ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਲੋਕ ਖਾਸ ਕਰ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿੜ ਜਿਹੀ ਹੈ। ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੌਜਵਾਨ ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ਆਦਿ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਉਸ ਦੇ ਪਾਸ
ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਾ ਹੈ । ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ । ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਸਤਕਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਸਰਵਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਯੋਗ ਦੋਸਤ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਹਾਨ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਜੀ ਨੇ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਸੀ, “ ਮੈਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਨਰਕ ਵਿਚ ਵੀ ਸਵਾਗਤ ਕਰਾਂਗਾ । ਇਸ ਵਿਚ ਉਹ ਤਾਕਤ ਹੈ , ਜਿਹੜੀ ਨਰਕ ਨੂੰ ਵੀ ਸਵਰਗ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ ।“ ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਭਟਕ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਚੁਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਉਸ ਪਾਸ ਸਮਾਂ ਕਿੱਥੇ ? ਉਹ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਵਿਚ ਫੱਸਣ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਭੱਵਿਖ ਖਰਾਬ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਹ ਚੰਗੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਹੀ ਹਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਨ੍ਹੇਰੇ ਤੋਂ ਚਾਨਣ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ । ਪੁਸਤਕਾਂ ਜੋ ਅਥਾਹ ਗਿਆਨ ਦਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਤੀਜੀ ਅੱਖ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਂ ਹਾਸਿਲ ਗਿਆਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਚੋਰ-ਡਾਕੂ ਸਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵੀ ਖੋਹ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਡੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਖੋਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਫਿਰ ਕੀ ਮਜਬੂਰੀ ਹੈ ? ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਮੁਨਕਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸਮਾਰਟ ਫੋਨਾਂ 'ਤੇ ਈ-ਪੁਸਤਕਾਂ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ, ਪਰ ਛਪੀਆ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਇਕ ਅੱਲਗ ਹੀ ਮਜ਼ਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਆਦਿ ਹਰੇਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਭਰਭੂਰ ਖਜ਼ਾਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਫਿਰ ਦੇਰੀ ਕਿਉਂ? ਆਉ ਅਸੀਂ ਇੱਕਠੇ ਬੈਠ ਚੰਗੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹੀਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨੌਜਵਾਨ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਚੇਟਕ ਲਾਈÂ। ਕਹਾਣੀ , ਨਾਵਲ, ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਗਿਆਨ ਵਿਚ ਚੌਖਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜਿਹੜਾ ਆਨੰਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ , ਉਹ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਸੁਹਾਗੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਕਿਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਦੋਸਤੋ, ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ, ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨਾਂ 'ਤੇ ਨਾਂ ਗਵਾਉ । ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਰ ਪਲ ਸੁਹਾਵਣਾ ਹੈ । ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਲੈਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿਉ । ਜਿੰਦਗੀ ਅਨਮੋਲ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜੀਉ । ਪਾਠ-ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਂ ਅਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਵਧਾਉ । ਸਾਹਿਤ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਲਿਖਣ ਵੱਲ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇਗਾ । ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਮਹਾਨ ਸਾਹਿਤਕਾਰ, ਵਿਦਵਾਨ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿਚ ਹੀ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਆਏ ਹਨ । ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਲੋੜ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਨਵੀਂ ਸੇਧ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਹਾਂ, ਇਸ ਨੇਕ ਕੰਮ ਲਈ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਹਿਲ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਦੂਰ ਨਾਂ ਜਾਣਾ ਪਵੇ । ਚੰਗੀਆਂ ਅਤੇ ਸਸਤੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ। ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੱਕ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁੰਡੇ-ਕੁੜੀਆਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਹੀ ਸਾਹਿਤ ਵੱਲ ਖਿੱਚੇ ਚਲੇ ਆਉਣਗੇ ਭਾਵ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿਚ ਹੋਣ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਸਤਕਾਂ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਪੁਸਤਕ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਕੰਮ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਬਾਖੂਬੀ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਦਾ ਕਦੇ ਵੀ ਭਲਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ । ਇਸ ਤੋਂ ਅਲਾਵਾ ਕੋਈ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰ ਤਰੱਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ । ਯੋਗ ਅਗਵਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਉਹ ਦੇਸ਼ ' ਤੇ ਬੋਝ ਹੀ ਹਨ । ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ' ਤੇ ਬੋਝ ਨਾ ਬਣੋ । ਇਸ ਲਈ ਆਉ ਅੱਗੇ ਵਧੋ , ਚੰਗਾ ਸਾਹਿਤ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸਵਸਥ ਸਮਾਜ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰੀਏ । ਕਿਉਂ ਜੋ ਸਾਹਿਤ ਹੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਦਰਪਣ ਹੈ । ਅਗਰ ਸਾਹਿਤ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਵੀ ਨਹੀਂ , ਤਾਂ ਚੰਗੇ ਸਾਹਿਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਚੰਗੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨਾ ਬੇਮਾਨੀ ਹੈ । ਆਖਿਰ ਇਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਇਨਸਾਨ, ਇਕ ਚੰਗੇ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਵੇਖਣਾ ਲੋਚਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ -ਕਿਵੇਂ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ ਪਿਆਰ
ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤਨੋਂ -ਮਨੋਂ ਕਰੀਏ । ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ
ਜਿਉਣਾ ਸਾਰਥਿਕ ਹੈ ।
ਲੈਕਚਰਾਰ,ਵਰਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ
ਮੁਹੱਲਾ ਪੱਬੀਆਂ
ਧਰਮਕੋਟ ਜਿਲ੍ਹਾ -ਮੋਗਾ
ਫਰੀਦਾ ਲੋੜੈ ਦਾਖ ਬਿਜਉਰੀਆਂ ਕਿਕਰਿ ਬੀਜੈ ਜਟੁ
NEXT STORY 
