Jagbani

helo

Jagbani.in

ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ opt-out ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋ।

ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ''Block'' ਸਿਲੈਕਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਨੋਟਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਥੱਲੇ ਦਿੱਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰੋ।

  • ਇੱਥੇ ਜਾਓ Chrome>Setting>Content Settings
  • ਇੱਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ Content Settings> Notification>Manage Exception
  • "https://www.punjabkesri.in:443" ਦੇ ਲਈ Allow ਚੁਣੋ।
  • ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਾਉਜ਼ਰ ਦੀ Cookies ਨੂੰ Clear ਕਰੋ।
  • ਪੇਜ ਨੂੰ ਰਿਫ੍ਰੈਸ਼( Refresh) ਕਰੋ।
Got it
  • JagbaniKesari TvJagbani Epaper
  • Top News

    THU, SEP 11, 2025

    11:57:27 PM

  • asia cup 2025  bangladesh beat hong kong by 7 wickets

    Asia Cup 2025: ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਨੂੰ 7...

  • famous bollywood actress jumped from a moving train know the reason

    ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਦਾਕਾਰਾ ਨੇ ਚੱਲਦੀ ਟਰੇਨ ਤੋਂ...

  • 1 bride spent her suhagraat with 25 grooms

    1-2 ਨਹੀਂ ਲਾੜੀ ਨੇ ਪੂਰੇ 25 ਲਾੜਿਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਈ...

  • mookambika devi temple offered a crown worth 4 crore

    ਮੂਕਾਂਬਿਕਾ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ ’ਚ ਚੜ੍ਹਾਇਆ 4 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ...

browse

  • ਪੰਜਾਬ
  • ਦੇਸ਼
    • ਦਿੱਲੀ
    • ਹਰਿਆਣਾ
    • ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ
    • ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
    • ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਕੈਨੇਡਾ
    • ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
    • ਪਾਕਿਸਤਾਨ
    • ਅਮਰੀਕਾ
    • ਇਟਲੀ
    • ਇੰਗਲੈਂਡ
    • ਹੋਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖਬਰਾਂ
  • ਦੋਆਬਾ
    • ਜਲੰਧਰ
    • ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
    • ਕਪੂਰਥਲਾ-ਫਗਵਾੜਾ
    • ਰੂਪਨਗਰ-ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ
  • ਮਾਝਾ
    • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
    • ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
    • ਤਰਨਤਾਰਨ
  • ਮਾਲਵਾ
    • ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
    • ਲੁਧਿਆਣਾ-ਖੰਨਾ
    • ਪਟਿਆਲਾ
    • ਮੋਗਾ
    • ਸੰਗਰੂਰ-ਬਰਨਾਲਾ
    • ਬਠਿੰਡਾ-ਮਾਨਸਾ
    • ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ-ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ
    • ਫਰੀਦਕੋਟ-ਮੁਕਤਸਰ
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਪਾਰਟੀਜ਼
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪੌਪ ਕੌਨ
    • ਟੀਵੀ
    • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
    • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
    • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
    • ਫੁੱਟਬਾਲ
    • ਟੈਨਿਸ
    • ਹੋਰ ਖੇਡ ਖਬਰਾਂ
  • ਵਪਾਰ
    • ਨਿਵੇਸ਼
    • ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ
    • ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ
    • ਵਪਾਰ ਗਿਆਨ
  • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
  • ਗੈਜੇਟ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਇਲ
    • ਤਕਨਾਲੋਜੀ
    • ਮੋਬਾਈਲ
    • ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ
    • ਐੱਪਸ
    • ਟੈਲੀਕਾਮ
  • ਦਰਸ਼ਨ ਟੀ.ਵੀ.
  • ਧਰਮ
  • ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ 2025
  • Home
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਖੇਡ
  • ਵਪਾਰ
  • ਧਰਮ
  • Google Play Store
  • Apple Store
  • E-Paper
  • Kesari TV
  • Navodaya Times
  • Jagbani Website
  • JB E-Paper

