Jagbani

helo

Jagbani.in

ਸਾਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ opt-out ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋ।

ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ''Block'' ਸਿਲੈਕਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਨੋਟਿਫਿਕੇਸ਼ਨ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਥੱਲੇ ਦਿੱਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰੋ।

  • ਇੱਥੇ ਜਾਓ Chrome>Setting>Content Settings
  • ਇੱਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ Content Settings> Notification>Manage Exception
  • "https://www.punjabkesri.in:443" ਦੇ ਲਈ Allow ਚੁਣੋ।
  • ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਾਉਜ਼ਰ ਦੀ Cookies ਨੂੰ Clear ਕਰੋ।
  • ਪੇਜ ਨੂੰ ਰਿਫ੍ਰੈਸ਼( Refresh) ਕਰੋ।
Got it
  • JagbaniKesari TvJagbani Epaper
  • Top News

    THU, JUL 10, 2025

    11:08:26 AM

  • gold prices rise after 3 days  silver prices also increase

    3 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੜ੍ਹੀਆਂ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ...

  • heart check speciality hospitat

    'ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ' ਨਾਲ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ 'ਚ...

  • school bus

    ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ ; ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਸਕੂਲ ਬੱਸ ਹੋ...

  • kareena kapoor monokini beach look baby bump

    ਕੀ ਗਰਭਵਤੀ ਹੈ ਕਰੀਨਾ ਕਪੂਰ? ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਖ...

browse

  • ਪੰਜਾਬ
  • ਦੇਸ਼
    • ਦਿੱਲੀ
    • ਹਰਿਆਣਾ
    • ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ
    • ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
    • ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਕੈਨੇਡਾ
    • ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
    • ਪਾਕਿਸਤਾਨ
    • ਅਮਰੀਕਾ
    • ਇਟਲੀ
    • ਇੰਗਲੈਂਡ
    • ਹੋਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖਬਰਾਂ
  • ਦੋਆਬਾ
    • ਜਲੰਧਰ
    • ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ
    • ਕਪੂਰਥਲਾ-ਫਗਵਾੜਾ
    • ਰੂਪਨਗਰ-ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ
  • ਮਾਝਾ
    • ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
    • ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
    • ਤਰਨਤਾਰਨ
  • ਮਾਲਵਾ
    • ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
    • ਲੁਧਿਆਣਾ-ਖੰਨਾ
    • ਪਟਿਆਲਾ
    • ਮੋਗਾ
    • ਸੰਗਰੂਰ-ਬਰਨਾਲਾ
    • ਬਠਿੰਡਾ-ਮਾਨਸਾ
    • ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ-ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ
    • ਫਰੀਦਕੋਟ-ਮੁਕਤਸਰ
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਪਾਰਟੀਜ਼
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪੌਪ ਕੌਨ
    • ਟੀਵੀ
    • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
    • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
    • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
    • ਫੁੱਟਬਾਲ
    • ਟੈਨਿਸ
    • ਹੋਰ ਖੇਡ ਖਬਰਾਂ
  • ਵਪਾਰ
    • ਨਿਵੇਸ਼
    • ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ
    • ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ
    • ਵਪਾਰ ਗਿਆਨ
  • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
  • ਗੈਜੇਟ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਇਲ
    • ਤਕਨਾਲੋਜੀ
    • ਮੋਬਾਈਲ
    • ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ
    • ਐੱਪਸ
    • ਟੈਲੀਕਾਮ
  • ਦਰਸ਼ਨ ਟੀ.ਵੀ.
  • ਸਿਹਤ
  • ਅਜਬ ਗਜਬ
  • Home
  • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਖੇਡ
  • ਵਪਾਰ
  • ਧਰਮ
  • Google Play Store
  • Apple Store
  • E-Paper
  • Kesari TV
  • Navodaya Times
  • Jagbani Website
  • JB E-Paper

ਪੰਜਾਬ

  • ਦੋਆਬਾ
  • ਮਾਝਾ
  • ਮਾਲਵਾ

ਮਨੋਰੰਜਨ

  • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਟੀਵੀ
  • ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾ
  • ਪਾਰਟੀਜ਼
  • ਪੌਪ ਕੌਨ
  • ਰੂ-ਬ-ਰੂ
  • ਮੂਵੀ ਟਰੇਲਰਜ਼

