ਜਲੰਧਰ (ਬਿਊਰੋ)– ਬਾਈਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਨੇ ਹੁਣ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮੂਡ, ਊਰਜਾ ਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਲਗ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇਖਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਪਰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਛਾਣ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਲੇਖ ’ਚ ਅਸੀਂ ਡਾਕਟਰ ਵਿਵੇਕ ਕੁਮਾਰ, ਸਲਾਹਕਾਰ, ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਮੈਕਸ ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਬਾਈਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ।
ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਬਾਈਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ: ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜ਼ਿੱਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ ’ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਜਾਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਮੂਡ ਦਿਖਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ: ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਊਰਜਾਵਾਨ ਤੇ ਬੇਚੈਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਤੇਜ਼ ਬੋਲਣਾ: ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਤਾਲਮੇਲ ਦੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ੇ ’ਤੇ ਛਾਲ ਮਾਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ: ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਚਿੜਚਿੜੇਪਨ ਤੇ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਲਗਾਤਾਰ ਉਦਾਸੀ: ਬਾਈਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉਦਾਸੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਮੂਡ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਨਾਲ ਉਲਝਣ ’ਚ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੀ ਘਾਟ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ’ਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਜਾਂ ਆਨੰਦ ਦਾ ਘਾਟਾ ਜਿਸ ਦਾ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਸਨ, ਉਦਾਸੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ।
ਥਕਾਵਟ ਤੇ ਘੱਟ ਊਰਜਾ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਮ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਉਲਟ, ਬੱਚਾ ਥੱਕਿਆ, ਘੱਟ ਊਰਜਾਵਾਨ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਂ ਹਨ।
ਭੁੱਖ ’ਚ ਤਬਦੀਲੀ: ਭੁੱਖ ਤੇ ਭਾਰ ’ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰ: ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਚ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮੌਤ ਜਾਂ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਦਖ਼ਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਹੈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਫੋਨ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ? ਜਾਣ ਲਓ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜੇ
ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਬਾਈਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?
ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਬਾਈਪੋਲਰ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਇਲਾਜ ’ਚ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬੱਚੇ ਦੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਲੋੜਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਮਨੋ-ਚਿਕਿਤਸਾ, ਦਵਾਈ ਤੇ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ’ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮਨੋ-ਚਿਕਿਤਸਾ
ਬੋਧਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰ ਸਬੰਧੀ ਥੈਰੇਪੀ (CBT): CBT ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂਡ ਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ, ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਦੇ ਪੈਟਰਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰ-ਕੇਂਦਰਿਤ ਥੈਰੇਪੀ: ਇਸ ’ਚ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ, ਸੰਚਾਰ ’ਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਤੇ ਇਕ ਸਹਾਇਕ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਦਵਾਈਆਂ
ਮੂਡ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ: ਡਾਕਟਰ ਮੂਡ ਸਵਿੰਗ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਤੇ ਸਨਕ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਐਂਟੀ-ਸਾਇਕੋਟਿਕਸ: ਐਂਟੀ-ਸਾਇਕੋਟਿਕਸ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤੇ ਮੂਡ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ’ਚ ਬਦਲਾਅ
ਨਿਯਮਿਤ ਰੁਟੀਨ: ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ’ਚ ਇਕ ਰੁਟੀਨ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮੂਡ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ: ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ, ਨਿਯਮਿਤ ਕਸਰਤ ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਤਣਾਅ ਘਟਾਓ: ਤਣਾਅ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਸਿੱਖਣ ਨਾਲ ਮੂਡ ਸਬੰਧੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ’ਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
ਨੋਟ– ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਬਾਈਪੋਲਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲੋ। ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਹੈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਫੋਨ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ? ਜਾਣ ਲਓ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜੇ
NEXT STORY