ਪੰਜਾਬ

  • ਦੋਆਬਾ
  • ਮਾਝਾ
  • ਮਾਲਵਾ

ਮਨੋਰੰਜਨ

  • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਟੀਵੀ
  • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
  • ਪਾਰਟੀਜ਼
  • ਪੌਪ ਕੌਨ
  • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
  • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼

Photos

  • Home
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
  • ਖੇਡ
  • ਦੇਸ਼

Videos

  • Home
  • Latest News 2023
  • Aaj Ka Mudda
  • 22 Districts 22 News
  • Job Junction
  • Most Viewed Videos
  • Janta Di Sath
  • Siasi-te-Siasat
  • Religious
  • Punjabi Stars Interview
  • Home
  • Blog News
  • ਇਕ ਮਹਾਨ ਸੰਗਠਨਕਰਤਾ ਸਨ ਦਤੋਪੰਤ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ

BLOG News Punjabi(ਬਲਾਗ)

ਇਕ ਮਹਾਨ ਸੰਗਠਨਕਰਤਾ ਸਨ ਦਤੋਪੰਤ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ

  • Updated: 21 Sep, 2020 02:44 AM
Blog
one of the great organizers was datopant thengari
  • Share
    • Facebook
    • Tumblr
    • Linkedin
    • Twitter
  • Comment

ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਵੈਦ

ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਸਵ. ਦਤੋਪੰਤ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਉਹ ਸਾਮੰਤਵਾਦ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਆਕਰਸ਼ਣ, ਗਲਬੇ ਅਤੇ ਬੋਲਬਾਲੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਉਸ ਹਾਲਤ ’ਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਚਾਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸ਼ੁੱਧ ਭਾਰਤੀ ਵਿਚਾਰ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇਕ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨੀ ਅਤੇ ਅਨੇਕ ਵਿਰੋਧ ਅਤੇ ਰੋਕਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਜਾਣਾ ਇਹ ਪਹਾੜ ਜਿਹਾ ਕੰਮ ਸੀ। ਸ਼ਰਧਾ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਕੰਮ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ-ਕਥਾ ਦਾ ਸਮਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅਜੇ ਬਸੰਤ ਦੀ ਬਹਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਅੰਬ ’ਤੇ ਅਜੇ ਬੂਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਸੀ ਤਦ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਦੇ ਬੁੱਲਿਆਂ ਦੇ ਥਪੇੜੇ ਸਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਇਕ ਜੰਤੂ ਆਪਣੀ ਖੁੱਡ ’ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਆਪਣੀ ਖੁੱਡ ’ਚ ਹੀ ਰਹਿ ਕੇ ਆਰਾਮ ਕਰੋ, ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋਗੇ ਤਾਂ ਮਰ ਜਾਓਗੇ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਇਕ ਨਾ ਸੁਣੀ। ਬੜੀ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਉਹ ਤਾਂ ਅੰਬ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਤਣੇ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਲੱਗਾ। ਓਧਰ ਅੰਬ ਦੀ ਟਹਿਣੀ ’ਤੇ ਝੂਮਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਤੋਤੇ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਆਪਣੀ ਚੁੰਝ ਹੇਠਾਂ ਝੁਕਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, ‘‘ਓਏ! ਜੰਤੂ, ਇਸ ਠੰਡ ’ਚ ਕਿਥੇ ਚੱਲ ਪਿਐਂ?’’ ‘‘ਅੰਬ ਖਾਣ’, ਜੰਤੂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਤੋਤਾ ਹੱਸ ਪਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਹ ਜੰਤੂ ਮੂਰਖਾਂ ਦਾ ਸਰਦਾਰ ਜਾਪਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹਾ ਕਿਹਾ, ‘‘ਓਏ ਮੂਰਖ ਅੰਬ ਦਾ ਤਾਂ ਇਸ ਰੁੱਖ ’ਤੇ ਨਾਮੋ-ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਂ ਉੱਪਰ-ਹੇਠਾਂ ਸਾਰੀਅਾਂ ਥਾਵਾਂ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹਾਂ।’’

