ਹਰ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਕਈ ਦਿਨ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਰਸਮ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਾਡੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ, ਸੋਚ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅੱਧੀ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।
ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਅਤੇ ਚਲਾਕ : ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗਰਭ ਤੋਂ ਹੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਮਰ ਵਧਦੀ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਚਲਾਕੀ, ਖੁਸ਼ਮਿਜਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਸੂਮੀਅਤ ਵੀ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਤੇ ਭੋਲਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਨਮਰਜ਼ੀ ਨੂੰ ਵੀ ਆਮ ਮੰਨ ਕੇ ਇਸ ਵੱਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ।
ਇਸ ਦੇ ਮੂਲ ਵਿਚ ਇਕ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਦੂਜੇ ਘਰ ਦੀ ਅਮਾਨਤ ਹੋਵੇ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਕੁੜੀ ਦੇ ਜਨਮ ’ਤੇ ਖੁਸ਼ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਣ ’ਤੇ ਢੋਲ ਅਤੇ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸਵਾਗਤ ਕਰਨ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਵਿਕਸਤ ਹੋਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਚਲਾਕੀ ਅਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰੀ ਦਾ ਕੂਟਨੀਤੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸੋਨੇ ’ਤੇ ਸੁਹਾਗੇ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮਜਾਤ ਗੁਣ ਕਰ ਕੇ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕੁਦਰਤ ਵਲੋਂ ਕੋਮਲਤਾ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਵਰਤਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧੋਖਾਦੇਹੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸੁਆਰਥ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਔਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਮ ਜੋ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਚਤੁਰਾਈ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤੀ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਸੁਮੇਲ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਸਿਖਰ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਅਤੇ ਇਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਹ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣਾ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਾਅ ਕਿਉਂ ਨਾ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਵੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਇਰਨ ਲੇਡੀ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮਰਦ ਸਮਾਜ ਸਿਰਫ ਤਾਸ਼ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਜੋੜੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਚਾਹੁਣ ਫੈਂਟ ਲੈਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਰੋਧੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ ਸਨ। ਖੈਰ, ਉਹ ਤਾਂ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਮਝਦਾਰ ਔਰਤ ਸਨ ਅਤੇ ਇਕ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ ਪਰ ਜੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਔਰਤ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਰਾਬੜੀ ਦੇਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਪਰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਅਤੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਿੱਧ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਿਆਸਤ ਕਰਨੀ ਇਕ ਚਲਾਕ ਖਿਡਾਰੀ ਵਾਂਗ ਦਾਅ-ਪੇਚ ਵਰਤ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸਿੱਧ ਹੋਈ।
ਪਰ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਰੱਬ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਗੁਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜੋ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਮੰਨਵਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਆਸਾਨ ਜਾਂ ਜ਼ਾਲਮ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ, ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾਂ ਇੱਜ਼ਤ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਮਿਆਰ : ਅੱਜ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਖੇਡ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਲੈਕਮੇਲ ਕਰ ਕੇ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ। ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਉੱਭਰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਹਨਤੀ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਰੀਰਕ ਸੁੰਦਰਤਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਹ-ਜਾਲ ’ਚ ਬੰਨ੍ਹਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਿਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਅਧਿਆਪਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਚਰਿੱਤਰ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਨਵੀਨਤਮ ਖੋਜ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਮਾਜ ਵਿਚੋਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਨਿਯੁਕਤ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਰਸਿੰਗ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਹੁਦਿਆਂ ’ਤੇ ਬੈਠੇ ਲੋਕ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਮਦਰ ਟੈਰੇਸਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਅਤੇ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਤੱਕ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਤੇ ਗੁਮਨਾਮ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਲਾਭ ਇਕ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ ਬਲਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯੁੱਗਾਂ ਲਈ ਹਨ। ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਸਿਖਰ : ਇਕ ਪਾਸੇ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਕ ਸਾਫ਼ ਧਾਰਾ ਹੈ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਜੀਵਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਨਾਲ ਉਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਕੱਟਣਾ ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਵੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਰਹਿਣਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੈ ਮਿਹਨਤੀ ਹੋਣਾ, ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ਚਲਾਉਣਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਭ ਕੁਝ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜਿਊਂਦੇ ਰਹਿਣਾ।
ਉਹ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਸੜਕਾਂ ’ਤੇ ਝਾੜੂ ਮਾਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਦੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰਸੰਗਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਜਿਊਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਸਭ ਕੁਝ ਖਾਲੀ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਇਹੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਨ ਦਿਓ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫਤਖੋਰਾਂ ਵਾਂਗ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਿਜਊਣ ਦਾ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਣ ਦੇ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਇਹ ਪੂਰੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਹੋਵੇਗੀ।
–ਪੂਰਨ ਚੰਦ ਸਰੀਨ
ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਜਿੱਥੇ ਲਿੰਗ, ਜਾਤ ਜਾਂ ਧਰਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਵਿਤਕਰਾ ਨਾ ਹੋਵੇ: ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ
NEXT STORY