ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ—ਪੀ.ਐੱਮ.ਮੋਦੀ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੌਕਰੀ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਬਣਨ। ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਖੁਦ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨਾ ਨਾ ਹੀ ਆਸਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬਹੁਤ ਸਫਲ। ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਘਿਰੀ ਸਰਕਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਰਵੇ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ 'ਚ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਗਲੋਬਲ ਐਂਟਰਪ੍ਰੈਨਯੋਰਸ਼ਿਪ ਮਾਨੀਟਰ (ਜੀ.ਏ.ਐੱਮ.) ਇੰਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ 2016-17 ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਦੇਸ਼ 'ਚ 11ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਿਰਫ 5 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ 'ਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਦਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। ਭਾਰਤ 'ਚ ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਰੇਟ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ 26.4 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਵੇ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਦੇ ਐਂਟਰਪ੍ਰੈਨਯੋਰਸ਼ਿਪ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਈ.ਡੀ.ਆਈ.) ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਰਵੇ 'ਚ ਇਸ 'ਚ 18 ਤੋਂ 64 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 3,400 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸਰਵੇ ਦਾ ਮਕਸਦ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਸਰਵੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰੀਬ ਚਾਰ ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਬਣਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ 'ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦਮ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਰਗ ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ 'ਚ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਸੱਤ ਫੀਸਦੀ ਉੱਦਮੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਲਦੇ ਹੋਏ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕੇਵਲ 5 ਫੀਸਦੀ ਬਾਲਗ ਆਬਾਦੀ ਹੀ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਜਮਾਉਣ 'ਚ ਸਫਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਫਲ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਜਿਹੇ ਉੱਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ 42 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਪੂਰਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਬ੍ਰਿਕਸ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਬ੍ਰਾਜ਼ਿਲ 'ਚ ਸਥਾਪਤ ਓਨਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਦਰ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ 17 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ 'ਚ ਇਹ ਸਭ ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਫੀਸਦੀ ਹੈ, ਚੀਨ 'ਚ ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਓਨਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਦਰ 8 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਰੂਸ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ 5-5 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਤਮਾਮ ਕਾਰਨ ਹਨ। 1.3 ਫੀਸਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਚਲਦੇ ਰੁਕ ਗਿਆ। ਸੱਤ ਫੀਸਦੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਤੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ। 6.5 ਫੀਸਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਇਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾਂ ਨਿੱਜੀ ਕਾਰਨ ਰਹੀ।
ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੇ ਬੌਸ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ, ਇਕ ਦਿਨ 'ਚ ਡੁੱਬੇ 6 ਅਰਬ ਡਾਲਰ
NEXT STORY 
