ਗਰਮੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਖਤਰਨਾਕ ਰੂਪ ਦਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀਟ ਵੇਵ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਰਾ 40 ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਪ੍ਰਤੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਵਰਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਇਹ ਘਾਤਕ ਸਿੱਧ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਕੀਮਤੀ ਜਾਨਾਂ ਗਵਾਉਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਲਾਪਰਵਾਹ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਕਾਰਨ ਤਾਪਮਾਨ ਉੱਪਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਨਿਯੰਤਰਣ ਢਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਤੰਤਰ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਹੀਟ ਵੇਵ ਦੌਰਾਨ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ:
1- ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ (ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ)।
2- ਹੱਥਾਂ, ਪੈਰਾਂ ਜਾਂ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਹੋਣਾ।
3- ਉੱਚ ਬੇਕਾਬੂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ (ਬੁਖਾਰ)।
4- ਅਸਹਿ ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ।
5- ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ।
6- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ।
7- ਸ਼ਨਬਰਨ, ਛਪਾਕੀ, ਗਰਮੀ ਦੇ ਧੱਫੜ ਅਤੇ ਫਿਨਸੀਆਂ ਦਾ ਨਿਕਲਣਾ।
8- ਫੂਡ ਪੋਇਜ਼ਨਿੰਗ, ਗੈਸਟਰੋਐਂਟਰਾਇਟਿਸ, ਪੇਟ ਦਰਦ ਅਤੇ ਉਲਟੀ ਦਸਤ ਲੱਗਣਾ।
9- ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਆਉਣਾ, ਬੁੜਬੁੜਾਉਣਾ।
10- ਅਨੀਮੀਆ, ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਲੋਕੋਮੋਟਰ ਅਟੈਕਸੀਆ।
11- ਪੇਸ਼ਾਬ ਦੀ ਕਮੀ, ਜਲਨ ਜਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ।
12- ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਕਾਰਨ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਅਤੇ ਲਾਲੀ।
13- ਲੂਅ ਲੱਗਣਾ ਆਦਿ।
ਬਚਾਅ:
ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਉਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕੁਝ ਪੂਰਵ ਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਧੁੱਪ, ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ-
1- ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਣੀ ਪੀਓ ਤਾਂ ਕਿ ਸਰੀਰ 'ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਨਾ ਹੋਵੇ।
2- ਜੇਕਰ ਧੁੱਪ 'ਚ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮੋਟੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਅਤੇ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਤੌਲੀਏ ਆਦਿ ਨਾਲ ਢੱਕੋ।
3- ਸਨਗਲਾਸ ਪਹਿਨ ਕੇ ਬਾਹਰ ਜਾਓ।
4- ਮੌਸਮੀ ਫਲ ਜਿਵੇਂ ਨਿੰਬੂ, ਸੰਤਰਾ, ਤਰਬੂਜ, ਖਰਬੂਜਾ, ਖੀਰਾ, ਤਰ ਬੇਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
5- ਛੋਲੇ ਜੌਂ ਦਾ ਸੱਤੂ, ਅੰਬ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਟਨੀ, ਲੱਸੀ, ਜੀਰੇ ਤੇ ਸੌਂਫ ਦਾ ਪਾਣੀ, ਪਿਆਜ਼, ਗੁੜ ਦਾ ਸ਼ਰਬਤ ਅਤੇ ਅੰਬ ਪੰਨਾ ਗਰਮੀ ਲੂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ।
6- ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਓ, ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਤੋਂ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਲਯੁਕਤ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
7- ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰੋ।
8 - ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਅਤੇ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਏਸੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
10- ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਛਿੜਕ ਕੇ ਦਿਨ 'ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਧੋਵੋ।
ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਹੋਮਿਓਪੈਥਿਕ ਦਵਾਈਆਂ:
ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਮੁੱਖ ਹੋਮਿਓਪੈਥਿਕ ਦਵਾਈ ਹੈ-
ਨੈਟਰਮ ਕਾਰਬ 200
ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਰਹੇਗਾ।
ਲੱਛਣ ਥੈਰੇਪੀ:
ਹੋਮਿਓਪੈਥਿਕ ਦਵਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ, ਸਨਸਟ੍ਰੋਕ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰਨਿਕਾ ਮੈਂਟਾ, ਐਲੀਅਮ ਸਿਪਾ, ਐਪੀਸ ਮੇਲ, ਬੇਲਾਡੋਨਾ, ਬ੍ਰਾਇਓਨੀਆ, ਬਊਫੋ ਰਾਨਾ, ਆਰਕਟੀਅਮ ਲੈਪਾ, ਅਰਜੈਂਟਮ ਨਾਈਟਰਿਕਮ, ਕੋਲੋਸਿੰਥ, ਕੈਂਥਾਰਿਸ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਤੁਰੰਤ ਦਵਾਈ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਮਿਓਪੈਥੀ ਸਟੋਰ 'ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੁਦ ਨਾ ਕਰੋ ਸਗੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹੋਮਿਓਪੈਥਿਕ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨੇੜੇ ਕੋਈ ਹੋਮਿਓਪੈਥਿਕ ਡਾਕਟਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਰਕਾਰੀ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਡਾ: ਐੱਮ.ਡੀ ਸਿੰਘ
Health Tips: ਗਰਮੀਆਂ ’ਚ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪੀਓ ‘ਗੰਨੇ ਦਾ ਜੂਸ’, ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਮਿਲੇਗੀ ਨਿਜ਼ਾਤ
NEXT STORY 
