ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਆਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਦੇਸ਼ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ 10 ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਲੋਕ ਨਕਦ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਔਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ।
ਸਾਲ 2017-18 ਤੋਂ 2024-25 ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ: ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਛਾਲ
ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2017-18 ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 2,071 ਕਰੋੜ ਸੀ, ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 22,831 ਕਰੋੜ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ 41% ਦੀ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਸਾਲਾਨਾ ਵਿਕਾਸ ਦਰ (CAGR) ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਮੁੱਲ ਵੀ 1,962 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 3,509 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਅੰਕੜੇ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ
ਸਿਰਫ ਸਾਲਾਨਾ ਅੰਕੜੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਜੂਨ 2024 ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮਾਸਿਕ ਮਾਤਰਾ 1,739 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ, ਜੋ ਜੂਨ 2025 ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 2,099 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਮੁੱਲ ਵੀ ਜੂਨ 2024 ਵਿੱਚ 244 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਜੂਨ 2025 ਵਿੱਚ 264 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਯੂਪੀਆਈ: ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ
ਯੂਪੀਆਈ (ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ) ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਲ 2017-18 ਵਿੱਚ ਯੂਪੀਆਈ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਿਰਫ 92 ਕਰੋੜ ਸੀ, ਹੁਣ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 18,587 ਕਰੋੜ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਯੂਪੀਆਈ ਨੇ 114% ਦੀ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਸਾਲਾਨਾ ਵਿਕਾਸ ਦਰ (ਸੀਏਜੀਆਰ) ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਲਈ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਮੁੱਲ ਵੀ 1.10 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 261 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਹੁਣ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਤੱਕ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ UPI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਭੋਪਾਲ ਦਾ ਹੈਦਰ ਮਿਸਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਈ ਲਖਨਊ ਰਵਾਨਾ
NEXT STORY 