Photos

  • Home
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
  • ਖੇਡ
  • ਦੇਸ਼

Videos

  • Home
  • Latest News 2023
  • Aaj Ka Mudda
  • 22 Districts 22 News
  • Job Junction
  • Most Viewed Videos
  • Janta Di Sath
  • Siasi-te-Siasat
  • Religious
  • Punjabi Stars Interview
  • Home
  • Blog News
  • ਪਰਿਵਾਰਵਾਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਵਧਦਾ ਦਾਇਰਾ

BLOG News Punjabi(ਬਲਾਗ)

ਪਰਿਵਾਰਵਾਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਵਧਦਾ ਦਾਇਰਾ

  • Edited By Tanu,
  • Updated: 03 Oct, 2024 03:24 PM
Blog
the growing scope of family politics
  • Share
    • Facebook
    • Tumblr
    • Linkedin
    • Twitter
  • Comment

ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਰੇਂਜ ’ਚ ਲੈ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦਾ ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਇਸ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦ੍ਰਵਿੜ ਮੁਨੇਤਰ ਕਡਗਮ (ਦ੍ਰਮੁਕ) ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਐੱਮ.ਕੇ. ਸਟਾਲਿਨ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ 46 ਸਾਲਾ ਪੁੱਤਰ ਉਦੈਨਿਧੀ ਸਟਾਲਿਨ ਨੂੰ ਉੱਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 29 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਆਰ.ਐੱਨ.ਰਵੀ ਵਲੋਂ ਉਦੈਨਿਧੀ ਨਾਲ ਚਾਰ ਹੋਰ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ -ਭੇਦ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਚੁਕਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਦ੍ਰਮੁਕ ’ਚ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦ ਪਿਤਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਬੇਟਾ ਉੱਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ ਹੋਣ। ਸਾਲ 2009 ’ਚ ਐੱਮ.ਕੇ. ਸਟਾਲਿਨ ਨੂੰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਤੱਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਐੱਮ.ਕਰੁਣਾਨਿਧੀ ਨੇ ਉੱਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਜਿੱਥੇ ਸਟਾਲਿਨ ਦੀ ਚੋਣ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਾਲ 1984 ’ਚ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਸਟਾਲਿਨ ਦੇ ਬੇਟੇ ਉਦੈਨਿਧੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਾਲ 2021 ’ਚ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਡੇਢ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਦੈਨਿਧੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਤਾਂ ਹੁਣ ਉਹ ਸੂਬੇ ਦੇ ਉੱਪ ਮੁੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਇਹ ਉਹੀ ਉਦੈਨਿਧੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੀਤੇ ਸਾਲ ਸਨਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਡੇਂਗੂ-ਮਲੇਰੀਆ-ਕੋਰੋਨਾ ਆਦਿ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ।

ਕਰੁਣਾਨਿਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਤੀਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਉਦੈਨਿਧੀ ਦੀ ਹਾਲੀਆ ਪ੍ਰੋਮੋਸ਼ਨ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਦ ਦ੍ਰਮੁਕ ਆਪਣੀ 75ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਲ 1949 ’ਚ ਸੀ.ਐੱਨ. ਅੰਨਾਦੁਰੈ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। 1969 ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਪਿੱਛੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਕਰੁਣਾਨਿਧੀ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ, ਜੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਬਣੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਿਆਸਤ ’ਚ ਆਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਸਟਾਲਿਨ ਨੂੰ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਿੱਦ ਨੇ ਵੈਕੋ ਵਰਗੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਦਰਕਿਨਾਰ ਕਰ ਿਦੱਤਾ, ਜੋ ਤਦ ਕਰੁਣਾਨਿਧੀ ਪਿੱਛੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਲੇਸ਼ ਕਾਰਨ 1994 ’ਚ ਦ੍ਰਮੁਕ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋ ਗਈ।

ਪਾਰਟੀ ’ਚ ਸਟਾਲਿਨ ਨੂੰ ਅਗਲੀ ਚੁਣੌਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੀ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਐੱਮ.ਕੇ. ਅਲਾਗਿਰੀ ਤੋਂ ਹੀ ਮਿਲੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2014 ’ਚ ਪਾਰਟੀ ’ਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਰੁਣਾਨਿਧੀ ਦੀ ਬੇਟੀ ਕਨੀਮੋਝੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਦ੍ਰਮੁਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਟਾਲਿਨ ਪਿੱਛੋਂ ਉਦੈਨਿਧੀ ਦੇ ਉਭਾਰ ਖਿਲਾਫ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿਸਦੀ ਹੈ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵਿਰੋਧੀ ਸਨ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਪਿੱਛੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਬੇਟੇ ਹਰੀਲਾਲ ਨੇ ਲਾਵਾਰਸਾਂ ਵਾਂਗ ਮੁੰਬਈ ਸਥਿਤ ਹਸਪਤਾਲ ’ਚ ਦਮ ਤੋੜਿਆ ਸੀ।

