ਅਜਬ ਗਜਬ ਡੈਸਕ - ਹਰ ਰੋਜ਼ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੰਨ ਵੀ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦੇ ਕਹਿਰ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਮੂਨਕਵੇਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਨੇ ਚੰਨ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। ਜਾਣੋ, ਚੰਨ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਮੂਨਕਵੇਕਸ - ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਚੰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਵਾਬ ਹਾਂ ਹੈ। ਚੰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਮੂਨਕਵੇਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੰਨ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1969 ਅਤੇ 1977 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਪੋਲੋ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਚੰਨ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਚੰਨ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ - ਚੰਨ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਦੇ 4 ਕਾਰਨ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਧਰਤੀ ਦਾ ਗੁਰੂਤਾ ਖਿੱਚ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਡੀਪ ਮੂਨਕਵੇਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਜਾਂ ਦਰਾਰਾਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨੂੰ ਸ਼ੈਲੋ ਮੂਨਕਵੇਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਹਨ ਕਾਰਨ - ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਬਦਲਾਅ ਵੀ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਥਰਮਲ ਮੂਨਕਵੇਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਉਲਕਾਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਉਣ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਉਲਕਾਪਿੰਡ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਿੰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਬਾਹੀ - ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਰਹੇਗਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਜਾਂ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ 10 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੀ ਊਰਜਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਤਰੇੜਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਹਿੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ - ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਬਸਤੀਆਂ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਗੱਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਤੁਸੀਂ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਚਾ ਸਕਦੇ।
ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗਿਆ - ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਅਪੋਲੋ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਭੂਚਾਲ ਮਾਪਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰ (ਭੂਚਾਲ ਮਾਪਣ ਯੰਤਰ) ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਇਕੱਲੀ ਲੜੇਗੀ ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ
NEXT STORY