ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (NHAI) ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਹਾਈਵੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ 12 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਣਥੰਬੋਰ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੇ ਬਫਰ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।
ਕਿਉਂ ਖਾਸ ਹੈ ਇਹ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਕੋਰੀਡੋਰ
ਇਹ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਾਈਵੇਅ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਸਤਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗਲਿਆਰੇ ਵਿੱਚ -
5 ਵੱਡੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਓਵਰਪਾਸ (ਹਰੇਕ 500 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ) ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਇੱਕ 1.2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਅੰਡਰਪਾਸ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਅੰਡਰਪਾਸ ਹੈ।
ਇਹ ਖੇਤਰ ਰਣਥੰਬੋਰ ਅਤੇ ਚੰਬਲ ਘਾਟੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬਾਘ, ਰਿੱਛ, ਚਿੰਕਾਰਾ, ਨੀਲਗਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
NHAI ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦੀਪ ਅਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦਿੱਲੀ-ਮੁੰਬਈ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸਵੇਅ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਣਥੰਬੋਰ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੁਰੀ ਦੇ ਬਫਰ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਕੰਮ ਭਾਰਤੀ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਅੰਡਰਪਾਸ ਅਤੇ ਓਵਰਪਾਸ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਬਦਲੇ ਬਿਨਾਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਜਾਨਵਰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਘੁੰਮ ਸਕਣ।
ਲਗਭਗ 5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹਾਈਵੇਅ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਉੱਚਾ ਜਾਂ ਨੀਵਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਖੇਤਰ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕਤਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇ।
ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਾਸ ਇੰਤਜ਼ਾਮ
ਹਾਈਵੇਅ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ 4 ਮੀਟਰ ਉੱਚੀ ਕੰਧ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਜਾਨਵਰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਸੜਕ 'ਤੇ ਨਾ ਆ ਜਾਣ।
2 ਮੀਟਰ ਉੱਚੀਆਂ ਸਾਊਂਡ ਬੈਰੀਅਰ ਕੰਧਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਾ ਹੋਣ।
ਉਸਾਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਹਰ 200 ਮੀਟਰ 'ਤੇ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਹਾਦਸਾ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰਿਆ। ਉਸਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਾਏ ਗਏ ਕੈਮਰੇ ਟ੍ਰੈਪ ਵਿੱਚ ਬਾਘ ਅਤੇ ਰਿੱਛ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ।
ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਵੀ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮ
ਲਾਂਘੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ 35,000 ਰੁੱਖ ਲਗਾਏ ਗਏ।
ਹਰ 500 ਮੀਟਰ 'ਤੇ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਤੁਪਕਾ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟ-ਬਰਬਾਦੀ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਅਤੇ ਮਾਡਿਊਲਰ ਫਾਰਮਵਰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ
ਇਸ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਕੋਰੀਡੋਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਉਦਾਹਰਣ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸੋਚ ਸਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਹਾਈਵੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ ਬਿਨਾਂ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ NEET-UG ਕਾਊਂਸਲਿੰਗ 'ਤੇ ਰੋਕ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ
NEXT STORY 