ਪਰ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰ. ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇਕਲੌਤੀ ਬੇਟੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾ ਕੇ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਵੰਸ਼ਵਾਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਬੀਜ ਬੀਜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਉਂਦਿਆਂ ਇੰਦਰਾ ਨੇ ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਚੁਣੀ ਕੇਰਲ ਦੀ ਤੱਤਕਾਲੀ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ਾਸਨ ਲਾਉਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਇਸ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ’ਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਗੈਰ-ਜਮਹੂਰੀ ਰਵਾਇਤ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ। ਵਿਅਕਤੀਵਾਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਇੰਦਰਾ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੇਸ਼ ’ਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ (1975-77) ਲਾ ਦਿੱਤੀ, ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਬੇਟੇ ਸੰਜੇ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਤਦ ਸੰਜੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੇ ਤੱਤਕਾਲੀ ਇੰਦਰਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ’ਚ ਦਖਲ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।

ਜੂਨ 1980 ’ਚ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸੇ ’ਚ ਸੰਜੇ ਦੀ ਮੌਤ ਪਿੱਛੋਂ ਰਾਜੀਵ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਿਆਸਤ ’ਚ ਆਏ, ਜੋ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮ ਹੱਤਿਆ ਪਿੱਛੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਗਏ। ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ ਕੁਝ ਅਪਵਾਦ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਈਏ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ’ਤੇ ਪ੍ਰਤੱਖ-ਅਪ੍ਰਤੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਹਿਰੂ-ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ (ਸੋਨੀਆ-ਰਾਹੁਲ-ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ) ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ’ਚ ਯੋਗਤਾ -ਹੁਨਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਇਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤਕ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸੱਤ ਦਹਾਕਿਆਂ ’ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਜੋ ਵੰਸ਼ਵਾਦ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸਿਆਸੀ ਮਿਸਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਕਈ ਪਾਰਟੀਆਂ (ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਦਲ) ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ’ਚ ਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਵਰਤਮਾਨ ’ਚ ਸੱਤਾ ਧਿਰ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੋਵਾਂ ’ਚ ਿਮਲ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਬਾਅਦ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਵਾਂਗ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਅਤੇ ਅੱਜ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੁਲਾਇਮ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਕਈ ਮੈਂਬਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦਿਆਂ (ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸਮੇਤ) ’ਤੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੱਖਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਾਲੂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਯਾਦਵ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਤੇਜਸਵੀ ਯਾਦਵ ਸੰਭਾਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਲਾਲੂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਰਾਬੜੀ ਦੇਵੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਵਾਂਗ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਸਾਲ 1999 ’ਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਲੇਸ਼ ਕਾਰਨ ਪਿੱਛਲੇ ਸਾਲ ਦੋਫਾੜ ਹੋ ਗਈ। ਪਵਾਰ ਦੀ ਬੇਟੀ ਸੁਪ੍ਰਿਆ ਸੁਲੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ’ਚ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਪਾਰਟੀ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੀ ਕਮਾਨ ਵੀ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਬੇਟੇ ਉੱਧਵ ਅਤੇ ਪੋਤੇ ਆਦਿਤਿਆ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ’ਚ ਸੀ।

ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ’ਚ ਭੂਆ (ਮਮਤਾ-ਮਾਇਆ) ਅਤੇ ਭਤੀਜਿਆਂ (ਅਭਿਸ਼ੇਕ-ਆਕਾਸ਼) ਦਾ ਗਲਬਾ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ’ਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਦੋ ਪਰਿਵਾਰਾਂ -ਅਬਦੁੱਲਾ (ਸ਼ੇਖ -ਫਾਰੂਖ-ਉਮਰ) ਅਤੇ ਮੁਫਤੀ (ਸਈਦ-ਮਹਿਬੂਬਾ-ਇਲਤਜਾ) ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ , ਜਿਸ ਨੂੰ ਧਾਰਾ 370-35ਏ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਖੋਰੇ ਪਿੱਛੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਰਾਜਗ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਲੋਕ ਜਨਸ਼ਕਤੀ ਪਾਰਟੀ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ’ਚ ਘਿਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਰਾਮਵਿਲਾਸ ਪਾਸਵਾਨ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਪਿੱਛੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰਾ ਪਸ਼ੂਪਤੀ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਚਿਰਾਗ ਪਾਸਵਾਨ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇਲਗੂ ਦੇਸ਼ਮ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਐੱਨ.ਟੀ. ਰਾਮਾਰਾਓ ਨੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਵਾਈ ਚੰਦਰਬਾਬੂ ਨਾਇਡੂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਨਾਰਾ ਲੋਕੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਆਂਧਰਾ ਸਰਕਾਰ ’ਚ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਐੱਚ.ਡੀ. ਦੇਵੇਗੌੜਾ ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਜਨਤਾ ਦਲ (ਸੈਕੂਲਰ) ’ਤੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਓਡਿਸ਼ਾ ’ਚ ਬੀਜੂ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੀ ਵੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ’ਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਬਹੁਤ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਅਸਲ ’ਚ ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ ’ਚ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਦੋ ਹੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ-ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਦੇ ਰੋਗ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਦਿਸਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ, ਜੋ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਚਾਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਹਨ-ਉੱਥੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਕਿਸੇ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ 2047 ਤਕ ਵਿਕਸਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸੁਫਨਾ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕੀ ਤਦ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਸੌੜੇ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ?

-ਬਲਬੀਰ ਪੁੰਜ

  • Indian Politics
  • Tamil Nadu
  • Udayanidhi Stalin
  • Deputy Chief Minister
  • ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤ
  • ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ
  • ਉਦੈਨਿਧੀ ਸਟਾਲਿਨ
  • ਉੱਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ ਕੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ!

NEXT STORY

Stories You May Like

  • arvind kejriwal delhi politics
    ਬਦਲਵੀਂ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਆਸ ਕੇਜਰੀਵਾਲ
  • big uproar in punjab politics  crisis in congress leadership serious
    ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ 'ਚ ਵੱਡੀ ਹਲਚਲ! ਕਾਂਗਰਸੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ 'ਚ ਸੰਕਟ ਗੰਭੀਰ, ਇਸ ਆਗੂ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ
  • big stir in congress politics in punjab  equations may change
    ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ’ਚ ਵੱਡੀ ਹਲਚਲ, ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਨੇ ਸਮੀਕਰਨ
  • political family india political party
    ਪਿਤਾਪੁਰਖੀ ਸਿਆਸਤ : ਸਭ ਕੁਝ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਲਈ
  • amit shah
    ਸਿਆਸਤ ਛੱਡ ਕਿਸਾਨ ਬਣਨਗੇ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ !
  • pharma sector company bringing ipo worth rs 3 395 crore
    3,395 ਕਰੋੜ ਦਾ IPO ਲਿਆ ਰਹੀ ਫਾਰਮਾ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਕੰਪਨੀ , ਜਾਣੋ ਕਦੋਂ ਮਿਲੇਗਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਮੌਕਾ
  • most precious tear in world
    'ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਹੰਝੂ', ਇਕ ਬੂੰਦ ਨਾਲ ਸੱਪਾਂ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰ ਬੇਅਸਰ
  • floods wreak havoc in china
    ਚੀਨ 'ਚ ਹੜ੍ਹ ਦਾ ਕਹਿਰ, ਛੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
  • case registered against punjab police employee
    ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ 'ਤੇ ਕੇਸ ਹੋਇਆ ਦਰਜ, ਹੈਰਾਨ ਕਰੇਗਾ ਪੂਰਾ ਮਾਮਲਾ
  • ed raids in dunki root cases
    ‘ਡੰਕੀ ਰੂਟ’ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ED ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ’ਚ 11 ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਮਾਰੇ ਛਾਪੇ
  • cp jalandhar holds special meeting with vdc members
    ਸੀਪੀ ਜਲੰਧਰ ਵੱਲੋਂ ਵੀਡੀਸੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੀਟਿੰਗ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ...
  • alert issued for 14 districts of punjab
    ਪੰਜਾਬ ਦੇ 14 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਲਈ Alert ਜਾਰੀ! ਮੌਸਮ ਦੀ ਹੋਈ ਵੱਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ, 2...
  • decision on regular bail of raman arora on 11th
    ਰਮਨ ਅਰੋੜਾ, ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਦੀ ਰੈਗੁਲਰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਤੇ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਮਦਾਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਗੀ...
  • flood occurred in this area of punjab
    ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਆਇਆ ਹੜ੍ਹ! ਫ਼ੌਜ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਾਂਭਿਆ ਮੋਰਚਾ, DC ਨੇ...
  • connecting flights to amsterdam and manchester started from adampur airport
    ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ Good News, ਹੁਣ ਆਦਮਪੁਰ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਹੋਰ ਫਲਾਈਟਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸ਼ੁਰੂ
  • heart breaking incident in phillaur
    ਫਿਲੌਰ 'ਚ ਰੂਹ ਕੰਬਾਊ ਘਟਨਾ! ਔਰਤ ਤੇ ਮਰਦ ਨੂੰ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਹਾਲ 'ਚ...
Trending
Ek Nazar
alert issued for 14 districts of punjab

