਲ ਸਮਝਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੰਥ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅੱਜ ਵੀ ਪੁਰਾਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ 'ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਧਾਰਨ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਵੋਟ ਦੇਣਗੇ ਤਾਂ ਪੰਥ ਨੂੰ ਦੇਣਗੇ। ਦਰਅਸਲ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੀ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਇੱਕਲਿਆ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪੰਥ ਦੇ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖ ਕੇ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਗੱਲ ਵੱਖਰੀ ਹੈ ਅੱਜ 100 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਾਰਟੀ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਹਿਮ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਲੋਕ ਹੀ ਕਾਬਜ਼ ਹਨ।
ਜਦ ਤੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕਮਾਨ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਹੱਥ 'ਚ ਆਈ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਅਕਾਲੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਬਦਲਾਅ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹੁਣ ਪਾਰਟੀ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ, ਹੋਟਲ ਜਾਂ ਵੱਡੇ ਮੈਰਿਜ ਪੈਲੇਸਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ 'ਚ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀਵਾਨ ਹਾਲ ਬਣੇ ਹਨ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ 99 ਸਾਲ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਵੀ ਜੇਕਰ ਦੇਖ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹਰੇਕ 10 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੰਘਣਾ ਪਿਆ ਹੈ।
1920-21 'ਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਦਲ ਦਾ ਗਠਨ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਅਧੀਨ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਅਕਾਲੀਆ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਸ੍ਰੀ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਗਈ। ਇਸ 'ਚ 130 ਅਕਾਲੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਮਹੰਤ ਨਰਾਇਣ ਦਾਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਹਾਸਲ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 1925 'ਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਐਕਟ ਪਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।
1936-37 'ਚ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1947 ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤਕ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਵੱਡੇ ਪੜਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਉਦੋਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਆਗੂ ਸਿੰਕਦਰ ਹਯਾਤ ਖਾਨ ਨਾਲ ਵਿਗੜਨ ਕਾਰਨ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਚਕਾਰ ਨੇੜਤਾ ਵੱਧ ਗਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਨ ਦੀ ਗੱਲ ਉੱਠੀ ਤਾਂ ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਇਸੇ ਸੰਦਰਭ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1943 'ਚ ਆਜ਼ਾਦ ਪੰਜਾਬ ਮਤਾ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਿਆਸੀ ਸਰਗਰਮੀ ਦਾ ਇਕ ਹੀ ਮਕਸਦ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਤੈਅ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣੇਗਾ ਤਾਂ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਇਕ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੂ ਕਿ ਜਦ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਦੀ ਵੰਡ 'ਚ ਅਸਲ ਵੰਡ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹੋਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
ਵੰਡ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਉਠਾਉਣਾ ਪਿਆ ਪਰ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਾਅਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮਨ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨਲ ਜੁੜਨ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਅਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ 'ਚ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਮੰਗੀ ਪਰ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਕਾਲੀ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੇ ਸੰਵਿਧਾਨ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸੂਬੇ ਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸੂਬਾ ਲੈਣ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਚੁੱਕਿਆ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ 'ਚ ਦੂਰੀਆਂ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹਿੰਦੀ ਲਿਖਵਾਈ। ਤੱਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭੀਮਸੇਨ ਸੱਚਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ੋਨ ਬਣਾ ਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੈਪਸੂ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਲਈ ਮੋਰਚ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਹੋਈਆਂ ਦੋ ਜੰਗਾਂ ਕਾਰਨ ਆਪਣਾ ਅੰਦੋਲਨ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ।
1966 'ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਬਣ ਗਿਆ ਪਰ ਤੱਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਦਖਲ ਕਾਰਨ ਐਕਟ 'ਚ ਵੱਡੀ ਗੜਬੜੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦੇ ਇਲਾਕੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖੇ ਗਏ। ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਵਿਰੋਧ
1968 'ਚ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਪੁਨਰ ਗਠਨ ਦੀ ਮੰਗ ਚੁੱਕੀ। ਇਸ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਹੀ ਮਾਅਨਿਆਂ 'ਚ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਫੈਡਰਲ ਸਟਰੱਕਚਰ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਸੀ ਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲੇ, ਰੇਲਵੇ ਸੰਚਾਰ, ਕਰੰਸੀ ਆਦਿ ਕੇਂਦਰ ਕੋਲ ਰਹਿਣ। ਬਾਕੀ ਸਭ ਕੁਝ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਦੇਣ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ 1973 'ਚ ਮਤਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਮਤੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਪਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਇਸ ਅਸਲੀ ਕੀਮਤ ਤੱਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਵਲੋਂ ਲਗਾਈ ਗਈ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਕੇ ਭੁਗਤਣੀ ਪਈ। ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਫੌਜ 'ਚ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈਤੇ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਖਿਲਾਫ ਐਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
1977 'ਚ ਅਕਾਲੀ ਦੁਬਾਰਾ ਸੱਤਾ 'ਚ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਫੈਡਰਲ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮਤਾ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੂਜੇ ਸੂਬਿਆ ਨੂੰ ਦੇਣ ਖਿਲਾਫ ਕੇਸ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ 'ਚ ਦਾਇਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ 1980 'ਚ ਸੱਤਾ 'ਚ ਮੁੜ ਵਾਪਸੀ ਕਰਦਿਆਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੀ ਫੈਡਰਲ ਸਿਸਟਮ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਅਲਗਾਅਵਾਦ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਕਾਲੇ ਦੌਰ ਦੇ 15 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਗਰਮ ਖਿਆਲੀ ਆਗੂ ਇੰਨੇ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਚੇ ਲੈ ਆਉਂਦਾ। ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂ ਸਟਾਰ 1984 ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ 'ਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਲਹਿਰ ਉਭਰਨ ਲੱਗ ਪਈ। 1987 'ਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਅਕਾਲੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਤੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਸੂਬੇ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਨਾਕਾਮ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਭਰਿਆ ਸੀ ਇਕ ਪਾਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਹ ਵੱਖਰੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਭਰਨ ਦਾ ਕੇਵਲ ਇਕ ਹੀ ਮੌਕਾ ਸੀ, ਜੋ 1992 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਿਆਂ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸੱਤਾ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਆ ਗਈ।
1966 ਦੀ ਮੋਗਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨੇ ਲਿਆਂਦਾ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ 'ਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ 1996 'ਚ ਮੋਗਾ 'ਚ ਹੋਈ ਕਾਨਫਰੰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ, ਜਦ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਕੇਵਲ ਸਿੱਖ ਮੁੱਦਿਆ 'ਤੇ ਫੋਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਰਬ ਧਰਮ ਦੀ ਨੀਤੀ 'ਤੇ ਚੱਲ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਉਭਾਰਿਆ। 1997 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਆਗੂ ਵਜੋਂ ਉਭਰੇ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਬਲਬੂਤੇ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ 'ਚ ਸੀਟਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀਆਂ ਵੀ ਸਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਹਿੰਦੂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾੜ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਅਦਰਸ਼ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜ ਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਇਥੇ ਤਕ ਪੁੱਜਾ ਸੀ, ਉਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਧੁੰਦਲੇ ਪੈ ਗਏ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ, ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ, ਤੋਤਾ ਸਿੰਘ, ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਲੰਗਾਹ, ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਕਾਹਲੋਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਆਗੂ ਜੇਲਾਂ ਪਿੱਛੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦਾ ਲੱਗਾ ਕਲੰਕ
2007 'ਚ ਅਕਾਲੀ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸੱਤਾ 'ਚ ਪਰਤੇ ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ 10 ਸਾਲ ਤਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ 'ਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ। ਜਿਸ 'ਚ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ 100 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੁੰਦੇ-ਹੁੰਦੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਕਾਰਨ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਚਲੀ ਗਈ। ਇਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦਾ ਦੌਰ ਸੀ। ਇਸ 'ਚ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਕੋਰ ਪੰਥਕ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਉਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ।
ਅਜਨਾਲਾ : ਬੀ. ਐੱਸ. ਐੱਫ. ਵਲੋਂ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ 'ਚੋਂ ਪਾਕਿ ਬੇੜੀ ਬਰਾਮਦ
NEXT STORY