‘‘ਤੁਸੀਂ ਬੇਸ਼ੱਕ ਹੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋਵੋਗੇ।’’ ਜੰਤੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡਗਮਗ ਚਾਲ ਚੱਲਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ‘‘ਪਰ ਮੈਂ ਜਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਂਗਾ ਤਦ ਉਥੇ ਅੰਬ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਣਗੇ।’’

ਇਸ ਜੰਤੂ ਦੇ ਜਵਾਬ ’ਚ ਕਿਸੇ ਸਾਧਕ ਵਰਗੀ ਜੀਵਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦਾ। ਉਲਟ ਹਾਲਾਤ ਤੋਂ ਉਹ ਘਬਰਾਉਂਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੌਸਲੇ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦਿਖਾਈ ਨਾ ਦੇਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹੌਸਲਾ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ’ਚ ਸੰਪੂਰਨ ਸ਼ਰਧਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਇਕ-ਇਕ ਕਦਮ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫਲ ਵੀ ਪੱਕਦੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ’ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਤੀ ਭਰ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਜਾਂ ਤੋਤਾ-ਪੰਡਿਤ ਭਾਵੇਂ ਕੁਝ ਵੀ ਕਹਿਣ, ਉਸ ਦੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਅੰਤਰਮਨ ’ਚ ਤਾਂ ਬਸ ਇਕ ਹੀ ਲਗਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਹੀ ਰਟਨ।

ਹਰਿ ਸੇ ਲਾਗੀ ਰਹੋ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ਤੇਰੀ ਬਨਤ-ਬਨਤ ਬਨ ਜਾਈ।

ਅਤੇ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਗਠਨ ਹੈ।

ਚੰਗੇ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਇਹ ਗੁਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਵੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੋ, ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗੀਅਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮਨ ਨਾਲ ਸੁਣਨਾ ਅਤੇ ਯੋਗ ਸੁਝਾਅ ਦਾ ਸਹਿਜ ਪ੍ਰਵਾਨ ਵੀ ਕਰਨਾ। ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਸੰਗਠਕ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿਰਤੀਅਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਕਾਰਜ ਆਰੰਭ ਕਰਨਾ ਤੈਅ ਹੋਇਆ ਤਦ ਉਸ ਨੇ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਨਾਂ ਭਾਰਤੀ ਕਿਰਤੀ ਸੰਘ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬੈਠਕ ’ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਜਿਸ ਵਰਗ ਦਰਮਿਆਨ ਅਸੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ‘ਕਿਰਤੀ’ ਸ਼ਬਦ ਸਮਝਣਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੁਝ ਸੂਬਿਅਾਂ ’ਚ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਸਹੀ ਉਚਾਰਨ ਕਰਨ ’ਚ ਵੀ ਔਖ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ‘ਕਿਰਤੀ’ ਦੀ ਥਾਂ ’ਤੇ ‘ਮਜ਼ਦੂਰ’ ਇਸ ਆਸਾਨ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਭਾਰਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘ’ ਤੈਅ ਹੋਇਆ।

ਸੰਗਠਨ ’ਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਮਤਲਬ ‘ਮੈਂ’ ਤੋਂ ‘ਅਸੀਂ’ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ‘ਮੈਂ’ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ’ਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ‘ਮੈਂ’ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਇੰਝ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ‘ਮੈਂ’ ਦੀ ਗੱਲ ਹੀ ਕੁਝ ਅਜੀਬ ਹੈ। ਉਹ ਅਗਿਆਨੀ ਨੂੰ ਛੂੰਹਦਾ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਗਿਆਨੀ ਦਾ ਗਲਾ ਇੰਝ ਫੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਛੁੱਟਣਾ ਬੜਾ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸੰਗਠਨ ’ਚ, ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਅਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਵਿਲੱਖਣ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਮ ਤੋਂ ਆਮ ਮਜ਼ਦੂਰ ਨਾਲ ਵੀ ਇੰਨੇ ਨਿੱਘ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮੋਢੇ ’ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਚਹਿਲਕਦਮੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਕ ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਨੇਤਾ, ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚਿੰਤਕ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸਗੋਂ ਇੰਝ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਜੇਠੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾ ਸੀ। ਅਨੇਕਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਕਿੱਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ’ਚ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਇਕ ਗੱਲ ਜੋ ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਕਿ ਕੋਈ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਚੁਟਕਲਾ ਜੋ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹੀ ਕਿੱਸਾ ਜੇਕਰ ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਤਜਰਬੇਹੀਣ, ਯੂਨੀਅਨ ਵਰਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਤੇ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਜ਼ਰਾ ਜਿੰਨਾ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਕਿੱਸਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਸੰਜਮ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ, ਅਜਿਹਾ ਕਹਿਣ ਦਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ ਦਾ ਮੋਹ ਬੜੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਪਰ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਲਗਨ ਨਾਲ, ਬੜੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਣ ਰਹੇ ਹੋਣ।

