ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਪੂੰਜੀਵਾਦ, ਘੋਰ ਸਮਾਜਵਾਦ ਅਤੇ ਅੜੀਅਲ ਸਾਮਵਾਦ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਜੋ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲੀ-ਜੁਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਵਾਅਦੇ ਅਕਸਰ ਝੂਠੇ ਵਾਅਦੇ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਗਲਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਦਲ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਠੱਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜਿੱਥੇ ਦੇਖੀ ਤਵਾ-ਪਰਾਤ, ਉੱਥੇ ਗੁਆਈ ਸਾਰੀ ਰਾਤ : ਇਹ ਕਹਾਵਤ ਇਸ ਲਈ ਕਹੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਵਾਦ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮ ’ਚ ਪਾਉਣ ਜਾਂ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਭ ਦਿਖਾਇਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਹਿੱਤ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਚੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਦੂਜਾ ਵਾਦ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਜੀਵਨ ਇਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਉਹ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਅਤੇ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋ ਨਕਲੀ ਮੁਖੌਟੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭੜਕਾਊ ਭਾਸ਼ਣ ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਿਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਦੇ ਭੁੱਲੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਘਰ ਭਾਵ ਮੌਜੂਦਾ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਿਆ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ। ਅਮਰੀਕਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਜਾਪਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰਥਕ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ, ਉਦਯੋਗ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਆਉਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਲਚ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਆ ਕੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਲਾਮਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ।
ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਪੱਛੜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਭੱਜਣ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸਾਰਥਕ ਕਿਉਂ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਇਸ ਲਈ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕੋ ਵੱਸ ਜਾਓ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਆਓ, ਪਰ ਕਦੇ ਵੀ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਨਾ ਸੋਚੋ।
ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਵਿਤਕਰਾ ਜਾਂ ਮਾੜਾ ਸਲੂਕ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਡਾਲਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪੂੰਜੀਪਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਜਾਂ ਸਵਾਰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਵਾਏ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਲੇ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਮਾਲਿਆ ਵਾਂਗ ਭਗੌੜੇ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵਸ ਗਏ, ਜਿੱਥੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣਾ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ।
ਅਗਲਾ ਕਦਮ : ਜਦੋਂ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਮੀਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨਿੱਜੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਰਥਹੀਣ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਅਮੀਰੀ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅੰਤਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਾਰਲ ਮਾਰਕਸ ਵਰਗੇ ਲੋਕ ਅੱਗੇ ਆਏ ਅਤੇ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ ਦੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਇਆ ਅਤੇ ਇਕ ਨਵੀਂ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ।
ਇਸ ਵਿਚ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵਰਗ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਰਾਜ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਕੋਈ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਜਾਂ ਕੁਝ ਲੋਕ ਪੂਰੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹਨ। ਲਾਲ ਰੰਗ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਨਕਲਾਬ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਚ ਵੀ, ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਚਮਕ ਫਿੱਕੀ ਪੈ ਗਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ’ਚ, ਜੋ ਕਦੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਇਕ ਚੁਣੌਤੀ ਸੀ, ਇਕ ਕੋਨੇ ਵਿਚ ਸਿਮਟ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਬਹੁਤ ਕੱਟੜ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ, ਉਹ ਸੁਪਰਪਾਵਰ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਕ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਏ। ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਰਿਸ਼ਵਤਖੋਰੀ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦਾ ਪਤਾ ਦੇਰ ਨਾਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਹੋਇਆ ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸਲੀਅਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਲੱਗੀ, ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉੱਠ ਗਿਆ।
ਸਮਾਜਵਾਦ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ : ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੀ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਸਮਾਨਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ, ਸਮਾਜਵਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਕ ਨਵੀਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਲਈ ਉਪਜਾਊ ਜ਼ਮੀਨ ਸੀ। ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨੇਤਾ ਉੱਭਰਨ ਲੱਗੇ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚ ਵੀ ਸਮਾਜਵਾਦ ਅਤੇ ਧਰਮਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਭਰਮ ਦੇਣਾ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਟਰੋਲ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਪਰ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਆਧਾਰ ਜਾਪਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਹਨ ਕਿ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨੇਤਾ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਰੀਬ, ਅਨਪੜ੍ਹ ਅਤੇ ਸਾਧਨਹੀਣ ਸਮਰਥਕ ਵਧਦੇ ਗਏ। ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਆਗੂਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅਜਿਹਾ ਗੱਠਜੋੜ ਬਣਿਆ ਜੋ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਾਹਿਰ ਸਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰੋਤ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਬਣ ਗਏ।
ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪੂੰਜੀਵਾਦ, ਸਾਮਵਾਦ ਅਤੇ ਸਮਾਜਵਾਦ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਬੁੱਧੀਮਾਨ, ਸਮਝਦਾਰ ਅਤੇ ਚਲਾਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਸਵਾਰਥੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇਕ ਮੌਕਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਇਕ ਨਵਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ’ਤੇ ਅਾਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਕ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ, ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਸਕਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਜੋ ਕਿ ਫਿਰਕੂ ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਵੰਡਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਧਰਮ ਦਾ ਹੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਚ ਰਹਿਣ।
ਸਾਵਧਾਨੀ ਹੀ ਬਦਲ : ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨੇ ਇਕ ਨਵੀਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਜਾਂ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਜਾਇਦਾਦ ਆਪਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵੀ ਆਪਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੂਰਖ ਬਣਾ ਕੇ, ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਰਿਸ਼ਵਤਾਂ ਦੇ ਕੇ, ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਸਾਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਸੋਚਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਜੇਕਰ ਲੁੱਟਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਜਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਬੇਨਕਾਬ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਹੀ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਰਹਿ ਸਕਣ। ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕੋ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਤੁਹਾਡੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਕਮਾਈ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਇੰਨੇ ਚਲਾਕ, ਦਲੇਰ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਜ਼ਤ, ਅਹੁਦਾ, ਵੱਕਾਰ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਹੜੱਪਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਗੇ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਲੱਗੇ। ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਕੋਈ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਨੇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਨਰਮ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਜਨਤਾ ਸਾਵਧਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਪੂਰਨ ਚੰਦ ਸਰੀਨ
ਓ. ਬੀ. ਸੀ. ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਨਵਾਂ ਭਾਜਪਾ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ
NEXT STORY 
