ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼)—ਦੇਸ਼ 'ਚ 14000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਡਰੱਗ ਮਾਰਕੀਟ ਕਈ ਪੇਟੈਂਟ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖਤਮ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਥੋਂ ਤਕ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕੁਲ ਡਰੱਗ ਮਾਰਕੀਟ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਸੈਗਮੈਂਟ ਨੇ ਵੱਡੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਗਲਿਪਟਿਨ ਫੈਮਿਲੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੇਟੈਂਟ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਪੇਟੈਂਟ ਖਤਮ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐੱਸ. ਜੀ. ਐੱਲ. ਟੀ.-2 ਇਨਹੈਬਿਟਰਸ ਫੈਮਿਲੀ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਗਲਿਫਲੋਜਿਨਸ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੀ ਬਹੁਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀ ਨੋਵਾਰਤਿਸ ਦੀ ਗੈਲਵਸ (ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ) ਦਾ ਪੇਟੈਂਟ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 20 ਦੇ ਕਰੀਬ ਜੈਨੇਰਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ 70 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰੈਸਕ੍ਰਾਈਬ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਤੇਨੇਲਿਗਲਿਪਟਿਨ ਕੁਲ ਪ੍ਰੈਸਕ੍ਰਾਈਬ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ 60 ਫੀਸਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰੈਸਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ 'ਚ ਇਸਦਾ 80 ਫੀਸਦੀ ਸ਼ੇਅਰ ਹੈ। ਐਕਸਪਰਟਸ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਦਾ ਪੇਟੈਂਟ ਸਮਾਪਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਗਲਿਪਟਿਨ ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦਵਾਈਆਂ 'ਚ ਮੋਹਰੀ ਇੰਡੀਆ ਰਿਜਨ ਫਾਰਮੂਲੇਸ਼ਨਸ, ਲੁਪਿਨ ਦੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਰਾਜੀਵ ਸਿੱਬਲ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਪੇਟੈਂਟ ਡਰੱਗ ਸਿਟਾਗਲਿਪਟਿਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਦੋ ਕਾਰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਕਾਰਨ ਹਨ-ਜਦੋਂ ਸਾਈਂਟਿਫਿਕ ਡਾਕਿਊਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਟਾਗਲਿਪਟਿਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟ੍ਰਾਇਲ 'ਚ ਕਾਫੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕੀਮਤ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਤੇਨੇਲੀਗਲਿਪਟਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ। ਮਰਕ ਸ਼ਾਰਪ ਐਂਡ ਡੋਹਮ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਦਵਾਈ ਸਿਟਾਗਲਿਪਟਿਨ ਜਿਸਦਾ ਪੇਟੈਂਟ 2022 'ਚ ਖਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਗੋਲੀ ਕੀਮਤ 15-20 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ 'ਚ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਦੀ ਕੀਮਤ 4-5 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਗੋਲੀ ਹੈ।
ਗਲਿਨਮਾਰਕ ਦੀ ਜੈਨੇਰਿਕ ਐਂਟਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਚ ਪ੍ਰਾਈਸ ਵਾਰ
ਤੇਨੇਲਿਗਲਿਪਟਿਨ ਦਾ ਪੇਟੈਂਟ 2015 'ਚ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਲਿਨਮਾਰਕ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਫਰਮ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 55 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਇਹ ਦਵਾਈ ਮਾਰਕੀਟ 'ਚ ਉਤਾਰੀ ਸੀ। ਗਲਿਨਮਾਰਕ ਦੀ ਜੈਨੇਰਿਕ ਐਂਟਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਂਕੜੇ ਦੂਜੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ 'ਚ ਦਵਾਈ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਪ੍ਰਾਈਸ ਵਾਰ ਛਿੜ ਗਈ ਸੀ। ਤੇਨੇਲਗਲਿਪਟਿਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਕੀਮਤ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਪਹੁੰਚ 'ਚ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਸਿੱਬਲ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ''ਹੁਣ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਵੀ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਮਾਰਕੀਟ 'ਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਡਾਕਟਰ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਪ੍ਰੈਸਕ੍ਰਾਈਬ ਕਰਨ 'ਚ ਹੋਰ ਆਸਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੀਮਤ ਦੇ ਲਿਹਾਜ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ 'ਚ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਸਿਟਾਗਲਿਟਨ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਲੁਪਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੂਜੇ ਕੰਬੀਨੇਸ਼ਨਸ ਨਾਲ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਮਾਰਕੀਟ 'ਚ ਲਾਂਚ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਸਿਟਾਗਲਿਪਟਨ ਦਾ ਮਾਰਕੀਟ 'ਚ 8.9 ਫੀਸਦੀ ਗ੍ਰੋਥ (ਸੀ. ਏ. ਜੀ. ਆਰ. - ਕੰਪਾਊਂਡਐਨੁਅਲ ਗ੍ਰੋਥ ਰੇਟ) ਨਾਲ 995.7 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੇਨੇਲਿਗਲਿਪਟਿਨ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ 1010 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਲਡਾਗਲਿਪਟਿਨ ਦਾ 11 ਫੀਸਦੀ ਗ੍ਰੋਥ ਦੇ ਨਾਲ 997 ਕਰੋੜ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ 'ਚ ਗਿਲਫਲੋਜਿਨਸ ਦਾ ਵੀ ਪੇਟੈਂਟ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੈਟਾਗਰੀ 'ਚ ਜੈਨੇਰਿਕ ਡਰੱਗਸ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਓਰਲ ਡਾਇਬਿਟੀਜ਼ ਮੈਡੀਸਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਦਵਾਈ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਗਲਿਫਲੋਜਿਨਸ ਨੂੰ ਬਹੁਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਟਾਈਅਪ ਕਰ ਕੇ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੁੱਖ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੇ ਜੈਨੇਰਿਕ ਗਲਿਪਲੋਜਿਨਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪੇਟੈਂਟ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਇੰਤਜ਼ਾਰ 'ਚ ਹੈ। ਗਲਿਫਲੋਜਿਨਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ 'ਚ ਕੀਮਤ 50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਗੋਲੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੈਸਕ੍ਰਾਈਬ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਵਾਈ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਇਕ ਫਰਮ ਦੁਆਰਾ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਝਟਕਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ‘ਜੰਨਤ-ਏ-ਕਸ਼ਮੀਰ’ ਨਾਲ ਦਸੰਬਰ 2021 ’ਚ ਜੋੜੇਗਾ ਝਨਾਂ ਦਾ ਰੇਲਵੇ ਆਰਕ ਬ੍ਰਿਜ
NEXT STORY