ਕਾਫ਼ੀ ਖਿੱਚੋਤਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਂਕੇ ਬਿਹਾਰੀ ਮੰਦਰ ਲਈ ਇਕ ਕੋਰੀਡੋਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਪੱਧਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇਕ ਟਰੱਸਟ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਮੰਦਰ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਹੈ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਸੇਵਾਯਤ ਗੋਸਵਾਮੀਆਂ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਦੋ ਸਮੂਹਾਂ ਰਾਜਭੋਗ ਸੇਵਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਯਨ ਭੋਗ ਸੇਵਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ ਇਕ-ਇਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਇਸ ਟਰੱਸਟ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਵਿਵਾਦ ਵਿਚ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਦਾ ਸਮਾਜ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਕ ਪਾਸੇ ਸੇਵਾਯਤ ਗੋਸਵਾਮੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ, ਬਿਹਾਰੀਪੁਰਾ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਦੇ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਬਾਹਰੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਪਹਿਲਾ ਪੱਖ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅੰਦੋਲਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਦੂਜਾ ਪੱਖ ਲਾਂਘੇ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੋਸਵਾਮੀਆਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਵਾਦ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਸਮਰਥਨ ਮੰਗਿਆ। ਮੈਂ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਉਦਾਸੀਨ ਰਿਹਾ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ 2003-2005 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦਾ ਅਦਾਲਤ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਰਿਸੀਵਰ ਸੀ, ਭਾਵ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਸੀ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਕੁਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਇਕ ਸਫਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਗੋਸਵਾਮੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।
30 ਜੂਨ 2003 ਨੂੰ ਮੈਂ ਬਿਹਾਰੀ ਜੀ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲਿਆ ਅਤੇ 1 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਹਰਿਆਲੀ ਤੀਜ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸ਼੍ਰੀ ਬਾਂਕੇ ਬਿਹਾਰੀ ਜੀ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਝੂਲੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਗੋਸਵਾਮੀਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੈਂ ਇਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਨਹੀਂ ਸਕਾਂਗਾ। ਠਾਕੁਰ ਜੀ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੈਂ ਚੁਣੌਤੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੰਜਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਹਾਰੀ ਜੀ ਵੱਲ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਸੀ।
ਦੂਜੀ ਸਮੱਸਿਆ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ’ਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਚੱਪਲਾਂ ਦਾ ਪਹਾੜ ਸੀ। ਤੀਜੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਕੱਟੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਚੇਨਾਂ ਖਿੱਚੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ। ਚੌਥੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸੀ ਭੀੜ ਦਾ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ। ਮੈਂ ਤੁਰੰਤ ਦਿੱਲੀ ਗਿਆ ਅਤੇ ਛਤਰਪੁਰ ਦੇ ਕਾਤਿਆਨੀ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਤਿਵਾੜੀ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜੋ ਹਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ’ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਐੱਸ. ਪੀ. ਜੀ. ਅਧਿਕਾਰੀ ਭੀੜ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਏਜੰਸੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਬੁਲਾਇਆ।
ਮਥੁਰਾ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਜ਼ਿਲਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਸੁਧੀਰ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਅਤੇ ਐੱਸ. ਐੱਸ. ਪੀ. ਸਤੇਂਦਰ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 200 ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਮੰਗੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਵੈਮਸੇਵਕ ਸੰਸਥਾ ‘ਬ੍ਰਜ ਰਕਸ਼ਕ ਦਲ’ ਤੋਂ ਇੰਨੇ ਹੀ ਵਲੰਟੀਅਰ ਬੁਲਾਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਸੌ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਭਵਨ ਵਿਚ ਭੀੜ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਮਾਨ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸਾਧੂਆਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹਿਯੋਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਬਿਪਿਨ ਵਿਆਸ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੰਦਰ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਰਸਤਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਰਸਤੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਿੱਦਿਆਪੀਠ ਚੌਰਾਹੇ ’ਤੇ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਟੋਕਨਾਂ ਨਾਲ ਇਕ ਜੁੱਤੀ ਘਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਏ। ਐੱਸ. ਪੀ. ਜੀ. ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤੋਂ ਵਿੱਦਿਆਪੀਠ ਚੌਰਾਹੇ ਤੱਕ ਦੇ ਪੂਰੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ 10 ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਵਾਕੀ-ਟਾਕੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹਰੇਕ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਯਾਤਰੀ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏ। ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਅਸੀਂ ਹਰ ਸੈਕਟਰ ਵਿਚ ‘ਬ੍ਰਜ ਰਕਸ਼ਕ ਦਲ’ ਦੇ ਵਲੰਟੀਅਰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜੇਬ ਨਹੀਂ ਕੱਟੀ ਗਈ, ਕੋਈ ਧੱਕਾ-ਮੁੱਕੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਕੋਈ ਚੱਪਲ ਜਾਂ ਜੁੱਤੀ ਨਹੀਂ ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਹਰਿਆਲੀ ਤੀਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਮੈਨੂੰ ਮੁੰਬਈ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਫੋਨ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਬਿਹਾਰੀ ਜੀ ਮੰਦਰ ’ਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਬੰਧ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਮੇਰਾ ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭੀੜ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇ, ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਮੰਦਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਦੂਜੀ ਚੁਣੌਤੀ ਭੇਟਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬੈਂਕ ਵਿਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਚ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਸਨ। ਮੰਦਰ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਗੋਸਵਾਮੀ ਦਾ ਫੋਨ ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਦੋ ਦਾਨ ਬਕਸੇ ਵੱਖਰੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਮੈਂ ਇਕ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਮੰਦਰ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਵਿਚ ਵੀਡੀਓ ਕੈਮਰੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਗੋਲਕਾਂ ਅਤੇ ਦਾਨ ਪਾਤਰ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਗੋਲਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਾਨ ਨਿਕਲਿਆ , ਿਜਸ ਨੂੰ ਬੈਂਕ ਵਿਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਿਗਆ।
ਬਿਹਾਰੀ ਜੀ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਮੈਂ ਵਾਜਪਾਈ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਜਗਮੋਹਨ ਨੂੰ ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਬੁਲਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬਿਹਾਰੀ ਜੀ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਏ. ਐੱਸ. ਆਈ. ਅਤੇ ਸੀ. ਪੀ. ਡਬਲਿਊ. ਡੀ. ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਫੋਨ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਗੋਸਵਾਮੀਆਂ ਦੇ ਗੁੰਮਨਾਮ ਫੋਨ ਆਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੈਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਾ ਕਰਾਂ। ਮੈਂ ਸ਼੍ਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਪੇਟ ’ਤੇ ਲੱਤ ਮਾਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਰਕ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਰਵੱਈਏ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਮੈਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਊਰਜਾ ਪੂਰੇ ਬ੍ਰਜ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਲਗਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਫਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਵਿਨੀਤ ਨਾਰਾਇਣ
ਬੌਸਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਵਾਂਗ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਟਰੰਪ
NEXT STORY