ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ : ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਥਕਾਵਟ ਕਾਰਨ ਬੁਖਾਰ ਆਮ ਗੱਲ਼ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਹਰ ਵਾਰ ਬੁਖਾਰ ਹੋਣ 'ਤੇ ਦਵਾਈ ਲੈਣੀ ਸਹੀ ਹੈ? ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ-ਸਮਝੇ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਮਾਹਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਖੋਜ ਬੁਖਾਰ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਬੁਖਾਰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੈਕਸ ਸੁਪਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਵਾਈ ਮਾਹਰ ਡਾ. ਅਨਿਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੁਖਾਰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵਾਇਰਸ ਜਾਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। 99-100 ਡਿਗਰੀ ਫਾਰਨਹੀਟ ਦਾ ਬੁਖਾਰ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਤੁਰੰਤ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਇਨਫੈਕਸ਼ੀਅਸ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ 2025 ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਲਕਾ ਬੁਖਾਰ (100-102 ਡਿਗਰੀ) ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਬੁਖਾਰ 103 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਨਾਲ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਾਰ-ਵਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ
ਡਾ. ਅਨਿਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੁਖਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਜਾਂ ਆਈਬਿਊਪਰੋਫ਼ੈਨ ਲੈਣਾ ਸਲਾਹਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨੂੰ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇਕਰ ਬੁਖਾਰ ਡੇਂਗੂ ਜਾਂ ਮਲੇਰੀਆ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਬੁਖਾਰ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਬਿਮਾਰੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੀ 2024 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 60 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਬੁਖਾਰ ਲਈ ਓਵਰ-ਦੀ-ਕਾਊਂਟਰ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਜੋਖਮ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?
ਡਾ. ਅਨਿਲ ਹਲਕੇ ਬੁਖਾਰ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰੇਲੂ ਇਲਾਜ ਅਜ਼ਮਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ:
ਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ: ਬੁਖਾਰ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ, ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਜਾਂ ORS ਪੀਓ।
ਹਲਕਾ ਭੋਜਨ: ਦਲੀਆ, ਸੂਪ, ਜਾਂ ਦਲੀਆ ਖਾਓ ਅਤੇ ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਆਰਾਮ: ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦਿਓ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਸਫਾਈ: ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੱਥ ਧੋ ਕੇ ਲਾਗ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕੋ।
ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ: ਗਿੱਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਪੂੰਝਣਾ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣਾ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ, 102 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਦੇ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਉਲਟੀਆਂ, ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਬੁਖਾਰ 103 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਦਵਾਈ ਲਓ।
ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ, ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਕਰੋ ਸਲਾਹ
ਮਾਹਿਰ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਕਾਰਨ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਦਵਾਈ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਨਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਥਰਮਾਮੀਟਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ। ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ, ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
For Whatsapp:- https://whatsapp.com/channel/0029Va94hsaHAdNVur4L170e
Hair Care : ਜਾਣੋ ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦੈ 'ਸ਼ੈਂਪੂ'
NEXT STORY 
