ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਲਿਡਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਅਮਰਨਾਥ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੁਫਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਲਿਡਰ ਵੈਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਇਹ ਗੁਫਾ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਬਰਫੀਲੇ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਬਰਫ ਨਾਲ ਢੱਕੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਬਣੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਪਵਿੱਤਰ ਹਿਮਲਿੰਗ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਅਸਾਧ ਪੂਰਨਿਮਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਧਨ ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਸਾਵਣ ਮਹੀਨੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਅਮਰਨਾਥ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਦੇ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਲਗਭਗ 140 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 13,600 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਅਮਰਨਾਥ ਨੂੰ ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਤੀਰਥ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਅਮਰਤਾ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : OMG ਇਸ ਵਾਸਤੂ ਦੋਸ਼ ਨਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕੈਂਸਰ !
ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਯਾਤਰਾ ਬਾਲਟਾਲ ਅਤੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਦੋਵਾਂ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰ ਕੈਂਪਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਬਹੁਤ ਔਖੀ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਅਮਰਨਾਥ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹੋ, ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸਾਰੀ ਥਕਾਵਟ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਦਭੁਤ ਆਤਮਿਕ ਆਨੰਦ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਪੂਰੇ ਰੂਟ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ, ਚਾਹ, ਪਾਣੀ, ਫਲ-ਫਰੂਟ, ਦਵਾਈਆਂ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਂਟ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਭਗਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮੁਫ਼ਤ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਗੁਫਾ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੈ, ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਆਫਤਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। 1928 ਵਿੱਚ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਤੇ ਖੱਚਰਾਂ ਦੀ ਗੁਫਾ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 1969 ਵਿੱਚ ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਕਾਰਨ 40 ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। 1996 ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 2012 ਵਿੱਚ, ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 130 ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਸ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ ਜਿਸ ਨੇ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਰਸੋਈਆਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। 2015 ਵਿੱਚ ਬਾਲਟਾਲ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਬੱਸਾਂ ਖੱਡ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਵਾਪਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਘਰ ਦੀ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ 'ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ, 8 ਜੁਲਾਈ 2022 ਨੂੰ, ਸ਼ਾਮ 5:30 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ, ਸਥਾਨਕ ਬਾਰਸ਼ ਕਾਰਨ ਆਏ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਹੜ੍ਹ ਨੇ ਪਵਿੱਤਰ ਗੁਫਾ ਮੰਦਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਤੰਬੂਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਵਹਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 16 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਲਾਪਤਾ ਹਨ।
ਆਉ ਅਸੀਂ ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵਾਸਤੂ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੀਏ ਕਿ ਲੋਕ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਸਥਾ ਕਿਉਂ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਥੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਅਤੇ ਅਣਸੁਖਾਵੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹਨ?
ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਢਲਾਣਾਂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਹਾੜ ਹੈ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੁਫਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਦੋ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਢਲਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਣ ਨੀਵਾਂ ਹੈ। ਗੁਫਾ ਦਾ ਦੱਖਣ ਵਾਲਾ ਪਾਸਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਜਿਹੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਸ਼ੁਭ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਜਾਣੋ ਸਾਉਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਕਿਉਂ ਪਹਿਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਚੂੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ
ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਕੋਣ ਵਿੱਚ ਨੀਵਾਂ, ਉੱਤਰ, ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਕੋਣ ਅਤੇ ਉੱਤਰ, ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਕੋਣ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਸੰਤਾਨ ਅਤੇ ਸੰਪਤੀ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਸਤੂ ਨੁਕਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿਲਦਾ ਰਹੇਗਾ।
ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰਬ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਢਲਾਨ ਹੋਣਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਥਾਨਾਂ (ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣ) ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ, ਪੱਛਮ ਵਿਚ ਨੀਵਾਂ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ (ਜੰਮੂ), ਪਸ਼ੂਪਤੀਨਾਥ ਮੰਦਰ (ਮੰਦਸੌਰ) ਆਦਿ। ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੋਮਾ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟੈਂਕੀ, ਖੂਹ, ਬੋਰਵੈੱਲ ਆਦਿ) ਹੋਵੇ, ਉਸ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਦੁਜਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 19 ਹਜ਼ਾਰ ਫੁੱਟ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ ਸ਼੍ਰੀਖੰਡ ਮਹਾਦੇਵ, ਇਹ ਹੈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖੀ ਪੈਦਲ ਯਾਤਰਾ
ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਦੋ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨੀਵਾਂ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਰਫ਼ ਜੰਮੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਕਾਰਨ ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਦੀ ਕਠਿਨ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਫੇਂਗ ਸ਼ੂਈ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਮੰਦਰ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪਹਾੜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਹਾੜ ਦੀ ਉਚਾਈ ਹੋਵੇ, ਸਾਹਮਣੇ ਪਹਾੜ ਦੀ ਢਲਾਣ ਹੋਵੇ, ਅਜਿਹੀ ਇਮਾਰਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਫੇਂਗ ਸ਼ੂਈ ਦੇ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਵਿੱਚ ਦਿਸ਼ਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਇਮਾਰਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉੱਤਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜ ਦੀ ਉਚਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਢਲਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਗੁਫਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਅਤੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਮਰਨਾਥ ਗੁਫਾ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਟੈਂਟ, ਪੰਡਾਲ ਆਦਿ ਨਹੀਂ ਲਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਸਕਣ।
ਵਸਤੂ ਗੁਰੂ ਕੁਲਦੀਪ ਸਲੂਜਾ
thenebula2001@gmail.com
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਜਾਣੋ ਘਰ ਦੇ ਮੰਦਰ 'ਚ ਟੁੱਟੀ ਮੂਰਤੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ
ਨੋਟ : ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।
ਸਾਵਣ ਮਹੀਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ’ਤੇ ਕੀ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ, ਜਾਣਨ ਲਈ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖ਼ਬਰ
NEXT STORY 
