ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਇੰਦਰਜੀਤ/ਰਮਨ)-ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਹਾਲਾਤ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਿੱਥੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਹਿਮਾਚਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਘਟੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਵਜੋਂ ਆਉਣਾ ਵੀ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਫੁੱਟ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਦੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਹਾਲਾਤ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹੋ ਗਏ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਹੀ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 96 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਵਿਭਾਗੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ 10 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2 ਲੱਖ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰੀ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਫੌਜੀ ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਨੇ ਆਸ਼ਕ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕਰ 'ਤਾ ਵੱਡਾ ਕਾਂਡ, ਖ਼ਬਰ ਜਾਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਰੌਂਗਟੇ (ਵੀਡੀਓ)
ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਕੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ। ਉਥੋਂ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਜਰਬੇ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਘਾਟੀ ਦੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਿਗੜੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਆਉਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਇਲਾਕੇ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਬਦਲਦੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਵਿਚ, ਹੁਣ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਲੀਹ ’ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹਿਮਾਚਲ ਵਿਚ 25 ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਜਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਵੱਡੀ ਭੀੜ ਕਾਰਨ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ 'ਚ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਅਰਚਨਾ ਮਕਵਾਨਾ ਪੁਲਸ ਜਾਂਚ 'ਚ ਹੋਈ ਸ਼ਾਮਲ
ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੈਲਾਨੀ
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਆਕਰਸ਼ਣਾਂ ਵਿਚ ਮਨਾਲੀ, ਰੋਹਤਾਂਗ, ਡਲਹੌਜ਼ੀ, ਚੰਬਾ, ਭਰਮੌਰ, ਮੈਕਲੋਡ ਗੰਜ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ, ਪਹਿਲਗਾਮ, ਡਲ-ਝੀਲ, ਗੁਲਮਰਗ, ਪਟਨੀਟੋਪ, ਲੇਹ-ਲਦਾਖ ਆਦਿ ਪਹਾੜੀ ਸਥਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਕਰਸ਼ਕ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ।
ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ‘ਧਰਤੀ ਦਾ ਸਵਰਗ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਰਨਾਥ ਬਰਫਾਨੀ ਗੁਫਾ ਯਾਤਰਾ, ਸ਼੍ਰੀ ਵੈਸ਼ਨੋ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ ਕਟੜਾ, ਸ਼ਿਵਖੋੜੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਰਘੂਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਜੰਮੂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਚਿੰਤਪੁਰਨੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਚਾਮੁੰਡਾ ਜੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਜਵਾਲਾ ਜੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਬਗਲਾਮੁਖੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਕਾਂਗੜਾ ਜੀ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਮਣੀਕਰਨ ਸਮੇਤ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਹਨ, ਪਰ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਖੇਤਰ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਕਰੰਟ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਮੌਤ, ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਰੋ-ਰੋ ਬੁਰਾ ਹਾਲ
ਜੇ ਐਂਡ ਕੇ. ਕੇ. ਖਿੱਚ ਦੇ ਕਾਰਨ
-ਹੋਟਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਸਸਤੇ ਰੇਟਾਂ ਤੇ ਕਮਰਿਆਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਦਰਾਂ ਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ।
- ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਘੱਟ ਤਰੇੜਾਂ, ਟੁੱਟੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਜਾਮ ਨਹੀਂ।
- ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।
- ਹਿਮਾਚਲ ਨਾਲੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ
-ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਲਈ ਕੁਝ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪਹਿਲੂ।
-ਡਲਹੌਜ਼ੀ, ਮੈਕਲੋਡਗੰਜ, ਭਾਗਸੁਨਾਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਖਾਣਾ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ, ਰਿਹਾਇਸ਼ ਲਈ ਕਮਰੇ ਮਹਿੰਗੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਘੱਟ ਹਨ।
- ਕਰੈਕਿੰਗ ਪਹਾੜ ਅਤੇ ਬੰਦ ਸੜਕਾਂ।
-ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਤਣਾਅ।
- ਹਿਮਾਚਲ ਪੁਲਸ ਦਾ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਾਂਹ-ਪੱਖੀ ਰਵੱਈਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸ਼ਹਿ!
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- GNDU ’ਚ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਕੋਟਾ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ’ਚ ਰੋਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਇਹ ਚਿਤਾਵਨੀ
ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਹਨ 2 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੇਤ 11 ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਕੁੱਲ 11 ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਹਨ ਜੋ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਆਕਰਸ਼ਿਕ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁੰਛ, ਰਾਜੌਰੀ, ਅਖਨੂਰ, ਊਧਮਪੁਰ, ਚੂਸਲ, ਚੰਬ, ਝਾਂਗੜ, ਫੁਕੇ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੈਲਾਨੀ ਹੈ, ਜੋ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਲੱਦਾਖ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ‘ਰਿੰਪੋਚੇ’, 10,500 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ’ਤੇ ਬਣਿਆ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿਵਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਿਲਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ।
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗੜਾ ਵਿੱਚ ਗੱਗਲ, ਕੁੱਲੂ ਵਿੱਚ ਭੁੰਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿਚ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ‘ਏ. ਟੀ. ਆਰ’ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼ਿਮਲਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ’ਤੇ ਸਿਰਫ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ਕਾਰਨ 28-30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਪਿੱਛੇ ਦਾਤ ਲੈ ਕੇ ਥਾਣੇ 'ਚ ਜਾ ਵੜਿਆ ਵਿਅਕਤੀ, ਪੈ ਗਈਆਂ ਭਾਜੜਾਂ
NEXT STORY 