ਆਪਣਾ ਕਾਰਜ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ, ਇੱਛਾ ਅਤੇ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬੇਲੋੜੀ ਕਾਹਲੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ, ਇਹ ਵੀ ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਸੰਗਠਕ ਦਾ ਗੁਣ ਹੈ। ਪਰਮ ਪੂਜਨੀਕ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ‘ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਲਦੀ ਕਰੋ’।

ਸ਼੍ਰੀ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਸੰਗਠਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵੀ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਚਿੰਤਨ ਦੀਅਾਂ ਡੂੰਘਾਈਅਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ’ਚ ਸੌਖੇ ਖੁੱਲ੍ਹਦੇ ਸਨ। ਮਜ਼ਦੂਰ ਖੇਤਰ ’ਚ ਸਾਮੰਤਵਾਦੀਅਾਂ ਦਾ ਗਲਬਾ ਅਤੇ ਦਬਦਬਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਰੇ ਕਿਰਤੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਜਾਂ ਨਾਅਰੇ ਵੀ ਸਾਮੰਤਵਾਦੀਅਾਂ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ’ਚ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।

ਭਾਰਤੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਸੰਘ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ, ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਜਾਗਰਣ ਮੰਚ, ਪ੍ਰੱਗਿਆ ਪ੍ਰਵਾਹ, ਵਿਗਿਆਨ ਭਾਰਤੀ ਆਦਿ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੀ ਨੀਂਹ ’ਚ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ’ਤੇ ਜੋ ਲੇਖ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਉਹ ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ ਸੰਸਕਾਰ ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰਕ ਯੱਗ ਬਣਿਆ। ਸ਼੍ਰੀ ਠੇਂਗੜੀ ਜੀ ਦੀ ਜਨਮ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਵਨ ਯਾਦ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਨਿਮਰਤਾ ਭਰੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ।

(ਲੇਖਕ Û: ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮਸੇਵਕ ਸੰਘ ਦੇ ਸਹਿ-ਸਰਕਾਰਯਵਾਹ ਹਨ।)

  • Datopant Thengari
  • ਦਤੋਪੰਤ ਠੇਂਗੜੀ

ਕੋਵਿਡ-19 ਦੌਰਾਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਧਣ ਦਾ ਸਕੂਨ ਭਰਿਆ ਮਾਹੌਲ

