ਇਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿਚ ਬਰਫ਼ ਪੈ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਕ ਛੋਟੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਉਹ ਫੁੱਟਪਾਥ ’ਤੇ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ! ਉਹ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਸਮਾਂ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਕ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਥਿਰ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ, ਉਹ ਬਾਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਈ।
ਪਰ ਜੋ ਚੀਜ਼ ਉਸਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਹ ਇਕ ਛੜੀ (ਸੋਟੀ/ਸਟਿੱਕ) ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਛੜੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਟ੍ਰੈਕਿੰਗ ਜਾਂ ਚੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹੋ।
ਉਹ ਇਕ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਇਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਚੀ-ਸਮਝੀ ਛੜੀ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਸ ਵਿਚ ਲੰਗੜਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਸੱਟ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਸਹਾਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ, ਪਰ ਇਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਉਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਅੱਗੇ ਵਧ ਗਈ ਅਤੇ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਗਈ।
ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ, ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਤੁਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੋਟੀਆਂ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ‘ਮਾਤਾ, ਸੋਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਦੁਬਾਰਾ ਡਿੱਗ ਨਾ ਜਾਓ!’ ਪਰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ ਅਤੇ ਅਸਲ ’ਚ ਸਰਾਸਰ ਮੂਰਖਤਾ ਨਾਲ, ਉਹ ਛੜੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਵਾਹ! ਕੀ ਇਰਾਦਾ ਹੈ!’
ਪਰ ਇਹ ਸਿਰਫ ਬੁੱਢੇ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੋਟੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਣ ’ਤੇ ਵੀ ਉਹ ਸਹਾਇਤਾ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ‘ਇਕ ਟੀਮ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦਿਓ!’ ਤੁਹਾਡਾ ਬੌਸ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ‘ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਇਕੱਲੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ!’
ਅਸੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਛੜੀ ਨੂੰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਇਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਰਾਹੀਂ ਲੜਖੜਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਰੀਂਗਦੇ ਹਾਂ, ਡਿੱਗਦੇ ਹਾਂ, ਸੱਟ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਫਿਨਿਸ਼ਿੰਗ ਲਾਈਨ ਤਕ ਪੁੱਜਦੇ ਹਾਂ, ਜੇ ਪੁੱਜਦੇ ਵੀ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ।
ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਟਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਮੈਂ ਇਕ ‘ਵਾਕਿੰਗ ਸਟਿੱਕ’ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਾਕਿੰਗ ਸਟਿੱਕ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਸਨ ਜਿਹੜੇ ਝੁੱਗੀਆਂ-ਝੌਂਪੜੀਆਂ ’ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ’ਚ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਬੁੱਢੇ ਸਨ।
ਇਕ ਸਮਾਜਿਕ ਵਰਕਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਬੁੱਢੇ ਲੋਕ ਦਿਨ ਭਰ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਦੇ ਭਾਰ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਚੱਲਣ ਲਈ ਕੋਈ ਸਹਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਅਸੀਂ ਉਸ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਛੜੀਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਸੀ ਕਿ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕ ’ਚ ਦੇਖਾਂਗਾ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ-ਨਵੀਂ ਮਿਲੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਆਏ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਛੜੀ ਨਾਲ ਦਿਸਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਗਿਆ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਛੜੀਆਂ ਕਿੱਥੇ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਹੋਰ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਸਾਮਾਨ ਹੇਠਾਂ ਅਣਵਰਤੀਆਂ, ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ‘‘ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੜੀ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ, ਹੈ ਨਾ?’’
ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਲੜਕੀ ਦੀ ਦੂਰ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ, ਜੋ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਸੀ, ਰਫਤਾਰ ਦੀ ਖੜੋਤ ਨੂੰ ਤੋੜ ਰਹੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਠੰਢ ’ਚ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਹੱਸਿਆਂ, ‘‘ਅਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਮੂਰਖ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੀਆਂ ਛੜੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਮੁਫਤ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ!’’
ਸਹਾਰਾ, ਜਿਵੇਂ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਜਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਮਦਦ, ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਦੈਵੀ ਸਹਾਰਾ..!
- ਦੂਰ ਦੀ ਕੌਡੀ, ਰਾਬਰਟ ਕਲੀਮੈਂਟਸ
ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ’ਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੌਣ?
NEXT STORY 
