‘ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ’ ਅਨੁਸਾਰ 15 ਤੋਂ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਮੌਤ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ ਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਟ੍ਰਾਮੈਟਿਕ ਸਟ੍ਰੈੱਸ (ਸਦਮਾ), ਮਨ-ਇੱਛਤ ਸੰਤਾਨ ਨਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਦਬਾਅ, ਕਰਜ਼ਾ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਝਗੜੇ, ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਦੋਸ਼ ਭਾਵਨਾ, ਸਾਥੀ ਨਾਲ ਅਣਬਣ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਰਜ ਹਨ :
* 20 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਉਕਲਾਨਾ (ਹਰਿਆਣਾ) ਦੇ ‘ਸਾਹੂ’ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਇਕ ਔਰਤ, ਜੋ ਪੁੱਤਰ ਨਾ ਹੋਣ ਅਤੇ 4 ਧੀਆਂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ, ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ 2 ਧੀਆਂ ਸਮੇਤ ਨਹਿਰ ਵਿਚ ਛਾਲ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
* 22 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਕੋਟਾ (ਰਾਜਸਥਾਨ) ਵਿਚ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੀ ‘ਅਰਪਨਾ’ ਨਾਂ ਦੀ ਇਕ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਅਤੇ ਆਸਾਮ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
* 22 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਮਾਛੀਵਾੜਾ ਸਾਹਿਬ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿਚ ਕਰਜ਼ਾ ਨਾ ਮੋੜ ਸਕਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੱਪੜੇ ਇਸਤਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
* 22 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਫਰੀਦਕੋਟ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿਚ ਸਹੁਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਤੰਗ-ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਡੇਢ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਆਹੀ ਗਈ ਔਰਤ ਨੇ ਪੱਖੇ ਨਾਲ ਫਾਹਾ ਲਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰ ਲਿਆ।
* 22 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਡਿਬਰੂਗੜ੍ਹ (ਆਸਾਮ) ਦੇ ‘ਚਾਬੂਆ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਬੇਸ’ ’ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ‘ਕਾਰਪੋਰਲ’ ਰੂਪੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਪਰਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੈਰਕ ਅੰਦਰ ਆਪਣੀ ਸਰਵਿਸ ਰਾਈਫਲ ਨਾਲ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
* 23 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਨੰਗਲ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀ.ਬੀ.ਐੱਮ.ਬੀ. ’ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕ ਔਰਤ ਨੇ ਨਹਿਰ ਵਿਚ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਜਾਨ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।
* 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਦਾਂਤੇਵਾੜਾ (ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ) ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਸਾਬਕਾ ਭਾਜਪਾ ਵਿਧਾਇਕ ਸਵਰਗੀ ‘ਭੀਮਾ ਮੰਡਾਵੀ’ ਦੀ ਧੀ ‘ਦੀਪਾ ਮੰਡਾਵੀ’ ਨੇ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਇਕ ਗੈਸਟ ਹਾਊਸ ਵਿਚ ਪੱਖੇ ਨਾਲ ਫਾਹਾ ਲਾ ਕੇ ਜਾਨ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।
* 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮੰਡੀ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ‘ਮਯੰਕਾ ਅੰਬਾਡੇ’ ਨੇ ਫੈਕਲਟੀ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
* 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਸੁਨਾਮ (ਪੰਜਾਬ) ਦੇ ਪਿੰਡ ‘ਭੈਣੀ ਗੰਡੂਆਂ’ ਵਿਚ ਕਰਜ਼ੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਜ਼ਹਿਰ ਖਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਲੀਲਾ ਸਮਾਪਤ ਕਰ ਲਈ।
* 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਨਾਮ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿਚ ਜਗਸੀਰ ਨਾਂ ਦੇ ਇਕ 16 ਸਾਲਾ ਲੜਕੇ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ ਫਾਹਾ ਲਾ ਲਿਆ।
* 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਬਿਜਨੌਰ ਵਿਚ 6ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਲੜਕੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਵੱਲੋਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਚੱਪਲਾਂ ਪਸੰਦ ਨਾ ਆਉਣ ਕਰ ਕੇ ਫਾਹਾ ਲਾ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
* 28 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿਚ ਇੱਕ 17 ਸਾਲਾ ਕੁੜੀ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ’ਤੇ ‘ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ’ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਗੁੱਟ ’ਤੇ ਵਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਲੇਡ ਨਾਲ ਕਰਾਸ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾਉਣ ਪਿੱਛੋਂ ਆਪਣਾ ਗਲਾ ਵੱਢ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਲੀਲਾ ਸਮਾਪਤ ਕਰ ਲਈ।
* 28 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਲਿੰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿਚ ਰਾਏਪੁਰ (ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ) ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਬੰਦ ਇਕ ਨਾਈਜੀਰੀਅਨ ਕੈਦੀ ‘ਪੈਟ੍ਰਿਕ ਬਾਓਕੋ’ ਨੇ ਸਕਾਰਫ਼ ਨਾਲ ਫਾਹਾ ਲਾ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
* 30 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਇੰਦੌਰ ਵਿਚ ਦਾਜ ਲਈ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਇਕ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ। ਉਸ ਨੇ ਸੁਸਾਈਡ ਨੋਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
* 31 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਗੋਦਾਵਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ (ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼) ਵਿਚ ਇਕ ਪੁਲਸ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਰਵਿਸ ਰਿਵਾਲਵਰ ਨਾਲ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
ਲੋਕ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ’ਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਵਰਗਾ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਕੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਲੀਲਾ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਂਦੇ-ਵਿਲਕਦੇ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ 10 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਵਿਸ਼ਵ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਰੋਕਥਾਮ ਦਿਵਸ’ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ।
ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸੂਝਵਾਨ ਲੋਕਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਥਾਂ ਨਵੇਂ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਸਕਣ।
-ਵਿਜੇ ਕੁਮਾਰ
ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਰਿਓੜੀਆਂ ਨੂੰ ਤੱਕੜੀ ’ਚ ਤੋਲਣ ਲੱਗੀ ਹੈ ਜਨਤਾ
NEXT STORY 
