ਕਲਿਆਣੀ ਸ਼ੰਕਰ
15 ਅਗਸਤ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਹੈ ਅਤੇ 9 ਅਗਸਤ ‘ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ’ ਅੰਦੋਲਨ ਦਿਵਸ। ਤੀਜੀ ਮਿਤੀ 5 ਅਗਸਤ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਅਯੁੱਧਿਆ ’ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਖੁਦ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਸੁਨਹਿਰੀ ਇਤਿਹਾਸ’ ਅੱਜ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਈ ਇਹ ਦੋਹਰੀ ਜਿੱਤ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਸੀ।
ਅਯੁੱਧਿਆ ’ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਧਾਰਾ-370 ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਮੁੱਦੇ ਸਨ। ਮੋਦੀ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਵਲੋਂ ਹਿੰਦੂ ਵੋਟਰਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਪਲ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ 15 ਅਗਸਤ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਿਆਗ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 5 ਅਗਸਤ ਦਾ ਦਿਨ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਲਈ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਿਆਗ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਏਗਾ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਖਤਮ ਹੋਈ।
ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦਾ ਸਥਾਪਨਾ ਸਮਾਰੋਹ ਇਕ ਨਵੇਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ। ਇਹ ਦਹਾਕਿਆਂ ਲਈ ਆਰ. ਐੱਸ. ਐੱਸ. ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਵੀ ਦਿਨ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਆਰ. ਐੱਸ. ਐੱਸ. ਨੇ ਸਮੁੱਚੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦਾ ਪੱਖ ਲਿਆ ਸੀ। ਭਾਜਪਾ ਆਪਣੇ ਕੋਰ ਏਜੰਡੇ ਲਈ 1980 ਤੋਂ ਅੰਦੋਲਨ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਆਲੋਚਕ ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਸੰਖਿਅਕਵਾਦ ਏਜੰਡੇ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੋਦੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ’ਚ ਪਾਰਟੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਕਾਰਨਾਂ ਕਾਰਨ ਨਿਭਾਇਆ। ਪਹਿਲਾ ਇਹ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 2014 ਅਤੇ 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਇਕ ਵੱਡਾ ਲੋਕ-ਫਤਵਾ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਦੂਜਾ ਇਹ ਕਿ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇ ਭਗਵਾਂ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਤੀਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਮੁਸਲਿਮ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਭਰਮਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬਹੁਮਤ ਹੈ।
ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਸੂਬੇ ਨੂੰ 2 ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਧਾਰਾ-370 ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸੀ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਪਰ ਇਕ ਸਾਲ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਜੇ ਵੀ ਆਮ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਬਾਕੀ ਹਨ। ਪੂਰਾ ਸਿਆਸੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹਿਰਾਸਤ ’ਚ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵੱਡੇ ਨੇਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਥੇ ਇਕ ਸਿਆਸੀ ਸਥਾਨ ਖਾਲੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਿਆਸੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਕੇ ਬੈਠ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪਿਛਲੇ 1 ਸਾਲ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ’ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਸਰਗਰਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਹਿਰਾਸਤ ’ਚ ਰੱਖੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਜਲਦ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਣ। 2018 ’ਚ ਪੀ. ਡੀ.ਪੀ.- ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਲਗਾਤਾਰ ਰਾਜਪਾਲ ਰਾਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਜ ਸਿਨ੍ਹਾ ਨੇ ਉਪ ਰਾਜਪਾਲ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੈ। ਖੇਤਰ ’ਚ ਅੱਤਵਾਦ ਘਟਿਆ ਹੈ ਪਰ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਲੋਕ ਦੋਹਰੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਕ ਪਾਸੇ ਲਾਕਡਾਊਨ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਕਰਫਿਊ ਨੂੰ ਝੱਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਵਾਅਦਾ ਕਿਤੇ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਦਾ ਉਦਯੋਗ ਵੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਸੰਚਾਰ ਵਿਵਸਥਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੱਪ ਪਈ ਹੈ ਅਤੇ ਸਕੂਲ-ਕਾਲਜ ਬੰਦ ਪਏ ਹਨ।
ਇਸ ਸਬੰਧ ’ਚ ਮਨੋਜ ਸਿਨ੍ਹਾ ਵਲੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਬਿਆਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ’ਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਬਹਾਲ ਹੋਵੇਗੀ। ਬੇਭਰੋਸਗੀ ਦਾ ਦੌਰ ਖਤਮ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀ ਵੀ ਸਮਾਪਤੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ’ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਉਣੀ ਸਾਡਾ ਟੀਚਾ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਮਕਸਦ ਹੈ।’’
ਸਿਨ੍ਹਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜੋ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ, ਸਿਆਸੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸੂਬੇ ਦਾ ਦਰਜਾ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਹੱਦਬੰਦੀ ਵਰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ’ਚ ਭਰੋਸਾ ਕਾਇਮ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਫਿਰ ਤੋਂ ਜੁੜਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ।
ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਉਣੀ ਹੈ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੀ ਆਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ, ਜੋ ਕਿ ਇਕ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਵਲੋਂ ਸ਼ਾਸਿਤ ਹੈ, ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਹਾਸਲ ਹੈ।
ਪੈਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਦਾਨ ਦਾ ਅੰਬਾਰ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਰਾਮ ਮੰਦਰ 2023 ’ਚ ਬਣ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ 2024 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਵਿਨੇ ਕਟਿਆਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮਥੁਰਾ ’ਚ ਮੰਦਰ ਨਿਰਮਾਣ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਏਜੰਡੇ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਕੋਰ ਏਜੰਡੇ ’ਚ ਹੁਣ ਸਮਾਨ ਨਾਗਰਿਕ ਸੰਹਿਤਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੇਗੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਬਾਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਉਪਾਅ ਸੁਝਾਏ ਜਾਣੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ’ਚ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਆਰ. ਐੱਸ. ਐੱਸ. ਹੁਣ ਆਸਵੰਦ ਹਨ ਕਿ ਰਾਮਰਾਜ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਹੀ ਟਰੈਂਡ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਮੋਦੀ ਇਕ ਮਸੀਹਾ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉੱਭਰਨਗੇ।
ਫਿਰ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਦੀ ਆਸ ਲਗਾਈ ਬੈਠੇ ਕਮਲਨਾਥ
NEXT STORY