ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ — ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 'ਚ ਦਰਾਮਦ 'ਚ ਮਾਮੂਲੀ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਚ 7 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਾਰ 2.14 ਕਰੋੜ ਟਨ ਕੱਚੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜੋ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿਚ 2 ਕਰੋੜ ਟਨ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵਿੱਚ 19% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੈੱਲ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ 13 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਭਾਵ ਇਕ ਲੱਖ 8 ਹਜ਼ਾਰ 580 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਵਿਚ ਤੇਲ ਖ਼ਰਚਾ 10.9 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸੀ।
ਤੇਲ ਦਾ ਬਿੱਲ ਕਿਉਂ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਰੂਸੀ ਤੇਲ 'ਤੇ ਛੋਟ ਵਿਚ ਕਮੀ ਨੇ ਤੇਲ ਦੇ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਅਪ੍ਰੈਲ 'ਚ ਬ੍ਰੈਂਟ ਕਰੂਡ ਦੀ ਔਸਤ ਗਲੋਬਲ ਕੀਮਤ 90.2 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਸੀ, ਜੋ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 85.5 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਦਰਾਮਦ ਲਈ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਔਸਤ ਕੀਮਤ ਵੀ ਵਧ ਕੇ 89.5 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਮਾਰਚ 'ਚ 84.5 ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 'ਚ 83.8 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਸੀ।
ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਵੀ ਪਿਆ ਸੀ ਪਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਸਤੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਤੇਲ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਰੂਸ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਗਲੋਬਲ ਕੀਮਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ 'ਤੇ ਛੋਟ ਹੁਣ 4 ਡਾਲਰ 'ਤੇ ਆ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ 10 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਤੱਕ ਸੀ।
ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧ ਰਹੀ
ਅਪ੍ਰੈਲ 'ਚ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਖਪਤ 19.9 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਰਹੀ, ਜੋ ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 6.1 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 'ਚ 1.87 ਕਰੋੜ ਟਨ ਦੀ ਖਪਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੰਡੈਂਸੇਟ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਬਰਾਬਰ ਰਿਹਾ। ਅਪ੍ਰੈਲ 'ਚ 24 ਲੱਖ ਟਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਇਆ। ਉਤਪਾਦਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਹੀ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ 'ਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ 88.4 ਫੀਸਦੀ ਰਹੀ।
ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ 88.6% ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ, ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਖਪਤ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦਰਾਮਦ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧ ਕੇ 87.7% ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 87.4% ਸੀ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੁੱਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ 85.5% ਦਰਾਮਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।
ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ 24 ਟਨ ਸੋਨਾ, ਆਖ਼ਿਰ ਇੰਨਾ ਸੋਨਾ ਕਿਉਂ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਰਿਹੈ RBI ?
NEXT STORY 