ਪੰਜਾਬ ਦੇ 14 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਲਈ Alert ਜਾਰੀ! ਮੌਸਮ ਦੀ ਹੋਈ ਵੱਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ, 2...

sgpc president harjinder singh dhami s big statement

SGPC ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਧਾਮੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਬਿਆਨ, ਬੇਅਦਬੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਣੀ...

flood occurred in this area of punjab

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਆਇਆ ਹੜ੍ਹ! ਫ਼ੌਜ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਾਂਭਿਆ ਮੋਰਚਾ, DC ਨੇ...

connecting flights to amsterdam and manchester started from adampur airport

ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ Good News, ਹੁਣ ਆਦਮਪੁਰ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਹੋਰ ਫਲਾਈਟਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸ਼ੁਰੂ

strict orders in force in punjab till january 8 2026

ਪੰਜਾਬ 'ਚ 8 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਹੋਏ ਸਖ਼ਤ ਹੁਕਮ, ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇ ਤੋਂ ਰਾਤ 9 ਵਜੇ...

pm modi receives warm welcome in namibia  talks with president

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਨਾਮੀਬੀਆ 'ਚ ਨਿੱਘਾ ਸਵਾਗਤ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੰਦੀ-ਨਡੈਤਵ...

israeli air strikes in gaza strip

ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ 'ਚ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਹਮਲੇ, ਮਾਰੇ ਗਏ 40 ਫਲਸਤੀਨੀ

forest fire in france

ਫਰਾਂਸ 'ਚ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਹੋਈ ਤੇਜ਼, ਹਵਾਈ ਆਵਾਜਾਈ ਠੱਪ

what makes a good ai prompt  here are 4 expert tips

AI ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਮਾਲ! ਪੱਲੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਓ ਇਹ 4 ਗੱਲਾਂ

australian pm to visit china

ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਕਰਨਗੇ ਚੀਨ ਦਾ ਦੌਰਾ

russia attack with drone and missiles on ukraine

ਰੂਸ ਨੇ ਯੂਕ੍ਰੇਨ 'ਤੇ ਮੁੜ ਦਾਗੇ 728 ਡਰੋਨ ਅਤੇ 13 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ

pakistan government  pia

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ PIA ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇਜ਼!

grandson grandmother police arrested

ਸ਼ਰਮਨਾਕ! ਪੋਤੇ ਨੇ 65 ਸਾਲਾ ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹਵਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ

heart breaking incident in phillaur

ਫਿਲੌਰ 'ਚ ਰੂਹ ਕੰਬਾਊ ਘਟਨਾ! ਔਰਤ ਤੇ ਮਰਦ ਨੂੰ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਹਾਲ 'ਚ...

famous indian origin news anchor resigns in canada

Canada 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਿਊਜ਼ ਐਂਕਰ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ

meteorological department warns these districts

ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਸਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ, ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ...

cannabis and opium crops destroyed

ਪੁਲਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕਾਰਵਾਈ, ਭੰਗ ਅਤੇ ਅਫੀਮ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤਬਾਹ

hottest day in 117 years

117 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਦਿਨ ਰਿਕਾਰਡ!