NEXT STORY

Stories You May Like

  • ganesh ji  idol  water flow  clashes
    ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਜਲਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਹੋਈਆਂ ਝੜਪਾਂ, ਇਕ ਦੀ ਮੌਤ, 14 ਜ਼ਖ਼ਮੀ
  • great dictionary  blasphemy  punjabi university
    ਮਹਾਨ ਸ਼ਬਦ ਕੋਸ਼ ਬੇਅਦਬੀ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਵੱਡੀ ਕਾਰਵਾਈ, PU ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਸਣੇ ਪੰਜ 'ਤੇ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ
  • a tribute to revered father we are dedicated to his ideals and principles
    ‘ਪੂਜਨੀਕ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਸੀਂ ਸਮਰਪਿਤ ਹਾਂ!
  • wall historical gurdwara tham sahib at kartarpur collapsed
    ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਥੰਮ੍ਹ ਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕੰਧ ਡਿੱਗੀ, ਸੰਗਤਾਂ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ’ਚ ਜੁਟੀਆਂ
  • indian railways to celebrate 350th martyrdom day of guru tegh bahadur ji
    ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ 350ਵੀਂ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਿਨ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਪੂਰਵਕ ਮਨਾਏਗੀ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲ
  • members of shri laxmi narayan mandir sudhar sabha blessings shri vijay chopra ji
    ਸ਼੍ਰੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਾਰਾਇਣ ਮੰਦਿਰ ਸੁਧਾਰ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਜੇ ਚੋਪੜਾ ਜੀ ਤੋਂ ਲਿਆ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ
  • arijit singh london concert
    ਲੰਡਨ 'ਚ 'ਸੈਯਾਰਾ' ਗਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਰਿਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਫਿਰ ਹੋਇਆ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ...
  • helicopter with 8 people aboard loses contact in indonesia
    ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ! ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਣੇ 8 ਯਾਤਰੀ ਸਨ ਸਵਾਰ
  • tera tera hatti jalandhar
    ਤੇਰਾ ਤੇਰਾ ਹੱਟੀ ਜਲੰਧਰ ਵਲੋਂ ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਚੌਥੀ ਖੇਪ ਰਾਹਤ ਸਮਗਰੀ ਦੀ ਸੇਵਾ...
  • cm bhagwant mann in action meeting called tomorrow
    ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਛੁੱਟੀ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਐਕਸ਼ਨ 'ਚ CM ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ, ਸੱਦ ਲਈ ਮੀਟਿੰਗ
  • latest on punjab  s weather
    ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤਾਜ਼ਾ ਅਪਡੇਟ, ਜਾਣੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਹਾਲ
  • jalandhar police arrests 7 accused with heroin  illicit liquor
    ਜਲੰਧਰ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਹੈਰੋਇਨ, ਨਜ਼ਾਇਜ ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਨਸ਼ੀਲੀਆਂ ਗੋਲ਼ੀਆਂ ਸਮੇਤ 7 ਮੁਲਜ਼ਮ...
  • time fixed for bursting crackers on diwali and other festivals in jalandhar
    ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਦੀਵਾਲੀ ਤੇ ਹੋਰ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਮੌਕੇ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਤੈਅ, ਲੱਗੀਆਂ...
  • blood donation camp in mahalakshmi mandir jalandhar
    ਮਹਾਲਕਸ਼ਮੀ ਮੰਦਰ ’ਚ 97 ਖ਼ੂਨਦਾਨੀਆਂ ਨੇ ਬਲੱਡ ਡੋਨੇਟ ਕਰਕੇ ਦਿੱਤੀ ਸ਼ਹੀਦ ਲਾਲਾ ਜਗਤ...
  • scams in tenders worth crores related to street lights
    ਸਟਰੀਟ ਲਾਈਟਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਰੋੜਾਂ ਦੇ ਟੈਂਡਰਾਂ ’ਚ ਪੂਲਿੰਗ ਤੇ ਵਾਰਡ ਨੰਬਰ 69 ਦੇ...
  • a bullet motorcycle caught fire in jalandhar
    ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਚੱਲਦੇ ਬੁਲੇਟ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਅੱਗ, ਮਚੀ ਹਫ਼ੜਾ-ਦਫ਼ੜੀ
Trending
Ek Nazar
snake bites continue in gurdaspur

ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ 'ਚ ਸੱਪਾਂ ਦੇ ਡੰਗਣ ਦਾ ਕਹਿਰ ਜਾਰੀ, ਹੈਰਾਨ ਕਰੇਗਾ ਅੰਕੜਾ

single mother becomes famous singer gives birth to son

ਕੁਆਰੀ ਮਾਂ ਬਣੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਿੰਗਰ, ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਨਮ

man arrested for roaming suspiciously near border

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨੇੜੇ ਸ਼ੱਕੀ ਹਾਲਾਤ 'ਚ ਘੁੰਮਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਕਾਬੂ

big trouble for the people of jalandhar these routes are closed

ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਵੱਡੀ ਮੁਸੀਬਤ! ਇਹ ਰਸਤੇ ਹੋਏ ਬੰਦ

holidays announced in schools of jalandhar district dc issues orders

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ, DC ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹੁਕਮ

everything destroyed due to floods in punjab

Punjab: ਕਹਿਰ ਓ ਰੱਬਾ! 3 ਨੂੰ ਧੀ ਦਾ ਵਿਆਹ, ਹੜ੍ਹ 'ਚ ਹੋ ਗਿਆ ਸਭ ਕੁਝ ਤਬਾਹ

mother put newborn freezer sleep

ਹਾਏ ਓ ਰੱਬਾ! ਜਵਾਕ ਨੂੰ ਫ੍ਰੀਜ਼ਰ 'ਚ ਰੱਖ ਖੁਦ ਸੌਂ ਗਈ ਮਾਂ, ਤੇ ਫਿਰ....

arrested mla raman arora s health is deteriorating

ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ MLA ਰਮਨ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਵਿਗੜੀ ਸਿਹਤ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਰੈਫਰ

dera beas chief baba gurinder singh dhillon gives big orders to the sangat

ਡੇਰਾ ਬਿਆਸ ਮੁਖੀ ਬਾਬਾ ਗੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਹੁਕਮ

30 schools in fazilka district to remain closed until further orders

ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ 30 ਸਕੂਲ ਅਗਲੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿਣਗੇ...

heavy rain alert in punjab

ਪੰਜਾਬੀਓ ਰਹੋ ਅਜੇ ਸਾਵਧਾਨ! ਮੌਸਮ ਦੀ ਆ ਗਈ ਵੱਡੀ ਅਪਡੇਟ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ 'ਚ...

education minister s big announcement regarding holidays in punjab schools

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਛੁੱਟੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ, ਜਾਣੋ ਕਦੋਂ...

punjab school education board releases date sheet for supplementary examinations

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਛੁੱਟੀਆਂ ਮਗਰੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਵੱਡਾ ਫ਼ੈਸਲਾ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ...

amidst floods in punjab health minister dr balbir singh makes big announcement

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵੱਡਾ ਐਲਾਨ

holidays likely to be extended till september 10 in gurdaspur

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਅੰਦਰ 10 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਵੱਧ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਛੁੱਟੀਆਂ

schools will not open in amritsar

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਨਹੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ ਸਕੂਲ, DC ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਵੱਡੇ ਹੁਕਮ

