ਜਿਥੇ ਡੱਡੂਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਦੇਖ ਸਕੀਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਹੜੇ ਜਾਦੂਈ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ 'ਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਬਚਿੱਤਰ ਅਤੇ ਅਜੀਬ ਜੀਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਛਾਤੀ 'ਚ ਸ਼ਾਟਗੰਨ ਦੇ ਛੱਰੇ ਲੱਗ ਜਾਣ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕੋਈ ਰੇਡੀਓ ਟਰਾਂਸਮੀਟਰ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਜਰੀ ਰਾਹੀਂ ਹਟਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ ਪਰ ਡੱਡੂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠੇਗਾ। ਉਸ ਕੋਲ ਬਾਹਰੀ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਵਰਣਨਯੋਗ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਲੈਡਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੰਕ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਗੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਬਾਹਰੀ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮੂਤਰਾਸ਼ਯ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਡੱਡੂਆਂ ਦੀ ਤਾਪਮਾਨ ਵਟਾਂਦਰਾ ਸਮਰੱਥਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਤਾਪਮਾਨ ਸੰਵੇਦੀ ਰੇਡੀਓ ਟਰਾਂਸਮੀਟਰ ਲਾਏ। ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 25 ਤੋਂ 193 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਟਰਾਂਸਮੀਟਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਡੱਡੂਆਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਫੜਿਆ ਤਾਂ ਕਈ ਉਪਕਰਣ ਸਰੀਰ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੂਤਰਾਸ਼ਯ 'ਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਜੀਬ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ 5 ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਗ੍ਰੀਨ ਟ੍ਰੀ ਡੱਡੂਆਂ ਅਤੇ 5 ਕੇਨ ਡੱਡੂਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕੈਵਿਟੀ 'ਚ ਛੋਟੇ ਦਾਣੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ। ਦਾਣੇ ਮੂਤਰਾਸ਼ਯ 'ਚ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਅਤੇ ਔਸਤਨ 19 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਡੱਡੂਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਛਾਲਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ। ਕਿੱਲ, ਕੰਡੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਾਹਰੀ ਵਸਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਲੀ ਖੱਲ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਡੱਡੂ ਦੇ ਮੂਤਰਾਸ਼ਯ ਮੂਤਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਾਤਰਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕਦੇ-ਕਦੇ ਡੱਡੂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ। ਡੱਡੂ ਦੇ ਮੂਤਰਾਸ਼ਯ ਕਚਰੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਿੰਙ ਵਾਲੇ ਡੱਡੂ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਦੀ ਤਾਕਤ ਕਾਰਣ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੱਡੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੂੰ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਡੱਡੂ ਕਿਸੇ ਇਕ ਜੀਵ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜੀਭਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸ ਅੰਗ ਦੀ ਚਿੰਬੜਨ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵ ਦੇ ਭਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਡੱਡੂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਧ। ਕਿਰਲੀ, ਸੱਪ, ਰੋਡੈਂਟ, ਮੱਕੜੀਆਂ, ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਡੱਡੂ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ 'ਚ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਡੱਡੂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਨਾਲੋਂ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਛੇ ਗੁਣਾ ਤਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਿਰਿਆ 'ਚ 40 ਮਿਲੀ ਸੈਕੰਡ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਡੱਡੂ ਦੀ ਜੀਭ ਸੈਕੰਡ ਦੇ 15/100ਵੇਂ ਹਿੱਸੇ 'ਚ ਵਾਪਿਸ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉੱਡਣ ਵਾਲਾ ਡੱਡੂ
ਥਾਈਲੈਂਡ ਦਾ ਮੁੱਲੂ ਉੱਡਣ ਵਾਲਾ ਡੱਡੂ, ਜੋ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਦਰੱਖਤ 'ਤੇ ਛਾਲ ਮਾਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਜਾਲੀਦਾਰ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਡੱਡੂ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚਮਕਦਾਰ ਹਰੀ ਚਮੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਨ ਦੌਰਾਨ ਰੰਗ ਬਦਲ ਕੇ ਭੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵੀ ਰੰਗ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪਾਣੀ 'ਚ ਮੱਝ ਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਬੈਠੇ ਦੇਖਣਾ ਆਮ ਹੈ ਪਰ ਤੁਰਕੀ ਦੀਆਂ ਨਮੀ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਡੱਡੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੱਝ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਮਾਰਸ਼ ਡੱਡੂ–ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਖੁਰਦਰੇ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਮੱਖੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਡੱਡੂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕੱਟੇ ਜਾਣ 'ਤੇ 18 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਤਕ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪੂਛ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਨਿਸ਼ਾਨ ਵਰਗੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੱਡੂ ਬਣ ਜਾਣ 'ਤੇ ਇਹ ਸਮਰੱਥਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਲਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਾਲੇ ਟ੍ਰੀ ਡੱਡੂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਨੂੰ ਹਿੰਸਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹਿਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿਲਾਉਣ ਦੀ ਕਿਰਿਆ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ 'ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਹ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤਕ ਡੱਡੂ ਵਾਲੇ ਸਮੁੱਚੇ ਦਰੱਖਤ 'ਚ ਕੰਬਣੀ ਫੈਲੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤਕ ਉਹ ਟਾਹਣੀ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਰੋਧੀ ਤਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ। ਦੂਜਾ ਨਰ ਵੀ ਇਹੋ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਡੱਡੂ 12 ਹਰਡਜ਼ ਜਾਂ ਇਕ ਸੈਕੰਡ 'ਚ 12 ਵਾਰ ਦੀ ਆਵਰਿਤੀ 'ਤੇ ਕੰਬਣੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤਕ ਕੰਬਣੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਜੇਤੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੀ ਮਾਦਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਨਰ ਗ੍ਰੇਅ ਟ੍ਰੀ ਡੱਡੂ ਮਾਦਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਿੰਗ, ਪ੍ਰਜਾਤੀ, ਉਮਰ, ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਔਰਤਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਵਿਗਿਆਪਨ ਜਿਹਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਦਾ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਮਰਦ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੇਗੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਵਿਗਿਆਪਨ ਉਸ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਮਰਦ ਉਸ ਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਜਲਰਾਸ਼ੀ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਨਰ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਮੁੱਚੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਇਕ ਚਲਾਕ, ਛੋਟੇ, ਮੂਕ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਮਰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚੁਣੇ ਗਏ ਨਰ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਆਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਵਿਚਾਲੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਸਫਲ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੱਛਮੀ ਘਾਟ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਡਾਂਸਿੰਗ ਡੱਡੂ ਨਰ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਪੈਰ ਨੂੰ ਥਪਥਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਪੈਰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਡਾਂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਜਣਨ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਸੰਭਾਵੀ ਸਾਥੀ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨਰ ਦੋਹਾਂ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪੂਰੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਰੇਤ 'ਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਤਕ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰੇ ਡੱਡੂ ਬਣ ਕੇ ਨਾ ਨਿਕਲ ਆਉਣ।
ਚਮੜੀ ਦੀ ਇਕ ਪਰਤ ਡੱਡੂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਢਕ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਗੜ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਬਾੜਾ ਇਕ ਗੇਟ ਵਰਗੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਛੇਕਾਂ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਰੇਤ ਦੇ ਵੱਡੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਫਿਲਟਰ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੱਸਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਡੱਡੂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਬੇਹੱਦ ਦਰਲੱਭ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੇਤ 'ਚ ਚੱਲਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਸੜ ਰਹੇ ਆਰਗੈਨਿਕ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਇਕ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਸਾਧਾਰਨ ਅਨੁਕੂਲਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਂਤ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਛੋਟੀ ਗੋਲਾਕਾਰ ਥੈਲੀ 'ਚ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਖੁਰਚਣ ਲਈ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਜਾਂ ਚੂਨਾ ਪੱਥਰ ਰੱਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਊਬਾ ਤੋਂ ਮਾਊਂਟ ਇਬੇਰੀਆ ਡੱਡੂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ 10 ਮਿਲੀਲਿਟਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਗਿੰਨੀਜ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡਧਾਰਕ ਹਨ ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ 'ਤੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦੀ ਪਰਤ ਚੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੌਣਾ ਆਕਾਰ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਡੱਡੂਆਂ ਵਲੋਂ ਭੋਜਨ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਅਣਡਿੱਠ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਤੰਗਿਆਂ ਦਾ ਉਹ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰ ਸਕਣ।
ਡੱਡੂ ਅਨੁਕੂਲਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਹਵਾ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ, ਹਵਾ, ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਕਟਾਅ, ਨਮੀ 'ਚ ਤਬਦੀਲੀ–ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਰ ਤਬਦੀਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਣ 'ਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਖਤਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ–ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੀਟ-ਪਤੰਗਿਆਂ ਦੀ।
—ਮੇਨਕਾ ਗਾਂਧੀ
ਕੀ ਆਪਣੇ ਮਕਸਦ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਵੇਗਾ ਆਬਾਦੀ ਕੰਟਰੋਲ ਬਿੱਲ
NEXT STORY