ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਸੰਗਮ ’ਤੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਹੁਣ ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧਾਰਾਵਾਂ–ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ, ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਦੇ ਸੰਗਮ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਪੂਰਨ ਭਾਰਤ ਲਈ ਅੱਗੇ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਧਾਰਾਵਾਂ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਮਹਾਕੁੰਭ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿਚ ਹੋਏ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਵੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਆਲਮੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਚ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟਾਰਟਅੱਪ 1,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਵੇਸ਼ਕ, 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਪੀਕਰ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ 15,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਦੇ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ, ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ, ਫੰਡ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮੰਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਮਰਪਿਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ, ਗਿਆਨ ਸੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਫੋਰਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਾ ਕੇਵਲ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਵੇਗਾ ਸਗੋਂ ਉੱਦਮੀਆਂ ਦੀ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਉੱਦਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਵੀ ਕਰੇਗਾ।
ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਵਰ੍ਹੇ ਦੇ ਮਹਾਕੁੰਭ ਵਿਚ, ਤਿੰਨ-ਪੱਧਰੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ-ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਜਿਊਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 50 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪੂਲ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਵਿੱਤ ਪੋਸ਼ਿਤ ਗ੍ਰੈਂਡ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਚੈਲੇਂਜ ਵਿਚ 150 ਫਾਈਨਲਿਸਟ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੇਗੀ।
ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ : ਭਾਵੇਂ ਸ਼ਤਰੰਜ ਦੀ ਖੇਡ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ‘ਜ਼ੀਰੋ’ ਦੀ ਧਾਰਨਾ, ਜਾਂ ਅੱਜ ਦਾ ਯੂ. ਪੀ. ਆਈ., ਚੰਦਰਯਾਨ ਅਤ ਮੰਗਲਯਾਨ, ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਡੀ. ਐੱਨ. ਏ. ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੈਲਥ ਰਿਸਰਚ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰ, ਨਵੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 2047 ਤੱਕ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ ਬਣਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿਚ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਗੀਆਂ। ਉਪਯੁਕਤ ਤੌਰ ’ਤੇ, ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਇੰਡੀਆ@2047 ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਕਲਪਨਾ : 2015 ਵਿਚ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਹੱਬ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੁਪਨਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਪਰਿਵਰਤਨਕਾਰੀ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਇਸ ਪਹਿਲ ਨੇ ਯੁਵਾ ਊਰਜਾ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਪ੍ਰਵਾਹ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਦਮਸ਼ੀਲਤਾ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਨੂੰ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਜਿਸਟਰਡ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2016 ਵਿਚ ਲਗਭਗ 500 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਹੁਣ ਲਗਭਗ 1.7 ਲੱਖ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਦਮ ਫਿਨ-ਟੈੱਕ, ਡੀਪ-ਟੈੱਕ, ਐਡ-ਟੈੱਕ, ਨੈਨੋ-ਟੈੱਕ, ਬਾਇਓ-ਟੈੱਕ, ਸਪੇਸ-ਟੈੱਕ, ਐਗਰੀ-ਟੈੱਕ ਅਤੇ ਹੈਲਥ-ਟੈੱਕ ਸਹਿਤ 55 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਉੱਦਮਤਾ ਦੇ ਗੜ੍ਹ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਉਭਰਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਨੂੰ ਫੰਡ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪਹਿਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਏਂਜਲ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਇਸ ਕਦਮ ਦੀ ਨਵੇਂ ਉੱਦਮੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਬਜਟ ਵਿਚ 10,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਵਾਂ ਫੰਡ ਆਫ ਫੰਡਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਨੌਕਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹੱਲ : ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਰਜਿਸਟਰਡ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਨੇ 31 ਜਨਵਰੀ, 2025 ਤੱਕ 17.69 ਲੱਖ ਪ੍ਰਤੱਖ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਅਸਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਅਤਿਆਧੁਨਿਕ ਹੱਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੈਰ-ਹਮਲਾਵਰ, ਏ. ਆਈ.-ਸੰਚਾਲਿਤ ਥਰਮਲ ਇਮੇਜਿੰਗ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਬਦਲਾਅ; ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਣਾ; ਕਿਫਾਇਤੀ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਭੁਗਤਾਨ ਗੇਟਵੇ ਹੱਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ; ਕਚਰੇ ਨੂੰ ਧਨ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਣਾ; ਸਾਡੀ ਸਾਈਬਰ ਸਪੇਸ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੁਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਡੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਾਡੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਵੀ ਬਹੁਤ ਫੁਰਤੀਲੇ ਅਤੇ ਤੇਜ਼-ਤਰਾਰ ਹਨ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਨੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਹੱਲ, ਡ੍ਰੋਨ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਆਦਿ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਪਰਕ ਟ੍ਰੇਸਿੰਗ, ਕੁਆਰੰਟਾਈਨ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਵਾਰ ਰੂਮ ਲਈ ਡੈਸ਼ਬੋਰਡ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਪੀ. ਪੀ. ਈ. ਕਿੱਟ, ਵੈਂਟੀਲੇਟਰ ਅਤੇ ਸੈਂਪਲ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਜਿਹੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਉਪਕਰਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ।
ਉੱਦਮਸ਼ੀਲਤਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ : ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਉੱਦਮਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇਕ ਸਮੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਉੱਥੇ ਅੱਜ ਉਹ ਆਪਣੇ ਯੁਵਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਉੱਦਮਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਊਰਜਾਵਾਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਬਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਉੱਦਮ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਕ ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਕੌਰਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2016 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 10 ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸੀ ਜੋ ਅੱਜ ਵਧ ਕੇ 110 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹਿਕ ਮੁੱਲ 385 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਥੰਮ੍ਹ : ਅੱਜ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਦੀ ਕਿਰਨ ਹੈ। ਫਲਦਾ-ਫੁੱਲਦਾ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਈਕੋ-ਸਿਸਟਮ ਸਾਡੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ‘ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੁਗਮਤਾ’ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ (ਕੇਂਦਰੀ ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ)
ਬਿਹਾਰ ’ਚ ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ’ਤੇ ਵਿਵਾਦ
NEXT STORY 