big incident in punjab  two brothers passed away

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ, ਜਹਾਨੋ ਤੁਰ ਗਏ 2 ਸਕੇ ਭਰਾ

death of the only brother of two sisters in america

ਕਹਿਰ ਓ ਰੱਬਾ: ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ

Daily Horoscope
    Previous Next
    • ਬਹੁਤ-ਚਰਚਿਤ ਖ਼ਬਰਾਂ
    • illegal cutting trees landslides floods
      'ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਟਾਈ ਕਾਰਨ ਆਈਆਂ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਅਤੇ ਹੜ੍ਹ ਵਰਗੀ...
    • earthquake earth people injured
      ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਬੀ ਧਰਤੀ, ਡਰ ਦੇ ਮਾਰੇ ਘਰਾਂ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਲੋਕ
    • new virus worries people
      ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਚਿੰਤਾ 'ਚ ਪਾਏ ਲੋਕ, 15 ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ
    • dawn warning issued for punjabis
      ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਚੜ੍ਹਦੀ ਸਵੇਰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ! ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਲਈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ,...
    • fashion young woman trendy look crop top with lehenga
      ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਂਡੀ ਲੁਕ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕ੍ਰਾਪ ਟਾਪ ਵਿਦ ਲਹਿੰਗਾ
    • yamuna water level in delhi is continuously decreasing
      ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਯਮੁਨਾ ਦਾ ਪਾਣੀ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਘੱਟ, ਖਤਰਾ ਅਜੇ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ
    • another heartbreaking incident in punjab
      ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਫਿਰ ਰੂਹ ਕੰਬਾਊ ਘਟਨਾ, ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਮਾਰੀ ਗੋਲੀ, ਮੰਜ਼ਰ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ...
    • abhijay chopra blood donation camp
      ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੀ ਅਸਲ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਹਨ : ਅਭਿਜੈ ਚੋਪੜਾ
    • big news  famous singer abhijit in coma
      ਵੱਡੀ ਖਬਰ ; ਕੋਮਾ 'ਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਮਸ਼ਹੂਰ Singer ਅਭਿਜੀਤ
    • alcohol bottle ration card viral
      ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ਵਾਲਾ ਰਾਸ਼ਨ ਕਾਰਡ ਵਾਇਰਲ, ਅਜੀਬ ਘਟਨਾ ਨੇ ਉਡਾਏ ਹੋਸ਼
    • 7th pay commission  big good news for 1 2 crore employees  after gst now
      7th Pay Commission : 1.2 ਕਰੋੜ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਖ਼ੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ, GST ਤੋਂ...
    • ਬਲਾਗ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ
    • defeat of the boycott  voting rights with aadhaar
      ਵੋਟਬੰਦੀ ਦੀ ਹਾਰ : ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਵੋਟ ਅਧਿਕਾਰ
    • now the situation in nepal is deteriorating
      ‘ਸਿਆਸੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵਿਸ਼ਵ’ ਹੁਣ ਨੇਪਾਲ ’ਚ ਵਿਗੜੇ ਹਾਲਾਤ!
    • what is the future of bharat rashtra samiti
      ਭਾਰਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸਮਿਤੀ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਕੀ ਹੈ
    • political leader
      ਰਾਜਨੇਤਾ ਕਿਸੇ ਦੂਜੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਜੀਵ ਨਹੀਂ
    • because they know everything
      ਕਿਉਂਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਦੇ ਹਨ-ਕਾਂ
    • lala ji  s dream   journalism should also be free in a free india
      ਲਾਲਾ ਜੀ ਦੀ ਸੁਪਨਾ-ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ’ਚ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਵੇ
    • a tribute to revered father we are dedicated to his ideals and principles
      ‘ਪੂਜਨੀਕ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ...
    • when   insult   becomes
      ਜਦੋਂ ‘ਗਾਲ੍ਹ’ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ‘ਪ੍ਰਣਾਲੀ’
    • why is jaishankar absent from modi  s delegation
      ਮੋਦੀ ਦੇ ਵਫਦ ’ਚ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰ ਕਿਉਂ
    • peter navarro
      ਟਰੰਪ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪੀਟਰ ਨਵਾਰੋ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸੋਚ ਨੂੰ ਸਮਝੋ
    • google play
    • apple store

    Main Menu

    • ਪੰਜਾਬ
    • ਦੇਸ਼
    • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਦੋਆਬਾ
    • ਮਾਝਾ
    • ਮਾਲਵਾ
    • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਖੇਡ
    • ਵਪਾਰ
    • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
    • ਗੈਜੇਟ

    For Advertisement Query

    Email ID

    advt@punjabkesari.in


    TOLL FREE

    1800 137 6200
    Punjab Kesari Head Office

    Jalandhar

    Address : Civil Lines, Pucca Bagh Jalandhar Punjab

    Ph. : 0181-5067200, 2280104-107

    Email : support@punjabkesari.in

    • Navodaya Times
    • Nari
    • Yum
    • Jugaad
    • Health+
    • Bollywood Tadka
    • Punjab Kesari
    • Hind Samachar
    Offices :
    • New Delhi
    • Chandigarh
    • Ludhiana
    • Bombay
    • Amritsar
    • Jalandhar
    • Contact Us
    • Feedback
    • Advertisement Rate
    • Mobile Website
    • Sitemap
    • Privacy Policy

    Copyright @ 2023 PUNJABKESARI.IN All Rights Reserved.

    SUBSCRIBE NOW!
    • Google Play Store
    • Apple Store

    Subscribe Now!

    • Facebook
    • twitter
    • google +