Daily Horoscope
    Previous Next
    • ਬਹੁਤ-ਚਰਚਿਤ ਖ਼ਬਰਾਂ
    • australia study permit apply
      ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ, ਸਿੱਧਾ ਮਿਲੇਗਾ ਸਟੱਡੀ ਪਰਮਿਟ
    • aap announces new in charges
      'ਆਪ' ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੋ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਿਆਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਇੰਚਾਰਜਾਂ ਦਾ ਕੀਤਾ ਐਲਾਨ
    • big relief for old vehicle owners
      ਪੁਰਾਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ, 1 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਨਿਯਮ ਆਵੇਗਾ
    • who is nimisha priya
      ਕੌਣ ਹੈ ਨਿਮਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਿਆ? ਯਮਨ 'ਚ 16 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਫਾਂਸੀ
    • corona
      ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਲ ’ਚ 48 ਘੰਟਿਆਂ ’ਚ 3 ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
    • numerology
      ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ 4 ਤਾਰੀਖਾਂ ਨੂੰ ਜੰਮੇ ਲੋਕ
    • good news for seven crore members
      7 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ, PF ਖਾਤੇ 'ਚ ਆ ਗਿਆ ਵਿਆਜ ਦਾ ਪੈਸਾ, ਇੰਝ ਕਰੋ ਚੈੱਕ
    • indian government blocked 2335 accounts
      X ਦਾ ਦਾਅਵਾ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2335 ਖਾਤੇ ਕਰਵਾਏ ਬਲੌਕ
    • big news about property tax
      ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ: ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜਲਦ ਕਰ ਲਓ...
    • pm modi honored with brazil  s highest honor
      PM ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਸਨਮਾਨ, 'ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਡਰ ਆਫ ਸਾਊਦਰਨ ਕਰਾਸ'...
    • rss sets stage for next bjp president
      RSS ਨੇ ਅਗਲੇ ਭਾਜਪਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਲਈ ਮੰਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ
    • ਬਲਾਗ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ
    • ai truck drivers
      ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾਈ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ
    • increasing cases of robbery and murder by domestic servants
      ‘ਘਰੇਲੂ ਨੌਕਰਾਂ ਵਲੋਂ’ ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਅਤੇ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਧਦੇ ਮਾਮਲੇ!
    • all languages   of india are national languages
      ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਭ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ, ਸਭ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਸਤਿਕਾਰ ਹੋਵੇ
    • in memory of the late mrs  swadesh chopra
      ਸਵਰਗੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸਵਦੇਸ਼ ਚੋਪੜਾ ਦੀ ਯਾਦ ’ਚ
    • bhopal gas tragedy
      ਭੋਪਾਲ ਗੈਸ ਤ੍ਰਾਸਦੀ : ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ‘ਟਿਕਿੰਗ ਟਾਈਮ ਬੰਬ’ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ...
    • karnataka congress political crisis
      ਕਰਨਾਟਕ ਕਾਂਗਰਸ ’ਚ ਵਧ ਰਿਹਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਿਆਸੀ ਸੰਕਟ
    • china  s obstruction over the dalai lama  s next successor
      ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਦੇ ਅਗਲੇ ਜਾਨਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੀਨ ਦੀ ਅੜਿੱਕੇਬਾਜ਼ੀ
    • congress karnataka corruption
      ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਲੇਸ਼ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ
    • kangana ranaut
      ਦਰਦ ਵੰਡਣ ਲਈ ਕੀ ਕੰਗਨਾ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਲਾਹ ਚਾਹੀਦੀ?
    • secular socialist words bjp
      ‘ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ’ ਅਤੇ ‘ਸਮਾਜਵਾਦੀ’ ਸ਼ਬਦਾਂ ’ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਕਿਉਂ?
    • google play
    • apple store

    Main Menu

    • ਪੰਜਾਬ
    • ਦੇਸ਼
    • ਵਿਦੇਸ਼
    • ਦੋਆਬਾ
    • ਮਾਝਾ
    • ਮਾਲਵਾ
    • ਤੜਕਾ ਪੰਜਾਬੀ
    • ਖੇਡ
    • ਵਪਾਰ
    • ਅੱਜ ਦਾ ਹੁਕਮਨਾਮਾ
    • ਗੈਜੇਟ

    For Advertisement Query

    Email ID

    advt@punjabkesari.in


    TOLL FREE

    1800 137 6200
    Punjab Kesari Head Office

    Jalandhar

    Address : Civil Lines, Pucca Bagh Jalandhar Punjab

    Ph. : 0181-5067200, 2280104-107

    Email : support@punjabkesari.in

    • Navodaya Times
    • Nari
    • Yum
    • Jugaad
    • Health+
    • Bollywood Tadka
    • Punjab Kesari
    • Hind Samachar
    Offices :
    • New Delhi
    • Chandigarh
    • Ludhiana
    • Bombay
    • Amritsar
    • Jalandhar
    • Contact Us
    • Feedback
    • Advertisement Rate
    • Mobile Website
    • Sitemap
    • Privacy Policy

    Copyright @ 2023 PUNJABKESARI.IN All Rights Reserved.

    SUBSCRIBE NOW!
    • Google Play Store
    • Apple Store

    Subscribe Now!

    • Facebook
    • twitter
    • google +