ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ, (ਬਾਵਾ)– ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ 2 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿਹਾਡ਼ੇ ਮੌਕੇ ਜਿੱਥੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਬਣੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਮਾਰਗ ਵੱਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ ਕਾਰਣ ਇਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਜਾਣ ਲਈ ਲੋਕ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੱਕ ਬਣਿਆ ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਾਰਗ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਨਾਲਾਇਕੀ ਕਾਰਣ ਆਪਣੀ ਹੋਣੀ ’ਤੇ ਅੱਥਰੂ ਵਹਾਅ ਰਿਹਾ ਹੈ ।
ਕੀ ਹੈ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਮਾਰਗ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕਿਲਾ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੁੱਧ ਕਰਦਿਆਂ, ਰਸਤੇ ’ਚ ਹੋਰ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਜਦਿਆਂ (20 ਪੋਹ, 1705 ਈਸਵੀ) ਤਖਤੂਪੁਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਪਿੰਡ ਮਧੇਕੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਝਾਡ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲ ਸਨ। ਤੀਰ ਅਤੇ ਤਲਵਾਰ ਚਲਾਉਂਦਿਆਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੱਥ ਦੀ ਉਂਗਲ ’ਤੇ ਜ਼ਖਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੱਥ ਦੀ ਉਂਗਲ ਉੱਪਰੋਂ ਇਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੁਹਾਰ ਨੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਭਾਫ ਦੇ ਕੇ ਪੱਟੀ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਕਤ ਲੁਹਾਰ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ’ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦਾ ਬਚਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਕਾ ਸਾਹਿਬ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਦੀਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਕੇ ਲੈ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੀਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਫਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ’ਚ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ’ਚ ਜ਼ਫਰਨਾਵਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਫਰਨਾਵਾਂ ਪਡ਼੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਣ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਗਿਆਨੀ ਜੈਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ ਇਹ ਮਾਰਗ
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ’ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਗਿਆਨੀ ਜੈਲ ਸਿੰਘ ਨੇ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ ,1973 ਨੂੰ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਾਰਗ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਾਰਗ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 577 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਸਤੇ ’ਚ ਮਾਛੀਵਾਡ਼ਾ, ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ, ਰਾਏਕੋਟ, ਮਹਿਤੇਆਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਲੰਮਾ ਜੱਟਪੁਰਾ, ਤਖਤੂਪੁਰਾ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਕਾ ਸਾਹਿਬ ਮਧੇਕੇ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਮਧੇਕੇ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਰਗ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਰ ਹਲਕੇ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ’ਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੌਰ ਕਰਦਿਆਂ ਮਧੇਕੇ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਰਗ ਨਾਲ ਜੋਡ਼ ਦਿੱਤਾ।
ਮਾਰਗ ਦੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹਾਲਤ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਧਿਆਨ
ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਾਰਗ ਦੀ ਹਾਲਤ ਪਿਛਲੇ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੈ। ਕਈ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਇਹ ਮਾਰਗ ਛੱਪਡ਼ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਮਧੇਕੇ ਵਿਖੇ ਇਸ ਮਾਰਗ ’ਤੇ ਬਣੇ ਸ਼ੈਲਰ ਵਾਲਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਛੱਡ ਕੇ ਇਸ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਤੋਡ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਪੱਤਰ ਵੀ ਭੇਜੇ ਗਏ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਕੋਈ ਠੋਸ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਇਹ ਮਾਰਗ ਛੱਪਡ਼ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਕਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਤਖਤੂਪੁਰਾ ਸਾਹਿਬ, ਧੂਡ਼ਕੋਟ, ਰਾਮਾ ਆਦਿ ਵਿਖੇ ਵੀ ਇਹ ਮਾਰਗ ਡੂੰਘੇ ਖੱਡਿਆਂ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਪਰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਰਮੌਰ ਸੰਸਥਾ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਮਾਰਗ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਵੱਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਜਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਹਾਡ਼ਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਮਾਰਗ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਇਸ ਮਾਰਗ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਵੇਗੀ?
ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ’ਚ ਕੀਤੀ ਸੀ ਇਸ ਮਾਰਗ ਦੀ ਚੋਣ
2006 ’ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਰਾਬਤਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਲੰਘੀ ਸੀ। ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਮਾਰਗ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਇਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਪਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਸ ਮਾਰਗ ਦੀ ਹਾਲਤ ਪਤਲੀ ਪੈਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਇਹ ਮਾਰਗ ਆਪਣੀ ਹੋਣੀ ’ਤੇ ਅੱਥਰੂ ਵਹਾਅ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਰਾਹਗੀਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦੱਸੇ ਮਾਰਗ ’ਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਤਾਂ ਸਟੇਜਾਂ ’ਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਿਸ ਮਾਰਗ ’ਤੇ ਚੱਲ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸਾਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਿਹਾ ।
ਕੀ ਕਹਿਣੈ ਸਿੱਖ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦਾ
ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਦਰਬਾਰ-ਏ ਖਾਲਸਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਦਾਰ ਭਾਈ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਝੀ, ਭਾਈ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮਧੇਕੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਾਕਾ ਸਾਹਿਬ ਮਧੇਕੇ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਸਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਧੇਕੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੋਡ਼ਨਾ ਸਿੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ-ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ’ਚ ਜਨਮ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆਂ ਇਸ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਦਮ ਉਠਾਏ ਜਾਣ।
ਪੰਜਾਬ ਭਰ ’ਚ 3 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਾਲਾ ਦਿਵਸ : ਸ਼ਾਹੀ ਇਮਾਮ
NEXT STORY 
